مغولستان
مغولستان یکی از کشورهای آسیای شرقی است که به خاطر فرهنگ کوچ‌نشینی‌اش شهرت دارد. دو کشوری که با مغولستان مرز دارند، روسیه در شمال و چین در جنوب، شرق و غرب است. مغولستان سرزمینی است که نخستین دایناسور در آن دیده شد؛ در سال ۱۹۲۰ فسیل دایناسور به همراه نخستین تخم دایناسور در صحرای گوبیِ مغولستان یافت شد. در گذشته، مغولستان تحت حکومت چنگیزخان، بزرگ‌ترین امپراطوری و بزرگ‌ترین کشور جهان را در اختیار داشت. چرا که چنگیز خان قبل از مرگ خود موفق به فتح بیش از 31 میلیون متر مربع از جهان شده بود.
حدود یک چهارم جمعیت مغولستان چادر نشین هستند؛ طبق آخرین سرشماری‌ها، جمعیت مغولستان بالغ بر سه میلیون و دویست هزار نفر برآورد شد که از این رقم چیزی حدود 25 تا 40 درصد ساکنینش چادرنشین هستند. زمانی که نام مغولستان می‌آید بهتر است بدانید ممکن است صحبت درباره دو سرزمینِ متفاوت باشد. مغولستان داخلی و مغولستان خارجی دو سرزمین مجزا از هم هستند که بخش داخلی آن تحت عنوان استانی از چین محسوب می‌شود و مغولستان خارجی که با نام مغولستان هم خوانده می‌شود، کشوری مستقل از چین است.
مغولستان یکی از جوان‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌شود و بیش از نیمی از جمعیت کشور را افراد زیر ۳۰ سال تشکیل می‌دهند. یکی از دلایل این موضوع، نرخ بالای زاد و ولد است. به طور میانگین هر خانواده مغولستانی صاحب چهار فرزند است. مغول‌ها به موسیقی اهمیت زیادی می‌دهند و در طول تاریخ وصف ستایش مواردی چون طبیعت، اسب‌ها و آزادگی ترانه های بسیاری سروده‌اند. یکی از منحصر به فردترین موسیقی‌های محلی این کشور، نوعی ترانه‌سرایی است که خواننده تنها به وسیله بینی و گلوی خود صدا در می‌آورد و آواز می‌خواند.
مغولستان یکی از جوان‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌شود و بیش از نیمی از جمعیت کشور را افراد زیر ۳۰ سال تشکیل می‌دهند. یکی از دلایل این موضوع، نرخ بالای زاد و ولد است. به طور میانگین هر خانواده مغولستانی صاحب چهار فرزند است. مغولستان کشوری است که زادگاه قوم مغول است و جزو کم‌تراکم‌ترین کشورهای جهان به حساب می‌آید. اولان‌باتور، پایتخت این کشور است و یکی از سردترین پایتخت‌ها در میان کشورهای جهان است.
این شهر نزدیک به ۳۸ درصد از جمعیت مغولستان را در خود جای داده است. نخستین مردمانی که از مغولستان برخاستند و کشورهای دیگر را به ویرانی کشیدند هون‌ها به رهبری آتیلا بودند. مغول‌ها بیش از هر کشوری به چین دست درازی می‌کردند و امپراتوران چین برای آسایش از دست آنها بود که دیوار‌‌چین را ساختند. بزرگ‌ترین رهبر تاریخی مغول‌ها چنگیزخان بود که توانست قبیله‌های مغول را یکپارچه کند. اکثر مناطق در این کشور تابستان‌ها هوای گرم و در زمستان‌ها هوای بسیار سرد دارد. از جمله ذخایر زیرزمینی مغولستان نم میتوان به نفت، سنگ‌آهن طلا، مس و روی اشاره کرد.
