زندگی
زندگی، زیست یا حیات جنبه‌ای از هستی است که فرآیندها، اعمال و واکنش‌ها شامل تولید مثل و متابولیسم را در برمی‌گیرد. تفاوت مهم بین زندگی و مرگ این است که زندگی برای رشد فیزیکی و آگاهانه خود باید انرژی مصرف کند.
زندگی چیزی است که رشد می‌کند و در نهایت می‌میرد، بدین معنی که تولید مثل و آگاهی آن متوقف می‌شود. به عنوان مثال آیا می‌توانیم بگوییم ویروسها، شناخته شده هستند؟ بله؛ تا آنجا که به محرک‌ها واکنش نشان می‌دهند؛ اما اساساً زنده هستند، زیرا تکثیر و رشد می‌کنند. کامپیوترها زنده نیستند، زیرا حتی اگر آنها بتوانند درک کنند، از نظر بیولوژیکی رشدی ندارند و تولید مثل نمی‌کنند. این شناخت نیست که زندگی را تعیین می‌کند؛ پس از آن، مرگ مانع تکثیر و تکامل می‌شود؛ مرگ تنها مربوط به موجودات زنده است.
زندگی در نگاه افراد مختلف
زندگی تعاریف متفاوتی دارد و هیچ تعریف واضحی برای آن وجود ندارد. از نظر برخی، زندگی به معنای داشتن خانواده و رهبری است و از نظر برخی دیگر، زندگی به معنای انباشت ثروت است و برخی دیگر، زندگی یعنی داشتن مدارک دانشگاهی همچنین برای برخی دیگر زندگی یعنی همه چیز درباره هنر و برای بسیاری دیگر زندگی همه چیز درباره عشق و اعمال دینی است. از نظر فیلسوفی مانند ارسطو زندگی یعنی: “خوشبختی و داشتن هدف زندگی است “. از این رو زندگی برای افراد مختلف تعریف متفاوتی دارد.
معنای واقعی زندگی
فلسفه حیات و مفهوم و معنای زندگی با انسان‌شناسی در آمیخته است به طوری که شناخت انسان و از همه مهم‌تر خودشناسی می‌تواند به ما کمک نماید تا بهتر بتوانیم مفهوم زندگی را دریافته و پاسخی برای آن بیابیم، زیرا در غیر این‌صورت ممکن است فرد نتواند به مفهوم اصلی زندگی پی‌برده و حتی انجام کارهای اولیه زندگی مانند کار کردن، درس خواندن و تشکیل زندگی و .. برای وی بی مفهوم و پوچ شود. اکنون برای پرداختن به چیستی و مفهوم زندگی لازم است تعریف جامع و کاملی از آن داشته باشیم. زندگی انسان تنها بخشی از تمام هستی و کائنات به شمار می‌آید که شامل یکسری فرایندها، اعمال و واکنش‌ها مانند رشد و متابولیسم و تولید‌مثل می‌شود
با یک نگاه ساده به زندگی می‌توان آن را اینگونه توصیف کرد که از شروع زندگی تا مرگ مسیری وجود دارد که در آن بشر علاوه بر رشد فیزیکی نیاز به رشد آگاهی و عقلانی داشته و باید در این راه انرژی صرف کرده و تلاش نماید. اما آنچه که تا اینجا در پاسخ به پرسش زندگی یعنی چه بیان کردیم، پرداختن به معنای مادی زندگی بود یعنی بخشی از زندگی که فناپذیر و نابود شدنی است اما زندگی بُعد دیگری نیز دارد که شامل مسائل معنوی آن می‌شود که فناناپذیر است و به جنبه‌های روحی هر فردی ارتباط دارد و با مرگ وی از بین نخواهد رفت.
درک معنای زندگی با خودشناسی
برای درک بهتر معنای واقعی زندگی شاید بهتر باشد به ندای قلبتان گوش کنید زیرا هر فردی خودش بهتر می‌تواند با عمیق شدن در خود، این موضوع را دریابد و درک کند که به چه دلیل و هدفی خداوند او را به این دنیا آورده است. آیا راهی را باید طی نماید؟ آیا برای دریافت درسی قدم به این دنیا گذاشته و یا باید ماموریتی را در این دنیا به انجام برساند؟ اما اشتباه نکنید منظورمان از ماموریت در زندگی حتما انجام دادن کار بزرگ و خطیری نیست. شاید انجام دادن کوچکترین کار در زندگی که شما برای آن ساخته شده‌اید، همانی باشد که به عنوان هدف و انگیزه زندگی برای ما در نظر گرفته شده است.
