داریوش بزرگ
داریوش بزرگ متولد 550 ق. م به عنوان پادشاه ایران در سلسله هخامنشیان بود. داریوش بزرگ در سال 522 ق. م بعد از گئومات به پادشاهی رسید و تا سال 486 ق. م حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او تخت جمشید، شوش و هگمتانه بود. سرانجام بعد از داریوش بزرگ، خشایارشا به پادشاهی رسید. وی در سال ۵۲۲ پیش از میلاد، با کمک چندی از بزرگان هفت خانواده اشرافی پارسی با کشتن گئومات مغ بر تخت نشست. پس از آن به فرونشاندن شورشهای درونمرزی پرداخت. فرمانروایی شاهنشاهی را استحکام بخشید و سرزمینهایی را به شاهنشاهی افزود. آغاز ساخت پارسه (تخت جمشید) در زمان پادشاهی او بود.
از دیگر کارهای او حفر راه آبی بود که دریای سرخ را به رود نیل و از آن سو به دریای مدیترانه متصل میکرد. آرامگاه او در دل کوه رحمت در جایی به نام نقش رستم در مرودشت فارس است. پس از فتوحات کوروش بزرگ و کمبوجیه سراسر خاورمیانه و آسیای کوچک جزو قلمرو او محسوب میگردید.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت داریوش بزرگ 'از رود سند و ماورالنهر در شرق تا ترکیه و دریای مدیترانه و مصر در غرب' ذکر شده است.
درگذشت
داریوش بزرگ سرانجام در سال 486 ق.م درگذشت.