اولین مخترع بستی
کشور مغولستان می‌تواند بی‌اندازه سرد شود، به اندازه‌ای که بستنی فروش‌هایی که در بعضی از مناطق آن زندگی می‌کنند گفته می‌شود که نیازی به فریزر ندارند! البته این یک تئوری‌است که ممکن‌است اسب‌رانان مغول بستنی را اختراع کرده باشند.
از این قرار است که می‌گویند اسب‌رانان مغول خامه‌ای را که از شیر حیوانات تولید شده بود را به مناطق سرد مغولستان برای خوردن برده بودند. به خاطر سرمای بیش از اندازه‌ی هوا قسمت هایی از این خامه یخ بسته بود و وقتی آن ها این خامه‌ی یخ زده را خوردند از طعم آن شگفت‌زده شدند. این‌گونه بود که بستنی اختراع شد.
آیین‌های عجیب در ازدواج
در کشور مغولستان زمانی که می خواهند مراسم عروسی را برگزار کنند و برای آن برنامه بریزند؛ یک جوجه را می کشند؛ سپس کبد او را بیرون می آورند. اگر کبد سالم باشد، عروس و داماد می توانند تاریخ مراسم عروسی خود را تعیین کنند؛ در غیر این صورت آنقدر این کار را تکرار می کنند تا به کبد سالم یک جوجه برسند.
فرهنگ
فرهنگ مغولی ترکیبی غنی از تأثیرات سنت عشایری، موقعیت آن در تقاطع امپراتوری ها و تمدن های مختلف، و تعامل آن با مردم مغول، ترک و شرق آسیا است.
اقتصاد شبانی عشایری
یکی از متمایزترین جنبه های فرهنگ مغولستان، اقتصاد شبانی عشایری آن است که برای قرن ها شیوه زندگی سنتی مغول ها را شکل داده است. سبک زندگی عشایری حول محور خانواده و اجتماع است و شامل گله داری 5 حیوان اصلی از جمله گوسفند، بز، اسب، گاو، شتر و تعدادی گاومیش است.
هنرها
فرهنگ مغولستان به دلیل هنرهای سنتی خود که شامل موسیقی، رقص و ادبیات است، به خوبی شناخته شده است. سنت های موسیقی و رقص این کشور ارتباط نزدیکی با گذشته عشایری آن دارد و بخش مهمی از میراث فرهنگی آن است. ادبیات مغولی تاریخ طولانی و متنوعی دارد و شامل سنت‌های شفاهی و مکتوب می‌شود.
معماری
فرهنگ مغولستان همچنین به دلیل سبک معماری متمایز خود که نشان دهنده سنت عشایری کشور و آب و هوای خشن آن در طول ماه های زمستان و مناظر ناهموار است، شناخته شده است. خانه های مغولی یا معروف به «گر» دایره ای شکل هستند و با استفاده از مواد مختلفی از جمله نمد و قطعات چوبی ساخته می شوند. فضای داخلی یک "گر" سنتی مغولی قابل حمل است و به راحتی می توان آن را جدا کرد و دوباره سرهم کرد و آن را به خوبی با سبک زندگی عشایری سازگار می کند. صنایع دستی و هنرهای عامیانه: فرهنگ مغولی علاوه بر معماری سنتی، به صنایع دستی و هنر عامیانه نیز معروف است. هنر عامیانه مغولی طیف وسیعی از صنایع دستی و هنرهای تزئینی مانند منبت کاری، فلزکاری، گلدوزی و بافندگی را شامل می شود. این صنایع دستی اغلب از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و بخش مهمی از میراث فرهنگی کشور است.
سنت های سوارکاری و کشتی
فرهنگ مغولستان نیز به شدت تحت تأثیر سنت‌های سوارکاری و کشتی است که نقشی محوری در تاریخ این کشور ایفا کرده و امروزه نیز بخش مهمی از هویت فرهنگی آن است.