پس در این مسیر، شناخت کافی و وافی از خود تا حد زیادی کمک خواهد کرد. از خودتان بپرسید چه چیز مرا می‌ترساند، چه چیز مرا از حرکت باز می‌دارد؟ به سوال‌هایی از این دست پاسخ دهید تا بتوانید معنای واقعی زندگی خود را دریابید. در این صورت انگیزه زندگی را پیدا کرده و هر قدم را استوار و با توجه به هدفی تعیین شده برخواهید داشت.
کشف معنا در زندگی
تمرینات ذهن آگاهی
یکی از تکنیک ها در روانشناسی تمرینات ذهن آگاهی است. در این تمرینات فرد آموزش می بیند تا حضور در لحظه را از دست ندهد و از کمترین و کوچکترین چیزهایی که در زمان حال می بیند و احساس می کند، بهره و الهام بگیرد. افراد معمولا در طول زور آن چنان درگیر افکار و مسائل مختلف هستند که بسیاری از چیز ها را نمی بینند یا از کنار آنها به راحی عبور می کنند و در حالی که این لحظات و این احساسات همگی الهام بخش بوده و به کشف معنای زندگی کمک می کند.
آفرینش هدف برای زندگی
مهمترین و نزدیک ترین مفهوم به کلمه معنا، هدفمندی است. آفرینش هدف در زندگی باعث می شود تا افراد مقصد نهایی را در زندگی خود پیدا کرده و برای رسیدن به آن هر سختی را تحمل کنند. این افراد با سختی های مسیر کنار آمده و بارها و بارها زمین خوردن هرگز نمی توانند آنها را از مسیر پیش رویشان باز دارد.
تقویت روحیه مسئولیت پذیری
یکی دیگر از راه های کشف معنا در زندگی تمرین تعهد و مسئولیت پذیری است. کسانی که معنای زندگی شان را پیدا می کنند، کسانی هستند که ارزش های خود را درک کرده و به آنها پایبند هستند و درباره آنها احساس مسئولیت می کنند. این افراد در زندگی تنزل کمتری احساس کرده و در مسیر خود ثابت قدم هستند.
رابطه معنای زندگی و شادکامی
شادکامی و معنا با یکدیگر همانند نیستند اما ارتباط تنگاتنگی دارند. زندگی پر معنا به طور کلی زندگی شادی است و شاد کامی به طور معمول محصول جانبی یک زندگی معنادار است. به عبارت دیگر، معنا عنصری از یک زندگی سعادتمندانه است و شاد کامی عنصری از یک زندگی معنا دار.
بنا بر تعریفی که عنوان کردیم، می توان گفت بین شادکامی و معنا رابطه متقابل وجود دارد. زندگی معنادار اساسی تر از زندگی شاد است، یک زندگی معنا دار چیزی فراتر و بالا تر از یک زندگی شاد است. در مورد خوشبختی نیز، بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که خوشبختی احساسی زودگذر است، اما در عوض، اغلب محصول فرعی فعالیت های معنی داری مانند کمک به دیگران، جستجوی دانش، ایجاد زیبایی، خردمند شدن یا عادلانه کار کردن است.
مهم ترین و ارزشمند ترین هدف زندگی انسان چیست؟
یکی از با ارزشمند ترین حقایق ماورا طبیعی نیز همین است. این را می خواهد به ما بگوید که زندگی کردن روی کره زمین کلاس درس است وهمه ی ما دانش آموزهایی هستیم که باید درس هایی را بیاموزیم.
زندگی قرار نیست خیلی راحت و بی دردسر باشد وقرارهم نیست برای مان همه چیز عالی و بی عیب و نقص باشد قراراین است که ما در این جا با چالش هایی روبه رو شویم. باید سختی ها را تحمل کنیم. ما برای آموختن به این جا آمده ایم اما مشکل این جاست که ما این حقیقت بزرگ را فراموش کرده ایم این که هدف زندگانی مان چیست؟ و مهم ترین رسالت مان چه باید باشد!
