افسانه بایگان
افسانه بایگان (متولد ۲۶ دی ۱۳۴۰، تهران) بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر ایرانی است. او یکی از چهره‌های شاخص و محبوب سینمای ایران است که از دهه ۱۳۶۰ تاکنون فعالیت مستمر داشته است اما در سال 1402 اعلام کرد که از بازیگری کناره‌گیری کرده است.
زندگی شخصی
افسانه بایگان متولد 26 دی ماه سال 1340 در خیابان فرانسه تهران می‌باشد. عموی پدرش فضل‌الله بایگان از پیشگامان تئاتر ایران و پدربزرگ پدرش میرزا جواد مؤتمن‌الممالک نماینده نخستین دوره مجلس شورای ملی بود.
افسانه بایگان در سال 1355 در ۱۵ سالگی در مسابقه دختر شایسته ایران شرکت کرد و رتبه دوم را کسب نمود. بایگان در سال ۱۳۶۳ با مصطفی شایسته، کارگردان و تهیه‌کننده سینما ازدواج کرد و صاحب یک فرزند پسر به نام امیرعلی شد.
زندگی هنری
افسانه بایگان در سال 1351 در یازده سالگی در فیلم کوتاه بوق کاری از علی علیزاده به ایفای نقش پرداخت؛ اما کار حرفه‌ای او در سینما و تلویزیون به سال ۱۳۶۰ و بازی در مجموعه تلویزیونی پربیننده سربداران بازمی‌گردد. یک سال بعد نخستین نقش سینمایی را در فیلم گمشده به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده در سال ۱۳۶۴ به‌دست‌آورد و به یکی از پرکارترین بازیگران زن سینمای ایران و سوپراستار در دهه ۱۳۶۰ تبدیل شد.
پس از آن افسانه بایگان در فیلم پرمخاطب بگذار زندگی کنم (۱۳۶۵) ایفای نقش کرد. بایگان برای نقش‌آفرینی در دو فیلم با یک بلیت (۱۳۶۹)، خواهران غریب (۱۳۷۴) و کافه ستاره (۱۳۸۴) نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر شد. در عرصهٔ تلویزیون، او در پیامک از دیار باقی (۱۳۸۷) و وضعیت سفید (۱۳۹۰) حضور داشت.
وی اواخر دهه هفتاد تا اوایل دهه هشتاد به علت شرایط کاری، چند سال از سینما فاصله گرفت. چون به گفته خودش حتی فراموش شدن برای او بهتر از ماندن به هر قیمتی بوده است.
بایگان در کنار بازیگری، طراحی صحنه و لباس را هم در فیلم شکوه بازگشت تجربه کرده است.
آثار هنری افسانه بایگان
فیلم‌ها
مجموعه تلویزیونی
| سال | مجموعه تلویزیونی | کارگردان | شبکه |
| ۱۳۶۲ | سربداران | محمدعلی نجفی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵ | تنهاترین سردار | مهدی فخیم‌زاده | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵ | زیر چتر خورشید | بهمن زرین‌پور | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۵ | سرنخ | کیومرث پوراحمد | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۷ | نرگس | شاپور قریب | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۷ | زیر بازارچه | رضا ژیان | شبکه ۲/پخش در نوروز ۷۸ |
| ۱۳۷۷ | روزهای زندگی | سیروس مقدم | شبکه ۳/پخش در سال ۷۹ |
| ۱۳۷۹ | کمین | مسعود کرامتی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۹ | غریبه | جواد اردکانی | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۹ | آتش و شبنم | محمدابراهیم سلطانی فر | شبکه ۱ |
| ۱۳۸۰ | با من بمان | حمید لبخنده | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۰ | روشنایی دشت | عبدالله باکیده | شبکه ۲ |
| ۱۳۸۰ | نخل و تنهایی | بهروز طاهری | شبکه ۱/پخش در ماه رمضان |
| ۱۳۸۶ | پیامک از دیار باقی | سیروس مقدم | شبکه ۱/پخش در نوروز ۸۷ |
| ۱۳۸۷ | روز حسرت | سیروس مقدم | شبکه ۱/پخش در ماه رمضان |
| ۱۳۸۹ | وضعیت سفید | حمید نعمت‌الله | شبکه ۳ |
| ۱۳۹۰ | راه طولانی | رضا کریمی | شبکه ۱ |
| ۱۳۹۵ | پریا | حسین سهیلی‌زاده | شبکه ۳ |
| ۱۳۹۶ | گمشدگان | رضا کریمی | شبکه ۲ |
| ۱۳۹۶ | تعطیلات رؤیایی | علیرضا امینی | شبکه ۲/پخش در نوروز ۹۷ |
| ۱۳۹۷ | روزهای بی‌قراری | کاظم معصومی | شبکه ۲/پخش از بهار ۹۸ |
| ۱۳۹۸ | دل | منوچهر هادی | شبکه نمایش خانگی/پخش از تابستان ۹۸ |
| ۱۳۹۹ | با خانمان | برزو نیک نژاد | شبکه ۳/پخش در زمستان ۹۹ |
| ۱۴۰۱ | دردسرهای شیرین | سهیل موفق | شبکه ۵/ پخش در نوروز ۱۴۰۱ |
| ۱۴۰۱ | دیو و ماه‌پیشونی | حسین قناعت | شبکه نمایش خانگی/پخش از زمستان ۱۴۰۱ |
جوایز و افتخارات
| جشنواره | قسمت | فیلم | نتیجه | جایزه |
|---|---|---|---|---|
| بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر | بهترین بازیگر نقش اول زن | کافه ستاره | نامزدشده | سیمرغ بلورین |
| چهاردهمین جشنواره فیلم فجر | بهترین بازیگر نقش اول زن | دو فیلم با یک بلیط | نامزدشده | سیمرغ بلورین |
| نهمین جشنواره فیلم فجر | بهترین بازیگر نقش اول زن | خواهران غریب | نامزدشده | دیپلم افتخار |