فخرالدوله دیلمی
فخرالدوله یا فخرالدوله ابوالحسن علی دیلمی یکی از امیران سلسله آل بویه بود. فخرالدوله در تاریخ 366 ه.ق. بعد از مؤیدالدوله (گرگان، طبرستان و همدان) و رکن‌الدوله (ری) به پادشاهی رسید و تا تاریخ 387 ه.ق. حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او ری بود. سرانجام بعد از فخرالدوله، مجدالدوله (ری) و شمس‌الدوله (همدان) به پادشاهی رسید.
| فخرالدوله | |
|---|---|
| نام کامل: | فخرالدوله ابوالحسن علی دیلمی |
| لقب(ها): | فخرالدوله |
| تاریخ فوت: | شعبان ۳۸۷ قمری |
| محل فوت: | قلعه طبرک نزدیک ری |
| محل دفن: | کوه نقارخانه |
| سلسله: | آل بویه |
| قلمرو: | جبال (ری و همدان)، گرگان و طبرستان |
| مرکز حکومت: | ری |
| شاه قبلی: | مؤیدالدوله (گرگان، طبرستان و همدان)، رکن‌الدوله (ری) |
| شاه بعدی: | مجدالدوله (ری)، شمس‌الدوله (همدان) |
| آغاز سلطنت: | 366 ه.ق. |
| پایان سلطنت: | 387 ه.ق. |
| نام پدر: | رکن‌الدوله |
او پسر رکن‌الدوله دیلمی و برادر مؤیدالدوله و عضدالدوله دیلمی بود. پس از مرگ رکن‌الدوله ولایت جبال به دو فرزندش مؤیدالدوله و فخرالدوله رسید و بر طبق وصیت پدر او می‌بایست از برادر بزرگ خود عضدالدوله فرماندار فارس تبعیت کند و امارت او به نیابت برادر و تحت نظارت او باشد.
مؤیدالدوله از همان آغاز تفوق و حمایت برادر بزرگتر را پذیرفت اما فخرالدوله زیر بار تحکم فرماندار فارس نرفت. قلمرو جبال هم بیشترش به مؤیدالدوله رسید. فخرالدوله پس از شکست از برادرش مؤیدالدوله که به فرمان برادر بزرگتر به مقابله با او رفته بود به خراسان گریخت.
اما پس از مرگ زودهنگام برادرش، مؤیدالدوله، صاحب بن عباد وزیر مقتدر مؤیدالدوله، او را از خراسان به ری فرا خواند. فخرالدوله در ری به سلطنت ولایات جبال نشست و تقریباً تمام قلمرو پدر که نواحی ری، اصفهان و جرجان را در بر می‌گرفت، تحت فرمانروایی او درآمد. وزارت هم به صاحب بن عباد تعلق گرفت که فخرالدوله سلطنت خود را مدیون او بود.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت فخرالدوله 'جبال (ری و همدان)، گرگان و طبرستان' ذکر شده است.
درگذشت
فخرالدوله سرانجام در تاریخ شعبان ۳۸۷ قمری در قلعه طبرک نزدیک ری درگذشت.