متاسفانه فراموش کرده ایم برای چه به دنیا آمده ایم؟ قر ار براین نبوده که زندگی برای مان ساده وبی درد سرباشد، قرار نبوده همه چیز از قبل حاضر و آماده باشد، زندگی مان به این منظور طراحی شده است که ما را با چالش تغییر و رشد مواجه کند تا برای زندگی کردن انسانی خود آگاه تر، کامل تر و مهربان تر شویم.
چگونگی هدفمند سازی و معنابخشی به زندگی
لیست باید ها و نباید های ما معیاری برای ارزیابی موفقیت های ما شده است، بنابراین اولین و مهم ترین گام برای هدفمند سازی زندگی، دور انداختن این لیست است. با خود عهد ببندیم:
« از همین امروز می خواهم تغییر کنم و به انسانی بهتر، مفید و هدفمند تبدیل شوم».
راز های مربوط به تغییر چیست؟
به خودمان قول دهیم تا جایی که می توانیم آموزش ببینیم، تغییر کنیم و رشد کنیم
در حال زندگی کنیم
به گفته امام علی (ع) همیشه در حال زندگی کنیم، چرا که گذشته ها گذشته است و از آینده هم خبری نیست.
فکر به گذشته و سرزنش خودمان جز اینکه به فشار روانی و استرس ما می افزاید کمک دیگری به ما نخواهد کرد.
همه از خداییم و به سوی او بازمی گردیم و معنای زندگی در ذات وجودی خداوند است
شاید به جرات بتوان گفت، که مهمترین هدف، در زندگی انسان، رسیدن به منبع زندگی است تا معنای واقعی زندگی را در ارتباط با آن جستجو کرد.
خداوند، یک منبع با عظمت و قدرتی لایتناهی است که به اشرف مخلوقات خود، این توانایی را داده که هدف داشته باشند و به زندگی خود معنا ببخشند.
بنابراین معطوف شدن، به منبع قدرت، خود دلیل آرامش و شادی در زندگی واقعی خواهد بود.
حال اگر بخواهیم این آرامش و شادی را بیشتر کنیم یا آن را حفظ کنیم، باید:
• فقط به مسیری که از قبل برای ما تعیین کردند، فکر نکنیم و بگذاریم زندگی ما را هدایت کند تا معنای واقعی زندگی جدیدی برای خود جستجو کنیم.
• تلاش کنیم، ناگفته ها و ناشناخته ها را کشف کنیم و به خود فرصت دهیم تا با هیجانات زندگی روبروشویم.تا در درک معنای واقعی زندگی به خود کمک کنیم.
• برای شاد بودن و شاد کردن افراد پیرامون خود تلاش کنیم و در این راه، با دنبال کردن حس درونی خود، به خوشبختی خود و دیگران فکر کنیم و این گونه به معنای واقعی زندگی خواهیم رسید.
• خود را در لحظه لحظه زندگی قرار دهیم و سعی کنیم به کارهایی مشغول باشیم که احساس سرزندگی را در ما بیشتر می کند و از لحظات زندگی خود، خاطرات زیبا بسازیم و از خدا بابت این خاطرات تشکر کنیم و معنای واقعی زندگی را در آن لحظات درک کنیم.
• در زندگی، هر اتفاق ناخوشایندی می افتد، به آن مثبت فکر کنیم و ابراز ناراحتی نکنیم و سعی کنیم برای معنای واقعی زندگی، از آن لذت ببریم حتی، از لبخند عزیزانمان.
• هر فردی، گذشته ای دارد، هر اتفاقی درگذشته افتاده است را فراموش کنیم و در حال زندگی کنیم تا مسیر حقیقی، معنای واقعی زندگی چیست؟ را بهتر درک کنیم.
• خود را دوست داشته باشیم و از هر چیز کوچک لذت ببریم و بدانیم که وجود انسان در این دنیای پهناور، خود پاسخ معنای واقعی زندگی چیست؟ را جواب می دهد.
• به خدا اعتماد کنیم و بدانیم که او برای ما کافیست و منشاء شادی و آرامش ماست و خداوند منبع به حق معنای واقعی زندگی است.