شاباک
شاباک یا آژانس امنیت اسرائیل سازمان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی است که وظیفه مقابله با تهدیدات داخلی را دارد. در سال ۱۹۴۹ تأسیس شد و زیر نظر نخستوزیر اسرائیل فعالیت میکند. نام سازمان اطلاعات و امنیت داخلی در کشور اسرائیل است که مسئولیت جمعآوری اطلاعات مربوط به داخل مرزهای اسرائیل و مناطق فلسطینی و همچنین خنثیسازی فعالیتهای ضد امنیتی را بر عهده دارد.
درباره شاباک
وظیفه اصلی آن شناسایی و مقابله با خرابکاری، تروریسم و جاسوسی در داخل اسرائیل و مناطق فلسطینی است. نقش مهمی در سرکوب مقاومت فلسطینی ایفا میکند و عملیاتهای مخفی زیادی انجام میدهد. از تکنولوژیهای پیشرفته برای شنود، ردیابی و نظارت بهره میبرد. در همکاری با موساد و ارتش اسرائیل نقش هماهنگکننده دارد. دفتر مرکزی شاباک در تلآویو قرار دارد ولی در کرانه باختری و نوار غزه نیز فعال است. این سازمان در بازجوییها به استفاده از روشهای غیرقانونی و شکنجه متهم شده است و بارها به دلیل نقض حقوق بشر توسط نهادهای بینالمللی مورد انتقاد قرار گرفته است.
ساختار سازمانی
- اداره اعراب: تمرکز این اداره بر روی فعالیتهای ضد امنیتی در اسرائیل، کرانه باختری و نوار غزه است.
- اداره اتباع اسرائیلی: این بخش بر فعالیتهای براندازی و ضدِ جاسوسی متمرکز است. خاستگاه ابتدایی این بخش مبارزه با بلوک شرق بود که با سقوط شوروی، این اداره کمی تحلیل رفت ولی مجدداً با گسترش فعالیتهای تروریستی در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی این اداره مجدداً احیا شد.
- اداره امنیت: این اداره مسئول تأمین امنیت بخشهای حیاتی کشور نظیر سفارتخانهها، فرودگاهها، دفاتر دولتی و مراکز تحقیقاتی است.
عملیاتهای شاباک
انتشار سخنرانی نیکیتا خروشچف
در سال ۱۹۵۶، شاباک متن سخنرانی نیکیتا خروشچف را که به لهستانی ترجمه شدهبود، بهدستآورد. در این سخنرانی خروشچف به سرزنش استالین میپردازد و جنایت او را محکوم میکند. این متن سپس با سازمان سیا (آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا) به اشتراک گذاشتهشد و آمریکاییها هم آن را منتشر کردند. انتشار این سخنرانی تأثیر مهمی روی شوروی داشت. گفته میشود که این سخنرانی هرگز محرمانه نبوده و حزب کمونیست و نیکیتا خروشچف به عمد و با هدف تسهیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آن را انجام دادهاند.
دستگیری یسرائل بار
«یسرائل بار» یک شهروند اسرائیلی متولد اتریش بود که در وزارت دفاع با درجه سرهنگ دوم مشغول به کار بود و برای اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی جاسوسی میکرد. پس از دستگیری، وی به ۱۰ سال حبس محکوم شد و در زندان درگذشت.
ملیات یاتِد
عملیات یاتِد، یک عملیات فریب در جریان جنگ ششروزه بود که منجر به نابودی نیروی هوایی مصر در عرض ۳ ساعت شد.
ربودن آدولف آیشمن
شاباک، آدولف آیشمن که یکی از سیاستمداران نازی بود و پس از جنگ جهانی دوم در آرژانتین زندگی میکرد را به جرم نسلکشی یهودیان و نقش داشتن در واقعه هولوکاست ربود. او را نهایتاً در زندانی در رمله اعدام کردند.
رؤسای سازمان
- ایسر هارل (۱۹۴۸–۱۹۵۲)
- ایزی دوروت (۱۹۵۲–۱۹۵۳)
- مانور آموس (۱۹۵۳–۱۹۶۳)
- یوسف هارملین (۱۹۶۴–۱۹۷۴)
- آبراهام آهیتوف (۱۹۷۴–۱۹۸۱)
- آبراهام شالوم (۱۹۸۱–۱۹۸۶)
- یوسف هارملین (۱۹۸۶–۱۹۸۸)
- یاکوف پری (۱۹۸۸–۱۹۹۴)
- کارمی گیلون (۱۹۹۵–۱۹۹۶)
- آمی آیالون (۱۹۹۶–۲۰۰۰)
- آوی دیچتر (۲۰۰۰–۲۰۰۵)
- یووال دیسکین (۲۰۰۵–۲۰۱۱)
- یورام کوهن (۲۰۱۱–۲۰۱۶)
- نداو ارگامان (۲۰۱۶–۲۰۲۱)
- رونن بار (۲۰۲۱-اکنون)