داستان کوتاه

داستان کوتاه یکی از گونه‌های ادبی است که در مقایسه با رمان یا داستان بلند، حجم و تعداد کلمات کمتری دارد. نویسنده‌ی داستان کوتاه، بخشی از زندگی یا حوادث را روایت می کند و معمولا نمی‌تواند به حاشیه‌ها و اتفاقات جانبی بپردازد. رویدادها و اتفاقات در داستان کوتاه کمتر گسترش پیدا می‌کنند و تعداد شخصیت‌ها در آن نیز محدود است.

کتاب داستان‌های کوتاه جعفر مدرس صادقی

داستان‌های کوتاه از نظر حجم و تعداد کلمات انواع مختلفی دارند؛ ممکن است خیلی کوتا و چیزی حدود ۵۰۰ کلمه باشند. یا تعداد کلمات آنها به ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ هم برسند. برخی داستان‌های کوتاه هم هستند که از محدوده کلمات خارج‌اند و بیش از سی صفحه به طول می‌انجامند.

کوچک و بزرگ بودن یک داستان کوتاه به ویژگی‌های ادبی کشور نویسنده نیز بستگی دارد. در برخی کشورها مانند آمریکا داستان‌های کوتاه می توانند از ۱۰۰۰۰ کلمه هم بیشتر باشند. اما در کشورهایی همچون انگلستان توصیه می‌شود که کلمات از ۵۰۰۰ فراتر نروند.

در ایران غالبا داستان‌هایی با حجم بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلمه را داستان کوتاه می‌نامند.

عناصر داستان کوتاه

داستان کوتاه همانند سایر گونه‌های ادبی ارکان و عناصر خاص خود را دارد. این عناصر حتما باید در داستان وجد داشته باشند و حذف آنها داستان را ناقص می‌کند.

موضوع: مفهومی است که نویسنده در خصوص آن می‌نویسد. این موضوع ممکن است عشق، جنگ، مرگ، فقر، ترس و... باشد.
درون‌مایه: تحلیلی که پس از خواندن داستان، در ذهن خواننده ایجاد می‌شود، درون‌مایه داستان است. معمولا درون‌مایه به درک خواننده بستگی دارد و به او تحمیل نمی‌شود.
زمینه: زمینه شرایط زمانی و مکانی که داستان در آن اتفاق می‌افتد را نشان می‌دهد. زمینه ممکن است به شرایط اجتماعی و اقتصادی هم اشاره داشته‌باشد.
طرح: طرح یا پیرنگ چارچوب اصلی داستان است و با خلاصه داستان متفاوت است. طرح نقشه کلی داستان را با تکیه بر روابط علتو معلولی نشان می‌دهد.
تضاد: تضاد می‌تواند بین دو فرد باشد. همچنین تضاد ممکن است بین شخص با جامعه یا تضاد درونی هر شخص با احساسات خودش باشد.
شخصیت: در تعریف شخصیت‌ها میزان هنر نویسنده نمایان می‌شود. نویسنده می‌تواند به کمک کلمات و جملات شخصیت‌هایی با ابعاد مختلف خلق کند. شخصیت‌هایی ایستا یا پویا، تک بعدی یا چند بعدی و...
زاویه دید: زاویه دید در شکل روایت داستان مشخص می‌شود. زاویه دید ممکن است سوم شخص، اول شخص یا زاویه دید واقعی باشد.

بزرگان داستان کوتاه ایران و جهان

ایران:

جهان: