حافظه
حافظه، یادسپاری یا مِموری (به انگلیسی: Memory) قسمتی از شناخت (ذهن) است که رمزگذاری و طبقه‌بندی و بازخوانی کد اطلاعات (به صورت ساخت و تولید موارد خواسته شده) بر عهده آن است.
حافظه همچنین قسمتی از مغز می‌باشد که اطلاعات مهم و حیاتی مورد نیاز ما در آن ذخیره می‌شود. در واقع حافظه، محلی برای ذخیره‌سازی و نگهداری اطلاعات می‌باشد که با استفاده از آن، هر زمان که خواستیم می‌توانیم داده‌های موردنظرمان را به یاد بیاوریم.
انواع
حافظه حسی
حافظه حسی همان چیزی است که روان‌شناسان آن را حافظه کوتاه مدت محرک‌های حسی تازه تجربه شده می‌نامند. این نوع حافظه یادآوری بسیار کوتاه (حدود ۳ ثانیه) از تجربه‌ای حسی است، مانند چیزی که به‌تازگی دیده یا شنیده‌اید. اگر بخواهیم حافظه حسی را با مثالی ملموس‌تر توضیح بدهیم، باید بگوییم که حافظه حسی مانند این است که از آنچه تجربه کرده‌اید، عکسی برایتان نمایش داده و سریع ناپدید شود. بدون حافظه حسی توانایی خاطره ساختن را نخواهیم داشت.
حافظه شنوایی، حافظه بویایی و حافظه لمسی به‌ترتیب اصطلاحاتی برای برداشت‌های حسی ذخیره‌شده از صداها، بوها و تماس‌های فیزیکی هستند. چند نمونه از اطلاعات ذخیره‌شده در حافظه حسی عبارت‌اند از:
- صدای نت پیانویی که تازه نواخته شده است.
- ظاهر ماشینی که از کنار آن عبور کرده‌اید.
- بوی غذا از رستورانی که از کنارش رد شده‌اید.
حافظه کوتاه مدت
حافظه کوتاه مدت ظرفیت ذخیره مقدار کمی از اطلاعات در ذهن به مدتی کوتاه است. با این حافظه می‌توانید اطلاعاتی را که به‌تازگی کسب کرده‌اید، به خاطر بیاورید. حافظه کوتاه مدت معمولا ۳۰ ثانیه تا چند روز اطلاعات را نگه می‌دارد. قبل از اینکه اطلاعاتی وارد حافظه بلند مدت شود، در این حافظه قرار دارد. چند نمونه از اطلاعات ذخیره شده در حافظه کوتاه مدت عبارت‌اند از:
- ظاهر شخصی که چند دقیقه پیش با او آشنا شده‌اید.
- دمای فعلی هوا بلافاصله پس از بررسی آن.
- اتفاقی که لحظاتی پیش در فیلم رخ داد.
حافظه کاری
برخی از محققان از اصطلاح حافظه فعال برای این نوع حافظه استفاده می‌کنند و آن را از حافظه کوتاه مدت متمایز می‌کنند، هرچند این دو با هم هم‌پوشانی دارند. حافظه فعال به پردازش افکار و برنامه‌ها و همچنین اجرای ایده‌ها کمک می‌کند. در حافظه فعال، اطلاعات در ذهن نگه داشته می‌شوند تا بتوان در جایی که لازم است از آن‌ها استفاده کرد.
می‌توانید حافظه فعال را حافظه کوتاه مدتی در نظر بگیرید که تکنیک‌ها و دانش بانک حافظه بلند مدت‌تان را با هم ترکیب و در تصمیم‌گیری یا محاسبه به شما کمک می‌کند.
نمونه‌هایی از اطلاعات ذخیره‌شده در حافظه فعال عبارت‌اند از:
- عددی که به‌عنوان بخشی از مسئله ریاضی ذهنی محاسبه کرده‌اید.
- نام شخصی که در ابتدای جمله در کتاب خوانده‌اید.
- نگه‌داشتن یک مفهوم (مانند توپ) و ترکیب آن با مفهوم دیگر (نارنجی).
حافظه بلند مدت
حافظه بلند مدت توانایی ذخیره و یادآوری اطلاعات برای استفاده بعدی است. این نوع حافظه بزرگ‌ترین بخش حافظه است. حافظه بلند مدت شامل خاطرات چند روز تا چند دهه گذشته است. برای اینکه روند یادگیری با موفقیت طی شود، اطلاعات باید از حافظه حسی یا کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل شوند.