دندان
دندان یکی از اعضای بدن در انسان و برخی جانوران است که در دهان قرار دارد، ساختار آن سخت و محکم است و برای هضم مکانیکی مواد غذایی از طریق برش و خرد کردن استفاده میشوند.
انسانها دو مجموعه دندان دارند. مجموعه اول به طور معمول از حدود شش ماهگی شروع به ظاهر شدن میکند که دندان شیری نامیده میشوند. ممکن است برخی از نوزادان با یک یا چند دندان قابل رویت متولد شوند.
انسانها چهار نوع دندان دارند ک هرکدام عملکرد خاصی دارند:
- پیش: برش غذا
- نیش: خرد کردن و پاره کردن غذا
- آسیای کوچک: جویدن و له کردن غذا.
- آسیای بزرگ: با قدرت بیشتری از دندانهای آسیای کوچک غذا را به لحاظ فیزیکی هضم میکنند.
ریشه دندانها در فک بالا یا فک پایین قرار گرفته و توسط لثه پوشانده میشوند. دندانها از چندین بافت با تراکم و سختی متفاوت ساخته شدهاند.
تکامل و رشد دندان
دندانها از سلولهای جنینی تشکیل میشوند، رشد میکنند و به بخش دهان میروند. اگرچه بسیاری از گونههای متنوع دارای دندان هستند اما رشد دندانهای حیوانات نیز تا حد زیادی مشابه انسان است. مینای دندان، عاج، سمنتوم و ریشه باید در طی مراحل مناسب رشد جنین ایجاد میشوند. دندانهای اولیه یا شیری از هفته ششم تا هشتم در رحم و دندانهای دائمی در هفته بیستم در رحم شروع به تشکیل میکنند. عدم رشد دندان، در این دوره باعث میشود بعدها هرگز دندانی به وجود نیاید.
دندانهای انسان
معمولاً 20 دندان شیری و 32 دندانِ دائمی وجود دارد که چهار دندانِ آخر دندانهای مولر سوم یا دندان عقل هستند که هر کدام ممکن است رشد نکنند یا رشد نکنند. از بین دندانهای اولیه، 10 دندان در فک بالا و 10 مورد دیگر در فک پایین قرار دارند. در میان دندانهای دائمی، 16 دندان در فک بالا و 16 دندانِ دیگر در فک پایین دیده میشوند.