آشپزخانه
آشپزخانه که نام دیگر آن مطبخ است به اتاق یا قسمتی از یک اتاق گفته می شود و کارهایی همچون آشپزی، تهیه انواع خوراک و... در یک خانه یا مکان تجاری انجام میگیرد.
یک آشپزخانه مسکونی اغلب دارای مواردی همچون: اجاق گاز، سینک ظرفشویی، کابینت، یخچال و فریزر، آب گرم و سرد می باشد. برخی از خانواده ها در آشپزخانه خود از وسایل تکمیلی همچون ماشین ظرفشویی، ماکروویو و دیگر وسایل برقی برای آسان کردن بسیاری از کارها استفاده می نمایند.
وظایف اصلی یک آشپزخانه ذخیره سازی و پخت مواد اولیه برای تهیه غذا و دیگر کارهای مرتبط همچون ظرف شستن می باشد. افراد ممکن است از آشپزخانه یا فضایی نزدیک به ان برای صرف وعده‌های غذایی همچون: صبحانه، نهار و شام استفاده نمایند. طراحی و ساخت آشپزخانه یکی از بازارهای بزرگ در همه دنیا می باشد.
آشپزخانه‌های تجاری در مکان‌هایی مانند: رستوران، بیمارستان، هتل، اماکن اموزشی، پادگان نظامی، سفره خانه و... به چشم میخورد. آشپزخانه‌های تجاری معمولا در اندازه‌های بزرگتری ساخته می شوند و در آن ها از انواع تجهیزات بزرگ و سنگین برای تهیه غذا استفاده می شود به طور مثال: در یک رستوران برای نگهداری مواد غذایی ممکن است از یک یخچال بزرگ که به اندازه یک اتاق است استفاده شود و یا اینکه برای شستن ظرف ها از ماشین ظرفشویی‌های تجاری که اندازه بزرگی دارند استفاده گردد.
ویژگی‌های یک آشپزخانه خوب
یک آشپزخانه خوب و ایده آل باید دارای شرایط زیر باشد:
- نورپردازی مناسب: در گذشته که آشپزخانه ها همانند امروز دارای کابینت های ثابت یا سیار، یخچال و فریزر، اجاق گاز، سینک ظرفشویی و... نبودند، نورپردازی معمولا به وسیله یک چراغ آویز معمولی که از سقف آویزان بود و در وسط آشپزخانه قرار داشت انجام می گرفت زیرا بیشتر کارهای درون آشپزخانه روی یک میز که در وسط آشپزخانه جای داشت انجام میشد. اما امروزه شرایط آشپزخانه ها اینگونه نمی باشد و به همین دلیل نورپردازی باید به صورتی انجام شود که کل فضای آشپزخانه را تحت تاثیر قرار دهد و موجب خستگی آشپز نشود.
- جریان هوا: یک آشپزخانه ایده آل باید به صورتی طراحی گردد که جریان هوا به خوبی در آن وجود داشته باشد و بوی غذا، گرما و بخار از آن کاملا خارج شود.
ضوابط معماری یک آشپزخانه استاندارد
موقیت آشپزخانه در خانه
آشپزخانه باید در سمت شمالی_جنوبی یا شمالی_غربی قرار گیرد زیرا آشپزخانه گرم است و باید در محلی قرار گیرد که دمای پایین تری دارد. اگر قادر به قرار دادن آشپزخانه در چنین محلی نبودید باید آشپزخانه را به وسیله یک بالکن یا ایوان به فضای باز مرتبط سازید.
مثلث کار در آشپزخانه
آشپزخانه اغلب محل کار می باشد. شخصی که خانه دار است زمان زیادی را در این محل برای پخت غذا می گذراند به همین دلیل طراحی آشپزخانه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. طراحی این مکان باید به صورتی باشد که فرد در موقع انجام کار، مسافت کمتری را طی نماید. در این مکان به وسایل اصلی مانند یخچال، اجاق گاز و سینک ظرفشویی مثلث کار می گویند که طبق استاندار ها باید محیط این مثل بین دو عدد 4.8 متر تا 6 متر باشد. فاصله بین این دو وسایل نباید زیاد باشد که موجب طی کردن مسافت بالایی نشود و از طرفی دیگر نباید کم باشد که حرکات فرد را با مشکل مواجه سازد.
محل قرار گرفتن وسایل در آشپزخانه
وسایل در آشپزخانه باید به صورتی چیده شوند که سبب شود فرد مدت زمان کمتری بایستد. فضای خالی که بین وسایل مختلف آشپزخانه وجود دارد اغلب با کابینت پر می گردد. عمق کابینت هایی که روی زمین هستند 60 سانتی متر و کابینت هایی که بر روی دیوار نصب شده اند حدود 35 سانتی متر می باشد زیرا کابینت های هوایی میزان وزن کمتری را تحمل می کنند. ارتفاق این کابینت ها باید به صورتی باشد که دست فرد به راحتی به آن ها برسد.
فرد خانه دار معمولا زمان زیادی را مقابل سینک ظرفشویی میگذراند و از همین رو بهتر است پنجره اسی مقابل سینک رو به فضای باز قرار داشته باشد که فرد را کمتر خسته کند. این پنجره باعث می شود نور به آشپزخانه راه پیدا کند و جریان هوا به خوبی در رفت و آمد باشد و همچنین رطوبت سینک از بین برود. سینک ظرفشویی بهتر است دو قلو باشد تا ظرف ها به راحتی شسته شوند.
اجاق گاز درون آشپزخانه باید در دو سمت خود کابینت داشته باشد و از تهویه مناسبی برخوردار باشد. برای این تهویه می توان از هود کمک گرفت.
یخچال و فریزر چون در دسترس اعضای خانواده است بهتر است در ورودی آشپزخانه قرار گیرند. در اطراف یخچال ها بهتر است از کابینت استفاده شود تا فضای کافی برای برداشتن وسایل و قرار دادن ان ها روی یک سطح وجود داشته باشد.