محمدرضا فرزین
محمدرضا فرزین (متولد ۱۳۴۴، نوشآباد، شهرستان آران و بیدگل، استان اصفهان) اقتصاددان، سیاستمدار، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس کل بانک مرکزی ایران در دولت سیزدهم و چهاردهم است.
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| نام(های): | محمدرضا فرزین |
| تاریخ تولد: | 1344 |
| محل تولد: | نوشآباد، شهرستان آران و بیدگل، استان اصفهان |
| تحصیلات: | دکترای اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی |
| پیشه: | سیاستمدار، اقتصاددان، استاد دانشگاه |
| بیست و یکمین رئیس کل بانک مرکزی ایران | |
|---|---|
| آغاز به کار: | ۸ دی ۱۴۰۱ |
| پس از: | علی صالحآبادی |
| مدیرعامل بانک ملی ایران | |
|---|---|
| آغاز به کار: | ۱ آبان ۱۴۰۰ |
| پس از: | محمدرضا حسینزاده |
| پیش از: | ابوالفضل نجارزاده |
| پایان کار: | ۸ دی ۱۴۰۱ |
| مدیرعامل بانک کارآفرین | |
|---|---|
| آغاز به کار: | آذر ۱۳۹۸ |
| پس از: | حمید تهرانفر |
| پیش از: | احمد بهاروندی |
| پایان کار: | ۱ آبان ۱۴۰۰ |
| رئیس صندوق توسعه ملی | |
|---|---|
| آغاز به کار: | ۸ خرداد ۱۳۹۱ |
| پس از: | رحیم قربانی |
| پیش از: | سید صفدر حسینی |
| پایان کار: | ۱۴ مهر ۱۳۹۲ |
زندگی و تحصیلات
محمدرضا فرزین در سال ۱۳۴۴ در شهر نوشآباد در نزدیکی کاشان متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در زادگاهش گذراند و در رشته ریاضی موفق به دریافت مدرک دیپلم شد. او سپس در دانشگاه شهید بهشتی در رشته اقتصاد نظری ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۶۸ کارشناسی خود را دریافت کرد. فرزین برای مقطع کارشناسی ارشد به دانشگاه تهران راه یافت و در گرایش اقتصادسنجی در سال ۱۳۷۲ فارغالتحصیل شد. تحصیلات او در دانشگاه علامه طباطبایی ادامه یافت و در سال ۱۳۷۹ توانست مدرک دکترای خود را در رشته اقتصاد، با گرایش بخش عمومی و تجارت بینالملل اخذ کند.
جایگاه علمی و دانشگاهی
علاوه بر فعالیتهای اجرایی و مدیریتی، فرزین در حوزه علمی نیز فعال است. او به عنوان عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی در رشته اقتصاد مشغول به تدریس و پژوهش است. تخصص اصلی او در حوزه اقتصاد بخش عمومی، تجارت بینالملل و سیاستهای پولی و مالی است.
فعالیتهای اجرایی و مدیریتی
فرزین پس از پایان تحصیلات، مسیر کاری خود را در عرصههای اجرایی و بانکی پی گرفت. او در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ به عنوان معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی فعالیت داشت و همزمان دبیر ستاد هدفمندسازی یارانهها در دولت دهم شد. در این جایگاه، نقشی مهم در طراحی و اجرای سیاستهای اقتصادی مرتبط با اصلاح یارانهها ایفا کرد.
از دیگر مسئولیتهای مهم او میتوان به عضویت در هیئتمدیره بانک کشاورزی و دبیر کارگروه طرح تحول نظام بانکی کشور در نهاد ریاستجمهوری اشاره کرد. همچنین مدتی دبیری کارگروه ارزشگذاری پول ملی را برعهده داشت. پس از آن، در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ ریاست هیئت عامل صندوق توسعه ملی و عضویت در شورای پول و اعتبار بانک مرکزی را تجربه کرد.
فرزین تجربهای گسترده در مدیریت بانکهای تجاری نیز دارد. او در سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ رئیس هیئتمدیره بانک کارآفرین بود و از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ به عنوان مدیرعامل این بانک فعالیت کرد. پس از آن، در سال ۱۴۰۰ به سمت مدیرعامل و عضو هیئتمدیره بانک ملی ایران منصوب شد. عضویت در هیئتمدیره سازمان اقتصادی رضوی، وابسته به آستان قدس رضوی، از دیگر سوابق اقتصادی او محسوب میشود.
ریاست بانک مرکزی
در پی بحران ارزی سال ۱۴۰۱ و کنار گذاشتن علی صالحآبادی از ریاست بانک مرکزی، فرزین در تاریخ ۸ دی ۱۴۰۱ با تصمیم هیئت دولت به عنوان بیست و یکمین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد. آغاز دوره ریاست او همزمان با حذف تدریجی دلار ۴۲۰۰ تومانی و حرکت به سمت نظام چندنرخی ارز بود. در همین راستا، بانک مرکزی تحت ریاست وی نرخ ترجیحی جدیدی با عنوان «دلار ۲۸۵۰۰ تومانی» یا «دلار فرزین» را معرفی کرد.
در سال نخست مدیریت او، افزایش درآمدهای نفتی و بهبود وضعیت ذخایر ارزی کشور به ثبات نسبی بازار ارز کمک کرد. بر اساس گزارش بانک مرکزی، در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۵ میلیارد دلار به واردات اختصاص یافت که نسبت به سال قبل از آن افزایش قابل توجهی داشت. از سوی دیگر، جلوگیری از تخصیص ارز به برخی شرکتها – از جمله شرکت چای دبش – در همان ابتدای دوره ریاست او به یکی از اقدامات بحثبرانگیز تبدیل شد که بعداً به افشای فساد گستردهای در این زمینه منجر شد.
فرزین در دولت چهاردهم نیز با حکم ابقا، همچنان ریاست بانک مرکزی ایران را برعهده دارد و یکی از چهرههای تأثیرگذار در سیاستگذاری پولی و بانکی کشور به شمار میرود.
کتابها و تالیفات محمدرضا فرزین
- ترجمه کتاب «جهانیشدن و گذارهای اقتصادی» تألیف کیتگریفین، انتشارات سازمان برنامه و بودجه ،۱۳۷۸
- ترجمه کتاب «اقتصاد گردشگری»، نویسندگان کریشنامورتی، لاندبرگ، استاونگا، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، اردیبهشت ۱۳۸۳
- تألیف کتاب «هدفمندسازی یارانهها: از نظریه تا عمل»، پژوهشکده امور اقتصادی، ۱۳۹۰
- مدیریت تیم ترجمه کتاب «برنامهریزی بلندمدت در شرکتهای ژاپنی»، ۱۳۷۸
- تألیف کتاب «آسیبشناسی شبکه توزیع کشور»، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، ۱۳۸۸
- تألیف کتاب مبانی طرح تحولات اقتصادی با تأکید بر هدفمندکردن یارانهها، معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، ۱۳۹۱
- ترجمه کتاب «بهای نابرابری»، تألیف جوزف ای. استیگلیتز، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۹۴
- تألیف و ترجمه کتاب «اقتصاد گردشگری» ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۹۸
- تألیف کتاب روشهای سنجش در اقتصاد گردشگری، انتشارات دنیای اقتصاد، ۱۳۹۹