آندورا
آندورا (به کاتالان: Andorra) با نام رسمی شاهزاده‌نشین آندورا (به کاتالان: Principat d'Andorra) یک کشور کوچک، محصور در خشکی در اروپای غربی و شبه جزیره ایبری است. آندورا کشوری کوهستانی در رشته‌کوه پیرنه شرقی است و با فرانسه در شمال و اسپانیا در جنوب مرز مشترک دارد. آندورا ششمین کشور کوچک اروپا با مساحتی ۴۶۸ کیلومتر مربع و جمعیتی تقریباً ۷۹،۰۳۴ نفر است. آندورا شانزدهمین کشور کوچک جهان از نظر زمین و یازدهمین کشور کوچک از نظر جمعیت است. پایتخت و بزرگترین شهر آن آندورا لا ولا است. این شهر با ارتفاع ۱۰۲۳ متر بالاتر از سطح دریا، بلندترین پایتخت اروپا است.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | شاهزاده‌نشین آندورا |
| پایتخت: | آندورا لا ولا |
| زبان(های) رسمی: | کاتالان |
| دین(ها): | مسیحیت 90.8%، بدون دین 6.9% |
| حکومت: | حکومت متمرکز نظام پارلمانی پادشاهی انتخابی |
| مساحت: | 467.63 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 85,863 نفر (2023) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.884 |
| واحد پول: | یورو |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 1+، یوتی‌سی 2+ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 376+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | AD |
| دامنه سطح‌بالا: | ad. |
تاریخ
اعتقاد بر این است که آندورا توسط شارلمانی ایجاد شده و تا سال ۹۸۸ توسط کنت اورخل اداره می‌شد و پس از آن، به اسقف اعظم کاتولیک روم اورخل منتقل شد. شاهزاده‌نشین کنونی توسط یک منشور در سال ۱۲۷۸ تشکیل شد.
سیاست
آندورا توسط دو مرجع رهبری می‌شود: اسقف اورخگل در کاتالونیا، اسپانیا و رئیس جمهور فرانسه. نمایندگانی دائمی از سوی این دو مرجع، کشور را اداره می‌کنند. سیاست آندورا در چارچوب یک دموکراسی پارلمانی با یک مجلس قانونگذاری تک مجلسی و یک سیستم چند حزبی متکثر صورت می‌گیرد. نخست وزیر، رئیس دولت است. قدرت اجرایی توسط دولت اعمال می شود. قوه مقننه به طور مشترک در اختیار دولت و مجلس است. آندورا نیروی نظامی ندارد و دو کشور فرانسه و اسپانیا مسئولیت پشتیبانی از خاک این کشور را بر عهده دارند.
جمعیت‌شناسی
مردم آندورا یک گروه قومی رومانس هستند که ارتباط نزدیکی با کاتالان‌ها دارند. دو سوم ساکنان تابعیت آندورا را ندارند و حق رای در انتخابات محلی را ندارند. علاوه بر این، آنها اجازه ندارند به عنوان نخست وزیر انتخاب شوند یا بیش از ۳۳ درصد از سرمایه سهام یک شرکت خصوصی را مالک شوند.
بزرگترین گروه‌های قومی در آندورا آندورانی‌ها ۳۶،۵۲۶ نفر (۴۵.۵ درصد)، اسپانیایی‌ها ۲۱،۳۴۸ نفر (۲۶.۶ درصد)، پرتغالی‌ها ۱۰،۳۵۲ نفر (۱۲.۹ درصد) و فرانسوی‌ها ۴،۲۰۰ نفر (۵.۲ درصد) هستند. اقلیت‌های آندورا شامل بریتانیایی‌ها، هلندی‌ها، آلمانی‌ها، ایتالیایی‌ها و سایر اروپایی‌ها، و همچنین آرژانتینی‌ها، شیلیایی‌ها، هندی‌ها، مراکشی‌ها و اروگوئه‌ای‌ها هستند.
زبان رسمی آندورا کاتالان است، اما اسپانیایی، پرتغالی و فرانسوی نیز معمولاً صحبت می‌شوند. به دلیل مهاجرت، پیوندهای تاریخی و نزدیکی جغرافیایی، اکثر ساکنان آندورا می‌توانند یک یا چند مورد از این زبان‌ها را علاوه بر کاتالان صحبت کنند. انگلیسی در میان عموم مردم کمتر رایج است و محدود به مراکز گردشگری بزرگ می‌شود.
اکثر مردم آندورا مسیحی کاتولیک هستند.
اقتصاد
آندورا عضو دولتی اتحادیه اروپا نیست. این کشور از سال ۱۹۹۳ عضو سازمان ملل متحد بوده است. گردشگری در آندورا سالانه حدود ۱۰.۲ میلیون بازدیدکننده به این کشور می‌آورد. گردشگری، ۸۰٪ تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد. مراکز اسکی از محل مهم جذب گردشگر هستند. تنها دو درصد از زمین‌های آندورا قابل کشت است.