فستیوال‌ها و جشن‌ها
مغولستان میزبان تعدادی از جشنواره‌ها و جشن‌هایی است که میراث فرهنگی غنی این کشور را منعکس می‌کنند، از جمله جشنواره نادام و تساگان سار، که تعطیلات ملی هستند که فرهنگ و تاریخ مغولستان را گرامی می‌دارند.
فرهنگ مغولی با احساس قوی هویت ملی و احترام عمیق به سنت مشخص شده است
اقتصاد
اقتصاد مغولستان یک اقتصاد در حال توسعه، با درآمد متوسط پایین و مختلط است
تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی مغولستان 19.552 میلیارد دلار (اسمی، برآورد 2024) و 56.628 میلیارد دلار (PPP، 2024)1 بود.
رشد تولید ناخالص داخلی
اقتصاد در سال 2018 به میزان 6.9 درصد، در سال 2019 به میزان 4.8 درصد، در سال 2020 0.5 درصد کاهش یافت و در سال 2021 4.9 درصد رشد کرد.
بخش
تولید ناخالص داخلی بر اساس بخش به کشاورزی: 12.1٪، صنعت: 38.2٪، و خدمات: 49.7٪ (تخمین سال 2017) تقسیم می شود.
ارز
واحد پول مغولستان توگروگ مغولی (MNT, ₮)¹ است.
تجارت
عمده کالاهای صادراتی مس، پوشاک، دام، فرآورده های دامی، ترمه، پشم، پوست، فلورسپات، سایر فلزات غیر آهنی، زغال سنگ، نفت خام¹ است. کالاهای اصلی وارداتی عبارتند از: ماشین آلات و تجهیزات، سوخت، خودرو، محصولات غذایی، کالاهای مصرفی صنعتی، مواد شیمیایی، مصالح ساختمانی، سیگار و تنباکو، لوازم خانگی، صابون و مواد شوینده.
بیکاری
نرخ بیکاری 6.3٪ در سال 2020¹ بود.
تورم
نرخ تورم در سال 2023 10 درصد بود.
اقتصاد مغولستان به طور سنتی مبتنی بر کشاورزی و دامداری بوده است. مغولستان همچنین دارای ذخایر معدنی گسترده ای است: مس، زغال سنگ، مولیبدن، قلع، تنگستن و طلا بخش بزرگی از تولید صنعتی را تشکیل می دهند. کمک های شوروی که در اوج یک سوم تولید ناخالص داخلی (GDP) بود، تقریباً یک شبه در سال های 1990-1991، در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ناپدید شد.
بهترین جاهای دیدنی مغولستان
به طور کلی کشورهای تاریخی علاوه بر فرهنگ غنی که دارند از نظر گردشگری نیز جاذبه‌های فراوانی دارند. مغولستان جاذبه‌های فراوانی دارد که طبیعت ، تاریخ و مدرنتیه را در کنار هم شامل می‌شود. در واقع با سفر به مغولستان پس از بازدید از طبیعت بکر ، اسب‌های وحشی ، تماشای صومعه و بناهای تاریخی می‌توانید در یک رستوان مدرنیته خستگی خود را درآورید.
دریاچه خووسگل
دریاچه خووسگل دومین دریاچه بزرگ در کشور مغولستان است. این دریاچه در جایی قرار گرفته است که در واقع مرز کشور روسیه است. دریاچه خووسگول در یک منطقه سرسبز قرار گرفته است که با درختان کاج پوشیده شده است. دریاچه خووسگول علاوه بر جنبه طبیعی، مرزی و گردشگری از نظر تاریخی و جغرافیایی نیز بسیار حائز اهمیت است.
