نان بربری
نان بربری یک نوع نان است که در ایران تهیه می شود و دو صورت سنتی و صنعتی پخته می شود. نام نان بربری از ایل بربر یا هزاره گرفته شده است. این ایل در مرز بین دو کشور ایران و افغانستان زندگی می کردند. در اواخر دوره قاجار چند بربر نان بربری را در شهر تهران شروع کردند و سبب رواج آن شدند.
طعم و بوی نان بربری به دلیل استفاده از ترکیبی است که از آب و خمیر مایه به دست می آید. این ترکیب قبل از پخت توسط نانوا روی خمیر نان مالیده می شود. در برخی موارد برای پخت نان بربری از مقداری کنجد نیز استفاده می نمایند که در این حالت قیمت نان نیز افزایش پیدا می کند.
اغلب نانوایان افزودن کنجد را تنها برای سود بیشتر انجام می دهند و در برخی موارد با کنجد فروشی اجباری موجب نارضایتی مشتری می شوند.
شکل ظاهری نان بربری
نان بربری در حال حاضر به صورت بیضی پخته می شود. طول این نان حدود هفتاد الی هشتاد سانتی متر است و عرض آن به بیست الی سی سانتی متر می رسد. ضخامت نان بربری حدود سه الی سه و نیم سانتی متر می باشد که به دو شیوه سنتی و ماشینی تهیه می گردد.
طرز تهیه نان بربری
مواد لازم برای تهیه نان بربری:
- آرد: سیصد و پنجاه گرم
- خمیر مایه: یک قاشق سوپخوری
- بهبود دهنده: یک دوم قاشق چایخوری
- آب ولرم: یک پیمانه
- شکر: یک قاشق چایخوری
- روغن مایع: سی گرم
- کره: بیست گرم
- نمک: یک قاشق چایخوری
- کنجد: یک قاشق چایخوری
طرز تهیه نان بربری:
در مرحله اول ابتدا یک قاشق سوپخوری خمیر مایه را به همراه یک قاشق چایخوری شکر و یک پیمانه آب ولرم درون یک ظرف مناسب بریزید و به آرامی مخلوط کنید تا همه مواد با یکدیگر ترکیب شوند سپس درب ظرف را ببندید و حدود پنج الی ده دقیقه زمان دهید تا مواد استراحت کنند و خمیر مایه عمل آید.
یک ظرف بزرگ و گود را انتخاب نمایید و نصف آرد را درون آن بریزید. به آرد نصف قاشق چایخوری بهبود دهنده، سی گرم روغن مایع، نمک و خمیر مایه ای که عمل آمده است را اضافه نمایید و به خوبی مخلوط کنید. در ادامه کار باقیمانده آرد را طی چند مرحله اضافه نمایید و تا خمیر جمع گردد.
وقتی خمیر در ظرف جمع شد، بیست گرم کره را اضافه کنید. دقت کنید که کره را باید از قبل بیرون از یخچال بگذارید تا به دمای محیط برسد و نرم شود. خمیر را به همراه کره ورز دهید تا کره کاملا جذب خمیر گردد. در آخر خمیر باید میزان چسبندگی کمی داشته باشد. این خمیر نباید به صورت خشک و آردی باشد.
یک ظرف که دو برابر خمیر حجم دارد را انتخاب کنید و آن را با روغن کمی چرب نمایید. خمیر را درون ظرف چرب بگذارید و روی آن را با سلفون بپوشانید و آخر یک دستمال یا پارچه ضخیم را روی آن بکشید و ظرف را در یک محیط گرم قرار دهید تا خمیر پف کند
بعد از گذشت یک ساعت و نیم از استراحت خمیر آن را روی یک سطح صاف قرار دهید و آن را مقداری ورز دهید تا پف آن گرفته شود سپس آن را به دو قسمت تقسیم نمایید و هر قسمت را با وردنه به صورت بیضی در آورید.
روی خمیر را به دست خط بیاندازید و آن را درون سینی فرد قرار دهید. روی سینی را مجدد با پلاستیک بپوشانید تا خشک نشود. نیم ساعت دیگر به خمیر زمان دهید تا استراحت نماید. بعد از نیم ساعت دوباره روی خمیر را با دست خط بیاندازید و روی خمیر را رومال کنید. می توانید از مقداری کنجد نیز برای نان بربری استفاده کنید. برای رومال این نان یک عدد زرده تخم مرغ را با یک قاشق غذاخوری روغن مایع مخلوط کنید و آن را با یک برس تمیز روی نان بمالید.
فر را از بیست دقیقه قبل روی دمای دویست درجه سانتی گراد روشن کنید تا به خوبی گرم شود. برای رطوبت درون فر، یک کاسه فلزی را از آب جوش پر کنید و درون فر قرار دهید. سپس خمیر را درون فر بگذارید و حدود 25 دقیقه زمان دهید تا کاملا پخته شود. در آخر می توانید چند دقیقه گریل را روشن کنید تا روی نان بربری طلایی شود.
وقتی پخت نان کامل شد، سینی را از فر بیرون بیاورید و چند دقیقه صبر کنید تا نان خنک شود. نان بربری را با قیچی به قطعه های کوچکتر تقسیم می کنید. برای جلوگیری از خشک شدن نان آن را درون نایلون بگذارید.