السالوادور
السالوادور (به اسپانیایی: El Salvador) با نام رسمی جمهوری السالوادور، کشوری در آمریکای مرکزی است. این کشور از شمال شرقی با هندوراس، از شمال غربی با گواتمالا و از جنوب با اقیانوس آرام همسایه است. پایتخت و بزرگترین شهر السالوادور سان سالوادور است. جمعیت این کشور در سال 2023 بالغ بر 5/6 میلیون نفر برآورد شده است. السالوادور با مساحت ۲۱ هزار کیلومتر مربع بهعنوان کوچکترین کشور آمریکای مرکزی محسوب میشود.
السالوادور تنها کشور آمریکای مرکزی است که خط ساحلی کارائیب ندارد. خط ساحلی در اقیانوس آرام 307 کیلومتر طول دارد.
جغرافیا
السالوادور کشوری کوهستانی است، رشتههای کوهستانی در امتداد مرز با هندوراس و زنجیرههای آتشفشانی و کوههای بلندتر در جنوب قرار دارد. بلندترین کوه آتشفشان سانتا آنا به ارتفاع ۲۳۸۱ متر و بلندترین نقطهٔ کشور، کوه سرو ال پیتال به ارتفاع ۲۷۳۰ متر است.
آب و هوای آن در ساحل، استوایی مرطوب و بسیار گرم است، در حالی که مناطق درونی معتدل است. السالوادور بیش از ۳۰۰ رودخانه دارد که مهمترین آن رود لمپا است که از گواتمالا سرچشمه میگیرد و تنها رودخانه قابل کشتیرانی در السالوادور است. لمپا و شاخههای آن حدود نیمی از کشور را آبیاری میکند.
در السالوادور چندین دریاچه نیز وجود دارد که در دهانه آتشفشانها تشکیل شدهاند که مهمترین آنها دریاچه یوپانگو و دریاچه کواتپک هستند. دریاچه گویخا بزرگترین دریاچه طبیعی السالوادور است. با سدسازی بر روی رود لمپا چندین دریاچه مصنوعی نیز پدید آمده که بزرگترین آنها امبالسه سرون گرانده نام دارد.
سوانح طبیعی
حوادث آب و هوایی شدید
موقعیت السالوادور در اقیانوس آرام، آن را در معرض شرایط آب و هوایی شدید، از جمله طوفانهای شدید باران و خشکسالی های شدید قرار می دهد، که هر دو ممکن است توسط اثرات ال نینو و لا نینا شدیدتر شوند. طوفانها گاهی در اقیانوس آرام شکل میگیرند، به استثنای طوفان میچ که در اقیانوس اطلس شکل گرفت و از آمریکای مرکزی گذشت.
در تابستان 2001 خشکسالی شدید 80 درصد محصولات السالوادور را از بین برد و باعث قحطی در حومه شهر شد. در 4 اکتبر 2005، باران شدید منجر به سیل خطرناک و رانش زمین شد که باعث مرگ حداقل 50 نفر شد.
السالوادور در امتداد حلقه آتش اقیانوس آرام قرار دارد و بنابراین در معرض فعالیتهای زمین ساختی قابل توجهی از جمله زلزلههای مکرر و فعالیتهای آتشفشانی قرار دارد. سان سالوادور در سال ۱۷۵۶ و پس از آن در سال ۱۸۵۴ توسط زمینلرزه نابود شد و لرزههای ۱۹۱۹، ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ نیز آسیب زیادی به این شهر زد. این کشور بیش از بیست آتشفشان دارد که بسیاری از آنها فعال یا بالقوه فعال هستند.
اقتصاد
اقتصاد السالوادور با چالشهای ناشی از بلایای طبیعی، یارانههای دولتی و فساد مواجه شده است. با این حال، این کشور در سالهای اخیر پیشرفتهایی داشته است:
تولید ناخالص داخلی در سال 2021 با رشد 4.2 درصدی تولید ناخالص داخلی واقعی 57.95 میلیارد دلار برآورد شد. بخش خدمات با 64.1 درصد تولید ناخالص داخلی بزرگترین جزء است.