پارک های ملی مغولستان
همانطور که می‌دانید یکی از اصلی‌ترین جاهای دیدنی مغولستان، طبیعت بکر و آرام آن است، طبیعتی که بیشتر با نام مناطق حفاظت شده نامیده می‌شود و در 4 بخش مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. به طور دقیق‌تر، 99 منطقه حفاظت شده در مغولستان وجود دارد که با نام‌های پارک ملی، مناطق فوق حفاظت شده، پارک جنگلی و بناهای تاریخی طبیعی شناخته می‌شوند. یکی از ویژگی‌هایی که پارک‌های ملی مغولستان با غالب پارک‌های ملی دیگر کشورها دارند، پیوند قوی بومیان مغولستان با این اماکن است. زیرا علاوه بر اینکه بومیان زیادی در پارک‌های ملی زندگی می‌کنند، اهمیت بالایی به پایداری و حفاظت آن می‌دهند. متاسفانه برای گردشگران دسترسی به تمامی این پارک‌های ملی، کار آسان و کم هزینه‌ای نیست.
بازدید از صحرای گُبی
صحرای گُبی با مساحت یک میلیون و سی‌صد هزار متر مربعی‌اش ششمین صحرای بزرگ در جهان محسوب می‌شود. صحرایی که قدمت حیات در آن دست‌کم به 100.000 میلیون سال قبل بازمی‌گردد و روزگاری میزبان جانوران منقرض شده‌ای چون دایناسورها بوده است. صحرای‌گبی در جنوب مغولستان واقع شده و یکی از سردترین صحراهای جهان است، چرا که در فصل زمستان دمای آن ممکن است تا منفی 32 درجه سانتی‌گراد کاهش پیدا کند. البته در فصل تابستان وضعیت تا حد زیادی عکس می‌شود و دمای این صحرا بسیار بالا می‌رود، بنابراین به غیر از فصل بهار زمان دیگری مناسب بازدید از این صحرا نیست؛ همچنین میانگین بارش در صحرای گُبی تا ۱۹۰ میلی متر می‌رسد. در آخر ممکن است فکر کنید باوجود چنین وضعیتی صحرای گبی یک مکان غیرقابل زیستن باشد، اما هم‌اکنون زیستگاه حیواناتی چون شتر دوکوهانه و گور مغولی است.
اولگی یا فستیوال عقاب‌های مغولستان
اولگی یا فستیوال عقاب‌ها از مشهورترین جاهای دیدنی مغولستان است. این فستیوال هر ساله چندین بار در اولگی یا همان غرب کشور مغولستان برگزار می‌شود. در این فستیوال افراد با تجربه با عقاب‌های دست آموز خود به شکار حیوانات و نشان دادن حرکات نمادین می‌پردازند. فستیوال‌های عقاب کشور مغولستان تفریبا همزمان با فستیوال یخ برگزار می‌شود که آن هم یکی از بهترین برنامه‌های کشور مغولستان است. جالب است بدانید این فستیوال‌ها قدمتی بیش از 6000 سال دارد و بسیار تماشایی هستند.
شتر های دوکوهانه
یکی از دانستنی‌های بامزه که فهمیدن آن خالی از لطف نیست این است که شترهای مغولستان دو کوهان دارند و شتر بومی این کشور، Bactrian نام دارد. این شتر دو کوهان دارد و به همین دلیل بسیار از دوست خود یعنی شتر یک کوهانه کمیاب‌تر است! از این شترها بیشتر در بیابان Gobi دیده می‌شود و البته قبایل کوچ‌نشین مغول هم از این شترها دارند.
بازدید از معابد بودایی
آیین یا سبک زندگی بودائیسم 2 هزار سال پیش، از هند وارد مغولستان شد و از آن زمان تا کنون به مذهب اصلی ساکنین این کشور تبدیل شد. طبق آخرین آمار بیش از 50 درصد از مغول‌ها بودایی هستند، بنابراین تعجبی ندارد که در نقاط مختلف این کشور صومعه و معابد و مجسمه‌های مرتبط با آیین بودائیسم را مشاهده کنیم. از معبد خامریین خیید، مرکز انرژی معنوی بوداییان جهان گرفته تا مجسمه غول پیکر و طلایی بودا در اولان باتور، پایتخت این کشور.