سازمان انرژی هسته‌ای
سازمان انرژی اتمی ایران که مقدمات ایجاد آن از اوایل سال ۱۳۵۳ فراهم گردیده بود، با تصویب قانون «سازمان انرژی اتمی» در ۱۶ تیر ۱۳۵۳، به صورت یک شخصیت حقوقی رسمیت یافت.
این سازمان در آن دوره زیر نظر نخست‌وزیری فعالیت می‌کرد و نخستین رئیس آن اکبر اعتماد بود. هم‌اکنون رئیس این سازمان علی اکبر صالحی می‌باشد.
رئیسان سازمان انرژی اتمی
انرژی اتمی ایران در طول سال های فعالیت روسای مختلفی را در رأس خود دیده است که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اکبر اعتماد (۱۳۵۳–۱۳۵۷)
- فریدون سحابی (سرپرست) (۱۳۵۸–۱۳۶۰)
- رضا امراللهی (۱۳۶۰–۱۳۷۶)
- غلام‌رضا آقازاده (۱۳۷۶–۱۳۸۸)
- علی‌اکبر صالحی (۱۳۸۸–۱۳۸۹)
- محمد احمدیان (سرپرست) (۱۳۸۹)
- فریدون عباسی دوانی (۱۳۸۹–۱۳۹۲)
- و علی‌اکبر صالحی (برای بار دوم) (مرداد ۱۳۹۲ تاکنون)
این سازمان نمایندگان مختلفی را از ایران برای حضور در آژانس بین المللی انرژی اتمی معرفی کرده است که اسامی آنها به شرح زیر است:
- علی‌اصغر سلطانیه (۱۳۶۱–۱۳۶۶)
- سیدخلیل موسوی بیوکی (۱۳۶۶–۱۳۷۱)
- محمدصادق آیت‌اللهی (۱۳۷۱–۱۳۷۷)
- علی‌اکبر صالحی (۱۳۷۷–۱۳۸۲)
- پیروز حسینی (۱۳۸۲–۱۳۸۴)
- محمدمهدی آخوندزاده (۱۳۸۴–۱۳۸۵)
- علی‌اصغر سلطانیه (بار دوم) (۱۳۸۵–۱۳۹۲)
- رضا نجفی (۱۳۹۲–۱۳۹۷)
- و کاظم غریب‌آبادی (۱ تیر ۱۳۹۷ تاکنون)
تاریخچه
با پیروزی انقلاب اسلامی و به دلیل شرایط خاص کشور که حاصل تنش‌ها و دگرگونی‌های اوایل انقلاب بود، تبلیغات منفی و جوسازی علیه برنامه هسته‌ای کشور از طریق عوامل خارجی و در برخی موارد عناصر داخلی آغاز شد. تمام اتفاقات آن دوره سبب شد در عمل تا ابتدای سال ۱۳۶۱ اقدام خاصی برای برنامه‌ریزی مجدد و یا پیگیری برنامه‌های در دست انجام فناوری هسته‌ای در کشور صورت نگیرد.
پیش از انقلاب سازمان زیر نظر مستقیم نخست‌وزیری فعالیت می‌کرد، در این دوره به یکی از معاونت‌های وزارت نیرو تبدیل شد. سرانجام در آخرین جلسه هیأت وزیران در اسفند ماه سال ۱۳۶۰، استقلال سازمان انرژی اتمی ایران برای انجام وظایف قانونی مجدداً به تصویب دولت رسید. به این ترتیب سیاست‌گذاران کلان کشور با گذر از چالش‌های ابتدای پیروزی انقلاب تصمیم گرفتند گام‌های جدید و جدی را در راه دستیابی کشور به فناوری هسته‌ای بردارند.
اگر چه سازمان انرژی اتمی ایران پس از سال ۱۳۶۰، دوره‌های متفاوتی را از نظر سازماندهی و پیگیری اهداف کلان داشته است، اما نقطه مشترک تمامی آنها تأکید بر موضوع توسعه کاربرد‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و به تبع آن گسترش پژوهش‌های مرتبط بوده که همواره در سخت‌ترین شرایط به عنوان اصلی‌ترین مسئولیت سازمان پیگیری شده است.
در سال‌های گذشته سازمان انرژی اتمی ایران برای دستیابی به توسعه درون‌زای علوم و فنون هسته‌ای در کشور، ساختار‌ها و واحد‌های سازمانی بسیاری را در سراسر کشور ایجاد و تجهیز نموده است.
این تلاش‌ها منجر به تشکیل شرکت‌های مهندسی و تخصصی در زمینه‌های مختلف فعالیت‌های سازمان و ایجاد پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای[۱] با هدف توسعه و گسترش فعالیت‌های تحقیقاتی در زمینه فناوری هسته‌ای شده است.
طی حدود ۴۰ سالی که از عمر سازمان انرژی اتمی ایران می‌گذرد، شش نفر به عنوان رئیس، سکان هدایت آن را در دست داشته‌اند. در حال حاضر عمده فعالیت‌های علمی در دست انجام سازمان انرژی اتمی ایران عبارت است از:
- طراحی، احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای قدرت
- طراحی، احداث و بهره برداری از شتاب دهنده‌ها برای کاربرد پزشکی، صنعت و کشاورزی
- کاربرد لیزر در پزشکی و صنعت
- چرخه سوخت هسته‌ای
- احداث و بهره‌برداری از راکتور‌های تحقیقاتی از نوع شکافت و هم‌جوشی (گداخت) هسته‌ای
- نظارت بر ایمنی فعالیت‌های هسته‌ای در کشور از طریق مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور
منابع
- ↑ <پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای> برداشت شده در 1402/03/31