بوتسوانا
بوتسوانا (به انگلیسی: Botswana) با نام رسمی جمهوری بوتسوانا، کشوری محصور در خشکی در جنوب آفریقا است. همسایگان بوتسوانا عبارتند از: آفریقای جنوبی در جنوب و جنوب شرقی، نامیبیا در غرب و شمال، زامبیا در شمال و زیمباوه در شمال شرقی.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری بوتسوانا |
| پایتخت: | گابورون |
| زبان(های) رسمی: | انگلیسی |
| دین(ها): | مسیحیت 79.1%، بدون دین 15.2%، بادیمو 4.1% |
| حکومت: | جمهوری پارلمانی واحد |
| مساحت: | 581,730 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 2,417,596 نفر (2023) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.708 |
| واحد پول: | پولا (BWP) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 2+ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 267+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | BW |
| دامنه سطح‌بالا: | bw. |
بوتسوانا با داشتن جمعیتی کمی بیش از ۲.۴ میلیون نفر و وسعتی تقریباً به اندازه فرانسه، یکی از کم‌تراکم‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. در این کشور تقریبا مسطح، حدود ۷۰ درصد از خاک شامل بیابان کالاهاری می‌شود.
تاریخ
این کشور در اصل، سرزمین قوم تسوانا است که ۷۹ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. قوم تسوانا از تیره‌های زبان بانتو هستند که حدود سال ۶۰۰ میلادی به سمت جنوب آفریقا و بوتسوانای امروزی مهاجرت کردند و به صورت جوامع قبیله‌ای به کشاورزی و دامداری مشغول شدند. در سال ۱۸۸۵، بریتانیا این منطقه را تحت عنوان تحت‌الحمایه بچوانلند به استعمار خود درآورد. با وقوع روند استعمارزدایی، بچوانلند در ۳۰ سپتامبر ۱۹۶۶ به عنوان یک جمهوری مستقل مشترک‌المنافع با نام امروزی خود، بوتسوانا، شناخته شد.
از آن زمان تاکنون، بوتسوانا یک جمهوری پارلمانی بوده است که سابقه‌ای مستمر در برگزاری انتخابات دموکراتیک بدون وقفه دارد. با این حال، حزب دموکراتیک بوتسوانا از زمان استقلال، همواره حزب حاکم بوده است. بوتسوانا در سال ۲۰۲۴، سومین کشور کم‌فساد در قاره آفریقا شناخته شده است.
جغرافیا
بوتسوانا با وسعت تقریباً ۵۸۲ هزار کیلومتر مربع، کشوری نسبتاً پهناور به شمار می‌رود و از نظر وسعت در رتبه ۴۸ جهان قرار دارد. همچنین میانگین ارتفاع این کشور از سطح دریا حدود ۱۰۰۰ متر است. بوتسوانا عمدتا سرزمینی مسطح با پستی و بلندی‌های ملایم است. بیابان کالاهاری بخش قابل توجهی از این کشور را به خود اختصاص داده و حدود ۷۰ درصد از خاک بوتسوانا را می‌پوشاند.
به جز رودخانه‌های دائمی مانند چوبه، اوکاوانگو، بوتیتی و لیمپوپو، جریان اکثر رودخانه‌های بوتسوانا در فصل خشک و اوایل فصل بارندگی متوقف می‌شود. بلندترین نقطه بوتسوانا، مونالانونگ با ارتفاع ۱۴۹۴ متر و کم‌ارتفاع‌ترین نقطه آن، محل اتصال رودهای لیمپوپو و شاهشه با ارتفاع ۵۱۳ متر از سطح دریا است.
آب و هوا
آب و هوای بوتسوانا به دلیل فصل کوتاه بارندگی، نیمه خشک است. با این حال، ارتفاع نسبتاً زیاد این کشور و موقعیت قاره‌ای آن، آب و هوایی نیمه‌گرمسیری به آن بخشیده است. این کشور در بیشتر مواقع سال از جریان‌های هوای مرطوب دور است. فصل خشک از آوریل تا اکتبر در جنوب و تا نوامبر در شمال به طول می‌انجامد که در آنجا میزان بارندگی بالاتر است.
جنوب کشور در زمستان (از اوایل اردیبهشت تا اواخر مرداد) در معرض بادهای سرد قرار دارد. میانگین دما در این دوره حدود ۱۴ درجه سانتیگراد است. کل کشور تابستان‌هایی داغ با میانگین دما حدود ۲۶ درجه سانتیگراد را تجربه می‌کند. میزان تابش خورشید در طول سال زیاد است، اگرچه زمستان آفتابی‌ترین فصل به شمار می‌رود. کل کشور در فصل خشک، بادخیز و غبارآلود است.
اقتصاد
بوتسوانا همچنین پس از آفریقای جنوبی، دومین شاخص توسعه انسانی را در میان کشورهای جنوب صحرای آفریقا داراست. بوتسوانا عضو اتحادیه گمرکی جنوب آفریقا، جامعه توسعه جنوب آفریقا، کشورهای مشترک‌المنافع و سازمان ملل متحد است.
بوتسوانا در حال حاضر یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد در جهان است. میانگین رشد اقتصادی این کشور طی ده سال گذشته حدود ۵ درصد در سال بوده است. همچنین، رشد اشتغال در بخش خصوصی بوتسوانا طی ۳۰ سال اول استقلال، به طور متوسط سالانه ۱۰ درصد بوده است. پس از دوره‌ای رکود در اوایل قرن بیست و یکم، اقتصاد بوتسوانا مجددا رونق گرفت و رشد ناخالص داخلی (GDP) از اهداف ۶ تا ۷ درصدی فراتر رفت. بانک توسعه آفریقا، بوتسوانا را به خاطر داشتن یکی از طولانی‌ترین رونق‌های اقتصادی جهان مورد تحسین قرار داده است. رشد اقتصادی این کشور از اواخر دهه ۱۹۶۰ با برخی از بزرگترین اقتصادهای آسیا برابری می‌کند. دولت بوتسوانا همواره مازاد بودجه داشته و ذخایر ارزی قابل توجهی را در اختیار دارد.
راز موفقیت اقتصادی چشمگیر بوتسوانا در مقایسه با برخی همسایگانش، بر پایه استخراج الماس، سیاست‌های مالی محتاطانه و سیاست خارجی محافظه‌کارانه بنا شده است. اقتصاد بوتسوانا عمدتا به استخراج الماس وابسته است و این کشور بزرگترین تولیدکننده الماس جهان به شمار می‌رود. درآمد حاصل از الماس، نیمی از درآمد دولت را تشکیل می‌دهد. بوتسوانا بر اساس شاخص ادراک فساد، کم‌فسادترین کشور این قاره به شمار می‌رود. همچنین بوتسوانا چهارمین درآمد ناخالص ملی سرانه بر حسب قدرت خرید در آفریقا و بالاتر از میانگین جهانی را داراست.
اگرچه اقتصاد بوتسوانا به عنوان الگویی برای کشورهای منطقه شناخته می‌شود، اما وابستگی بیش از حد آن به معادن و همچنین نرخ بالای ابتلا به ایدز (از هر سه بزرگسال، یک نفر مبتلا است) و بیکاری، ممکن است موفقیت‌های آتی آن را تهدید کند.