کراچی
کراچی پایتخت ایالت سند در پاکستان است. این شهر با جمعیتی بیش از ۲۰ میلیون نفر، بزرگ‌ترین شهر پاکستان و دوازدهمین شهر بزرگ جهان به شمار می‌رود. کراچی در جنوبی‌ترین نقطه کشور، در امتداد ساحل دریای عرب و اقیانوس هند قرار دارد و از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۹ پایتخت پاکستان بود. این شهر که به عنوان یک شهر جهانی در رده بتا شناخته می‌شود، مرکز اصلی صنعت و مالی پاکستان است و تولید ناخالص داخلی آن در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار (بر اساس برابری قدرت خرید) برآورد شده است. کراچی کلان‌شهری چندفرهنگی است و به عنوان متنوع‌ترین منطقه پاکستان از نظر زبانی، قومی و مذهبی شناخته می‌شود. همچنین یکی از پیشروترین و لیبرال‌ترین شهرهای این کشور از نظر اجتماعی به شمار می‌رود.
تاریخچه و توسعه
این منطقه هزاران سال مسکونی بوده است، اما کراچی به شکل رسمی در سال ۱۷۲۹ به عنوان دهکده محصور کولاچی بنیان‌گذاری شد. اهمیت این شهر با ورود شرکت هند شرقی بریتانیا در اواسط قرن نوزدهم به شدت افزایش یافت. مدیران بریتانیایی پروژه‌های بزرگی را برای تبدیل کراچی به یک بندر اصلی و اتصال آن به شبکه گسترده راه‌آهن شبه‌قاره هند آغاز کردند. در زمان استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷، کراچی با جمعیتی حدود ۴۰۰ هزار نفر بزرگ‌ترین شهر سند بود. پس از استقلال، با ورود صدها هزار مهاجر مسلمان از هند و خروج اکثر ساکنان هندوی شهر، جمعیت و ساختار جمعیتی آن به‌طور چشمگیری تغییر کرد. رشد اقتصادی سریع پس از استقلال، مهاجران را از سراسر پاکستان و مناطق دیگر جنوب آسیا به این شهر کشاند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۲۳ پاکستان، جمعیت کراچی به ۲۰.۳ میلیون نفر رسیده است. این شهر یکی از سریع‌ترین نرخ‌های رشد جمعیتی را در جهان دارد و میزبان جوامع بزرگی از تقریباً تمام گروه‌های قومی پاکستان، بیش از دو میلیون مهاجر بنگلادشی، یک میلیون پناهنده افغان و تا ۴۰۰ هزار روهینگیا از میانمار است.
اقتصاد و اهمیت استراتژیک
کراچی اکنون مرکز اصلی صنعت و مالی پاکستان است. اقتصاد رسمی این شهر در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۹۰ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده که بزرگ‌ترین در پاکستان است. کراچی ۳۵ درصد از درآمد مالیاتی پاکستان را جمع‌آوری می‌کند و حدود ۲۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کل کشور را تولید می‌کند. حدود ۳۰ درصد از تولید صنعتی پاکستان در این شهر انجام می‌شود و بنادر آن تقریباً ۹۵ درصد تجارت خارجی پاکستان را مدیریت می‌کنند. نزدیک به ۹۰ درصد شرکت‌های چندملیتی فعال در پاکستان و ۱۰۰ درصد بانک‌های این کشور دفتر مرکزی خود را در کراچی دارند. این شهر همچنین یک مرکز حمل‌ونقل است و دو بندر بزرگ پاکستان، یعنی بندر کراچی و بندر قاسم، و شلوغ‌ترین فرودگاه کشور، فرودگاه بین‌المللی جناح، در آن قرار دارند. کراچی به عنوان پایتخت مد پاکستان نیز شناخته می‌شود و از سال ۲۰۰۹ میزبان هفته مد کراچی است.
تحولات اجتماعی و امنیتی
کراچی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به دلیل شب‌های پرجنب‌وجوش خود به «شهر نورها» معروف بود. اما در دهه ۱۹۸۰، با ورود گسترده تسلیحات در جریان جنگ شوروی-افغانستان، این شهر با درگیری‌های شدید قومی، فرقه‌ای و سیاسی روبه‌رو شد و به دلیل نرخ بالای جرایم خشونت‌آمیز شهرت یافت. با این حال، پس از عملیات گسترده علیه جنایتکاران، حزب سیاسی MQM و شبه‌نظامیان اسلام‌گرا که در سال ۲۰۱۳ توسط رنجرهای پاکستان آغاز شد، میزان جرایم به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت. در نتیجه این عملیات، رتبه کراچی از ششمین شهر خطرناک جهان از نظر جرم در سال ۲۰۱۴ به صد و بیست و هشتمین در سال ۲۰۲۲ بهبود یافت.