بمبئی
بمبئی یا مومبای پایتخت ایالت ماهاراشترا در هند است. این شهر بهعنوان مرکز مالی و پرجمعیتترین شهر هند شناخته میشود و جمعیتی حدود ۱۲.۵ میلیون نفر دارد. بمبئی هسته اصلی منطقه کلانشهری بمبئی است که با بیش از ۲۳ میلیون نفر، ششمین منطقه پرجمعیت جهان به شمار میرود. این شهر در ساحل کنکان در غرب هند قرار دارد و از یک بندر طبیعی عمیق برخوردار است. در سال ۲۰۰۸، بمبئی بهعنوان یک شهر جهانی در رده آلفا معرفی شد و بیشترین تعداد میلیاردرها را در میان شهرهای آسیا دارد.
تاریخچه
هفت جزیرهای که امروزه بمبئی را تشکیل میدهند، در ابتدا محل زندگی قوم کولی، مردمی با زبان مراتی، بودند. این جزایر برای قرنها تحت کنترل حاکمان بومی مختلف قرار داشتند تا اینکه در سال ۱۶۶۱، بهعنوان بخشی از جهیزیه کاترین براگانزا در ازدواجش با چارلز دوم انگلستان، به امپراتوری پرتغال و سپس به شرکت هند شرقی بریتانیا واگذار شدند. از سال ۱۷۸۲، پروژه هورنبی ولارد با هدف بازسازی و اتصال این جزایر به یکدیگر آغاز شد و تا سال ۱۸۴۵ با احداث جادهها و راهآهنهای اصلی، بمبئی به یک بندر مهم در دریای عرب تبدیل شد. این شهر در قرن نوزدهم شاهد پیشرفتهای اقتصادی و آموزشی بود و در اوایل قرن بیستم به پایگاه قدرتمندی برای جنبش استقلال هند تبدیل شد. پس از استقلال هند در سال ۱۹۴۷، بمبئی به ایالت بمبئی پیوست و در سال ۱۹۶۰، پس از جنبش سامیوکتا ماهاراشترا، بهعنوان پایتخت ایالت جدید ماهاراشترا انتخاب شد.
اقتصاد
بمبئی مرکز مالی، تجاری و سرگرمی جنوب آسیا است و اغلب با نیویورک مقایسه میشود. این شهر میزبان بورس بمبئی در خیابان دالال است و یکی از ده مرکز برتر تجارت جهانی از نظر جریان مالی به شمار میرود. بمبئی ۶.۱۶ درصد از تولید ناخالص داخلی هند را تأمین میکند و ۲۵ درصد از تولید صنعتی، ۷۰ درصد از تجارت دریایی (از طریق بندرهای بمبئی، دهارامتر و JNPT) و ۷۰ درصد از تراکنشهای مالی اقتصاد هند را در بر میگیرد. این شهر میزبان نهادهای مالی مهم، دفاتر مرکزی شرکتهای هندی و بینالمللی، مؤسسات علمی و هستهای برجسته و همچنین صنعت فیلمسازی هندی (به زبانهای هندی و مراتی) است. فرصتهای تجاری فراوان بمبئی، مهاجران را از سراسر هند به خود جذب میکند.
زاغهنشینی
جمعیت بمبئی به همراه حومهاش به حدود ۲۰ میلیون نفر میرسد و این شهر نمایانگر شدیدترین تضادهای طبقاتی در جامعه هند است. در این کلانشهر، از یک طرف ثروتمندان با داراییهای هنگفت زندگی میکنند و از طرف دیگر، میلیونها نفر در فقر شدید به سر میبرند و حتی از تأمین غذای روزانه خود عاجزند. بیش از نیمی از ساکنان شهر در زاغهها و حلبیآبادها روزگار میگذرانند و مومبای به دلیل آلودگی شدید، در فهرست آلودهترین شهرهای جهان قرار دارد.