رضاشاه پهلوی
رضاشاه پهلوی متولد ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ در آلاشت، سوادکوه، مازندران به عنوان پادشاه ایران در سلسله پهلوی بود. رضاشاه پهلوی در تاریخ 10 آذر 1304 (۱۵ دسامبر ۱۹۲۵) بعد از احمدشاه قاجار به پادشاهی رسید و تا تاریخ 10 شهریور 1320 (۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱) حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او تهران بود. سرانجام بعد از رضاشاه پهلوی، محمدرضاشاه پهلوی به پادشاهی رسید.
| رضاشاه پهلوی | |
|---|---|
| تاریخ تولد: | ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ |
| محل تولد: | آلاشت، سوادکوه، مازندران، ایران |
| تاریخ فوت: | ۴ مرداد ۱۳۲۳ (۶۶ سال) |
| محل فوت: | ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی |
| علت مرگ: | سکته قلبی |
| محل دفن: | حرم شاه‌عبدالعظیم |
| سلسله: | پهلوی |
| قلمرو: | ایران |
| مرکز حکومت: | تهران |
| شاه قبلی: | احمدشاه قاجار |
| شاه بعدی: | محمدرضاشاه پهلوی |
| آغاز سلطنت: | ۱۵ دسامبر ۱۹۲۵ |
| پایان سلطنت: | ۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱ |
| نام پدر: | عباسعلی داداش‌بیگ |
| همسر(ها): | مریم سوادکوهی، تاج‌الملوک آیرملو، توران امیرسلیمانی، عصمت دولتشاهی |
| فرزند(ان): | همدم‌السلطنه، شمس، محمدرضا، اشرف، علیرضا، غلامرضا، عبدالرضا، احمدرضا، محمودرضا، فاطمه، حمیدرضا |
او نظامی ایرانی و بنیان‌گذار سلسله پهلوی بود. رضاشاه دوران خردسالی را در فقر گذراند. او از ۱۲ سالگی به نظام پیوست و مدارج ترقی را پیمود. در ۲۵ دی ۱۲۹۹، او از سوی ژنرال انگلیسی ادموند آیرونساید به‌عنوان فرمانده قوای قزاق منصوب شد و دو ماه بعد، در کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹، نیروهای قزاق به فرماندهی او، تهران را تصرف کردند. رضاشاه ابتدا در مقام وزیر جنگ، بسیاری از ناآرامی‌ها و راهزنی‌ها را از بین برد و سپس در ۵ آبان ۱۳۰۲، با فرمان احمدشاه به منصب نخست‌وزیری گمارده شد و دو سال بعد، با رأی مجلس مؤسسان به پادشاهی رسید. رضاشاه که تلاش ناکامی برای جمهوری‌خواهی داشت، با پایان دوره قاجار در سال ۱۳۰۴ به پادشاهی رسید و با اشغال ایران توسط متفقین در سال ۱۳۲۰ استعفا داد و پادشاهی را به ولیعهدش محمدرضا واگذار کرد.
درگذشت و تدفین
رضاشاه پهلوی سرانجام در تاریخ ۴ مرداد ۱۳۲۳ (۶۶ سال) در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی به علت سکته قلبی درگذشت. جنازه را «مومیایی» کردند و در مسجد رفاعی قاهره به امانت گذاشتند. در اردیبهشت ۱۳۲۹ جنازه ابتدا به مسجد‌النبی در مدینه و سپس به ایران منتقل شد و در ۱۷ اردیبهشت طی مراسم رسمی تشییع و طبق قواعد اسلامی در مقبره اختصاصی در حرم شاه عبدالعظیم، شهر ری دفن شد. سرانجام در اردیبهشت ماه ۱۳۵۹، آرامگاه رضاشاه به دستور حاکم شرع وقت صادق خلخالی به کلی ویران و نابود گردید.