جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم، دومین جنگ فراگیر جهانی (شهریور ۱۳۱۸ـ ۱۳۲۴/ سپتامبر ۱۹۳۹ـ اوت ۱۹۴۵) بود که علاوه بر قاره اروپا، در مناطق گسترده‌ای از قاره آسیا و آفریقا تأثیرات مخرب و وسیعی برجای گذاشت.
این جنگ، که بین دو بلوک متحدین (آلمان و ایتالیا و ژاپن) و متفقین (انگلیس و فرانسه و آمریکا و شوروی) درگرفت، به لحاظ گستردگی جغرافیایی و قدرت تخریب منابع انسانی و طبیعی، در طول تاریخ جهان بی‌همتا بوده است.
اشتباهات عهدنامه ورسای (۷ مه ۱۹۱۹/ ۵ شعبان ۱۳۳۷) که ظاهراً به جنگ جهانی اول پایان داد، پیامدهای بحران اقتصادی سالهای ۱۹۲۹/ ۱۳۰۸ ش، و از همه مهم‌تر رقابت سیاسی فاشیسم و دموکراسی‌های غربی و مارکسیسم، از علل اصلی جنگ جهانی دوم عبارت بود.
وضع اسفبار زندگی مردم آلمان به دنبال شکست در جنگ جهانی اول و الزام دولت آلمان به پرداخت غرامت جنگی سنگین، ظهور آدولف هیتلر را که عامل اصلی شروع جنگ جهانی دوم بود، تسهیل نمود. آدولف هیتلر که شکست آلمان را نتیجه توطئه یهودیان و کمونیست‌ها می‌دانست، نه تنها خواستار تجدید نظر در عهدنامه ورسای شد، بلکه با طرح شعار پان ژرمنیسم و با اعلام برتری کامل نژاد ژرمن، حق گسترش قلمرو آلمان تا سرزمین ملت‌های اسلاو در اروپای مرکزی و شرقی را مسلّم انگاشت و تبعیض نژادی را اساس جهان‌بینی خود قرار داد و به همین شکل در صدد گسترش نفوذ خود در دیگر نقاط جهان برآمد.
ساختار اجتماعی و نظام قدرت در جهان پس از جنگ جهانی دوم دگرگون شد و پس از جامعه ملل که سازمانی بین دولتی بود منحل شد و سازمان ملل متحد تأسیس شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم، نزدیک به نیم قرن، آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی با یکدیگر در جنگ سرد به سر بردند. تلاش کشورهای اروپایی برای جبران خسارات و آسیب‌های جنگ جهانی دوم، باعث کاهش تأثیر قدرت‌های اروپایی در جهان شد و مناطق تحت استعمار آنها در آفریقا و آسیا به استقلال رسیدند.