دولت ابتکارات بازار آزاد را دنبال کرده است و رشد تولید ناخالص داخلی پس از سال 1996 بهطور متوسط 3.2 درصد بوده و در سال 2007 به 4.7 درصد رسیده است.
تلاشها برای توسعه بخشهای جدید مانند معدن با شکست مواجه شده است، بهطوری که دولت برخی از عملیات معدنی را بهدلیل نگرانیهای زیستمحیطی تعطیل کرد.
السالوادور از نظر تاریخی به صادراتی مانند رنگ نیل و قهوه وابسته بود، اما بهدنبال تنوع بخشیدن به آن، از جمله از طریق قراردادهای تجارت آزاد مانند CAFTA بوده است.
وجوه ارسالی از ساکنان سالوادور در خارج از کشور منبع اصلی درآمد خارجی است که معادل حدود 20 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 2019 بود.
در سال 2021، السالوادور اولین کشوری بود که بیت کوین را به عنوان ارز قانونی پذیرفته است، اگرچه این امر با مخالفتهای عمومی روبرو شده است.
انرژی
تامین انرژی السالوادور از منابع مختلفی از جمله سوختهای فسیلی، برق آبی و انرژیهای تجدیدپذیر انجام میشود. این کشور دارای ظرفیت نصب شده 1983 مگاوات است و سالانه 5830 گیگاوات ساعت برق تولید میکند که 84 درصد آن از منابع تجدیدپذیر تامین میشود. منابع اصلی تجدیدپذیر عبارتند از:
- انرژی زمین گرمایی: 26.85 درصد از کل تولید برق که از آتشفشانهای متعدد کشور تولید می شود.
- برق آبی: 29.92 درصد از کل تولید برق، عمدتاً از رودخانه لمپا.
- زیست توده: 24.4 درصد از کل تولید برق، از نیروگاههای زیست توده.
- فتوولتائیک خورشیدی: 10.6 درصد از کل تولید برق.
- باد: 3.6 درصد از کل تولید برق.
گردشگری
گردشگری به یکی از اجزای حیاتی اقتصاد السالوادور تبدیل شده است که سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی و اشتغال دارد. در سال 2014، تخمین زده شد که 1،394،000 گردشگر بینالمللی از این کشور بازدید کردهاند. تا سال 2019، گردشگری 2970.1 میلیون دلار به تولید ناخالص داخلی کمک کرد که نشان دهنده 11 درصد از کل تولید ناخالص داخلی است. همچنین در سال 2013، بهطور مستقیم از 80,500 شغل پشتیبانی کرد که 3.1 درصد از کل اشتغال در السالوادور را تشکیل میداد. تا سال 2019، گردشگری بهطور غیرمستقیم از 317,200 شغل حمایت کرد که 11.6 درصد از کل اشتغال را تشکیل میدهد.
جاذبههای اصلی برای گردشگران آمریکای شمالی و اروپا سواحل السالوادور و تفریحات شبانه است. در حالی که این کشور فاقد مقاصد گردشگری با مضمون طبیعت رایج در سایر کشورهای آمریکای مرکزی است، اما بیشتر بهخاطر سواحلش مانند ال تونکو، پونتا روکا، ال سونزال و لا لیبرتاد و همچنین آتشفشانهایش از جمله سانتا آنا و ایزالکو شناخته میشود.
علیرغم رشد گردشگری، چشمانداز گردشگری السالوادور کمی با همسایگانش متفاوت است و مکانهای اکوتوریسم و باستانشناسی کمتری برای بازدید عموم دارد. با این حال، دولت تلاشهایی را برای معرفی کشور بهعنوان یک مقصد گردشگری از جمله از طریق ابتکاراتی مانند "شهر گشت و گذار" و توسعه مسیرهای گردشگری انجام داده است.