تیراندازی با کمان
تیراندازی با کمان یک هنر رزمی و نظامی است که امروزه یکی از رشته‌های ورزشی نیز هست. تیراندازی با کمان به نوعی قدیمی‌ترین ورزش در جهان است و قدمت آن از زمانی است که انسان، برای شکار حیوانات و دفاع از خود و جنگ از وسیله‌ای چون کمان استفاده کرده.
تیراندازی با کمان یا تیروکمان فعالیتی است که می‌تواند به عنوان ورزش یا برای شکار یا برای جنگ استفاده شود. فردی که عمل تیراندازی را انجام می‌دهد، تیرانداز یا کماندار نامیده می‌شود.
اصلی‌ترین ابزار در این ورزش، کمانی کمان منحنی شکل و تیر است. نوک تیر به وسیله سنگ یا فلز نوک تیز ساخته می‌شود. تیرانداز، با کشیدن کمان و قرار دادن تیر در آن تیر را به سمت هدف پرتاب می‌کند.
براساس منابع تاریخی، ایرانیان اولین مردمانی هستند که تیراندازی را به عنوان یک امر ضروری در زندگی خود اجرا می‌کرده‌اند.
تیر انداختن با کمان علاوه بر بهبود قدرت جسمانی، تمرکز و انعطاف بدنی را نیز افزایش می‌دهد.
مسابقات و رویدادهای تیراندازی با کمان تحت نظر فدراسیون جهانی تیراندازی با کمان برگزار می‌شود. این فدراسیون در سال 1931 تاسیس شد که مقر آن در لوزان سوییس قرار دارد.
تیراندازی با کمان اولین بار در المپیک 1900 حضور پیدا کرد و پس از آن به یکی از رشته‌های ثابت المپیک تبدیل شد. پس از المپیک 1920، تیراندازی با تیرو کمان دچار یک وقفه طولانی مدت شد و بار دیگر در سال 1972 به رقابت‌های المپیک بازگشت.
تیراندازی با کمان حدود 30 سال است که به صورت رسمی در رقابت‌های المپیک حضور دارد. مسابقات تیراندازی با کمان به صورت انفرادی، دونفره و گروهی برای افراد عادی و همچنین در بخش معلولین برگزار می‌شوند که قوانین امتیازدهی خاص خود را دارند.
اولین بار در سال 1948 معلولین در مسابقات رسمی تیراندازی با کمان شرکت کردند و این رشته هم‌اکنون یکی از رشته‌های پرطرفدار مسابقات پارالمپیک است.
رشته‌ها
تیراندازی با کمان امروزه به عنوان یکی از رشته‌های ورزشی حاضر در المپیک شناخته می‌شود و علاوه بر آن رویدادهای جهانی و بین‌المللی مختلفی در این رشته برگزار می‌شود. تیراندازی با کمان در مسابقات رسمی در چند شاخه اصلی برگزار می‌شود:
کمان ریکرو
ریکرو یک نوع کمان مخصوص مسابقات تیراندازی است که دارای قسمت‌هایی به این ترتیب است:
- قبضه
- بازو
- سایت
- پیپ سایت
- استاب لایزر (سامانه لرزه‌گیر یا ضد لرزش)
- زه
همه اجزای کمان ریکرو پس از استفاده باید از هم باز شوند تا به آن‌ها آسیبی نرسد. این کمان ازنظر ظاهری شباهت بالایی به کمان‌های قدیمی دارد و تغییرات اندکی در آن صورت گرفته است. مسابقات کمان ریکرو در مسافت‌های 18 متر، 30 متر و 70 متر برگزار می‌گردد.
مسافت 70 متر کمان ریکرو یکی از شاخه‌های تیراندازی با کمان در المپیک است.
کمان کامپوند
قسمت‌های مختلف کمان کامپوند عبارتند از:
- بازو
- قبضه قرقره
- سایت
- پیپ سایت
- استاب لایزر
- شوکر
- و…
کمان کامپوند از پیشرفته‌ترین انواع کمان است که دقت بالایی نسبت به ریکرو و کمان سنتی دارد.
مسابقات کمان کامپوند در مسافت‌ها ۱۸ متر و ۳۰ متر و ۵۰ متر برگزار می‌شود. رشته کامپوند در رقابت‌های المپیک حضور ندارد.
کمان سنتی
کمان سنتی یا کمان ساده، شباهت زیادی به اولین کمان‌های استفاده شده توسط بشر دارد. در رقابت‌های کمان سنتی، افراد می‌توانند از لباس‌های سنتی ومحلی خود استفاده کنند.
موضع گیری
روش‌هایی که برای حفظ پاها در زمان تیراندازی به کار گرفته می‌شود را موضع گیری می‌گویند. انواع مختلفی از موضع‌گیری وجود دارد که برخی از رایج‌ترین انواع آن در بین تیراندازان در ادامه آمده است:
موضع مربع
این نوع موضع‌گیری رایج‌ترین موضع ورزشکاران در مسابقات است. در این حالت، کماندار پاهای خود را موازی با خط تیراندازی نگه می‌دارد. در این حالت کمر در حالت مناسبی قرار می‌گیرد که به تمرکز و ثبات تیرانداز کمک می‌کند.
موضع باز
در این حالت یک پا جلوتر از پای دیگر قرار می‌گیرد و باعث کاهش فشار وارده بر کمر می‌شود. این روش توسط کاندارانی استفاده می‌شود که در حالت مربعی، احساس راحتی نمی‌کنند.
موضع بسته
در این حالت، کماندار عضلات پشت را شل کرده، نیم تنه خود را چرخانده و پاها را یک قدم عقب‌تر و در دورترین فاصله از هدف قرار می‌دهد. این موضع زمانی کاربرد دارد که کمانداران نمی‌توانند از موضع مربع استفاده کنند و قرار گرفتن شانه‌ها در حالت مربع برای آن‌ها اذیت کننده است.
موضع مربع چرخیده
این نوع موضع‌گیری یک حالت ترکیبی از موضع مربع و موضع باز است. به این ترتیب که فرد کماندار به سمت داخل یا خارج می‌چرخد اما حالت ایستادن وی، همان حالت مربع است.