شیردهی
شیردهی یا همان تغذیه به وسیله شیر مادر به عمل تغذیه نوزاد میگویند که از راه شیر مادر و به شکل مستقیم به وسیله پستان‌های مادر صورت میگیرد. نوزادان یک عمل غیرارادی را که رفلکس مکیدن نام دارد را انجام میدهند که این موضوع سبب مکیدن و بلعیدن شیر توسط نوزاد میگردد. اغلب مادران میتوانند فرزند خود را بدون استفاده از هیچگونه شیر جانشین و یا مواد غذایی دیگر به مدت شش ماه و یا بیشتر شیر دهند.
شیر انسان بهترین و البته قوی ترین نوع شیر برای نوزادش می‌باشد. البته در برخی مواقع که سلامت نوزاد و یا سینه مادر در میان باشد مانند وقتی که مادر دارو خاصی استفاده میکند و یا به ویروس ویژه ای مبتلا باشد باید شیردهی به روش دیگری انجام گیرد.
شیردهی به افزایش سلامت مادر کمک میکند و از ابتلا او به بیماری‌های متعدد پیشگیری مینماید. شیردهی هزینه های پزشکی و شیردهی را کاهش می دهد. شیردهی با روش مصنوعی می‌تواند با خطرات مختلفی برای نوزاد به همراه باشد.
شیردهی و تامین سلامت نوزاد از نگاه ادیان مختلف نیز مورد بررسی قرار گرفته است. دین اسلام شیردهی به نوزاد را توصیه مینماید و در کتاب قرآن نیز به این موضوع پرداخته شده است. همچنین پیامبر اسلام نیز فرموده اند که:« برای طفل شیرخوار هیچ شیری مبارک تر از شیر مادرش نمی‌باشد.»
مزایا شیردهی برای نوزاد
- کاهش ابتلا به عفونت: نوزادانی که به وسیله شیر مادر خود تغذیه میشوند در کودکی کمتر به عفونت ابتلا میگردند از جمله عفونت گوش، عفونت های مربوط به روده، عفونت های تنفسی، سرماخوردگی و...
- مقاومت در مقابل انواع ویروس و باکتری: شیر مادر دارای ایمونوگلوبولین یا همان آنتی بادی های مادر می‌باشد. این پروتئین ها تاثیر بسزایی بر تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد دارند.
- کاهش احتمال بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد یا همان SIDS: وقتی نوزادی از شیر مادر خود تغذیه مینماید، در سال نخست تولد خود کمتر در معرض خطر ابتلا به سندروم مرگ ناگهانی نوزاد قرار میگیرد.
- وزن مناسب: شیردهی نوزاد از راه شیر مادر بر وزن مناسب او تأثیر گذار است. این نوزادان در مقایسه با کودکانی که از شیر خشک استفاده میکنند، چاقی کمتری دارند.
- کاهش احتمال ابتلا به دیابت: نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند کمتر در معرض ابتلا به بیماری دیابت نوع یک قرار میگیرند.
- منبع غنی از مواد مغذی: کودک در مرحله‌های متعدد رشد خود به مواد مغذی مختلفی احتیاج پیدا مینماید. شیر مادر منبعی غنی از این مواد مغذی است که می‌تواند نیاز نوزاد را برطرف کند.
مزایا شیردهی برای مادر
- بهبودی: شیردهی توسط مادر سبب میگردد تا هورمون اکسی توسین به میزان بیشتری آزاد گردد. این هورمون بر انقباض های رحمی موثر است و سبب می‌شود که رحم به سایز پیش از دوران بارداری خود بازگردد.
- کاهش احتمال ابتلا به افسردگی: افسردگی پس از زایمان در برخی مادران بروز میکند. احتمال ابتلا به افسردگی در مادرانی که فرزندشان از شیر مادر تغذیه میکنند کمتر می باشد.
- کاهش وزن سریع: مادرانی که فرزندشان را با شیر خود تغذیه مینمایند میتوانند زودتر به وزن پیش از بارداری خود بازگردند.
- کاهش احتمال ابتلا به بعضی از سرطان‌ها: هرچقدر که یک مادر مدت زمان بالاتری را به فرزند خود شیر دهد، احتمال ابتلا او به سرطان هایی همچون سرطان پستان، سرطان تخمدان و... کاهش می‌یابد.
شیر مادر و شیر خشک
شیر خشک یک جایگزین مناسب برای شیر مادر است. مادرانی که به دلایل مختلف پزشکی نمیتوانند فرزند خود را به وسیله شیر مادر تغذیه نمایند میتوانند از شیر خشک استفاده کنند. شیر خشک‌هایی که در بازار وجود دارند از نظر سازمان غذا و دارو مورد تایید قرار گرفته اند. این شیر خشک‌ها دارای مقادیر بالایی از موارد زیر می باشند:
- انواع ویتامین‌ها
- انواع مواد معدنی
- چربی‌ها
- انواع مختلف کربوهیدرات
- پروتئین‌ها