قشم
جزيره قشم به خاطر قرار داشتن در تنگه هرمز و همجوارى با جزيره‌هاى هرمز، لارک، هنگام، تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسى، از دورترين اعصار تاريخ تا به امروز از يک موقعيت جغرافيايى ويژه برخوردار بوده و داراى اهميت استراتژيکى ديده‌بانى و دروازه‌بانى خليج فارس است.
| اطلاعات شهر | |
|---|---|
| کشور: | ایران |
| استان: | هرمزگان |
| شهرستان: | قشم |
| جمعیت: | ۱۴۸۹۹۳ (۲۰۱۶) |
| مساحت: | ۱٬۴۹۱ کیلومتر مربع (۵۷۶ مایل مربع) |
قِشم بزرگ‌ترین جزیرهٔ ایران و خلیج فارس واقع در تنگه هرمز است. این جزیره در دوران ساسانیان ابرکاوان نام داشته‌است. شهرستان قشم بخشی از استان هرمزگان است که خود جزیرهٔ قشم را شامل می‌شود.
موقعیت جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی این جزیره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتی از شهرستان بندر لنگه، از شمال خاوری به جزیرهٔ هرمز، از شرق به جزیرهٔ لارک، از جنوب به جزیرهٔ هنگام و از جنوب باختری به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسی محدود می‌گردد. فاصله جزیرهٔ قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس ۸/۱۰ مایل (۲۰ کیلومتر)، تا بندر هرمز ۷۲/۹ مایل (۱۸ کیلومتر)، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) ۸۵/۴ مایل (۹ کیلومتر)، تا جزیره بوموسی ۰۱/۸۸ مایل (۱۶۳ کیلومتر) و جزیره تنب بزرگ ۵۵/۶۱ مایل (۱۱۴ کیلومتر) است.
مساحت جزیره مساحت جزیره ۱۴۹۱ کیلومترمربع، حدود ۲/۵ برابر دومین جزیره بزرگ خلیج پارس یعنی بحرین است. طول جزیره از بندر قشم، تا بندر باسعیدو در انتهای جزیره را در منابع مختلف بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلومتر تخمین زده‌اند و بیشتر روی طول ۱۱۵ و ۱۲۰ کیلومتر تکیه شده‌است. در گزارش توجیهی اجرای قانون تعاریف، طول سراسری جزیرهٔ قشم را ۱۲۰ کیلومتر ذکر کرده‌اند. عرض جزیره، در نقاط مختلف متفاوت بوده و به‌طور متوسط دارای سه عرض: کم (بین طبل و سلخ)، زیاد (بین لافت کهنه و شیب دراز) و متوسط (در منطقه اسکان) است. با این وجود، عرض متوسط جزیره قشم را ۱۱ کیلومتر می‌توان محسوب داشت.
مهاجرت
علاوه بر جمعیت بومی و ساکن، جزیره قشم دارای جمعیت غیربومی و مهاجر بسیاری است که به‌طور عمده در بخش‌های تجارت، بازرگانی، صنایع و معادن، ادارات و دوایر دولتی و ارگان‌ها، بانک‌ها، تشکیلات سازمان منطقه آزاد قشم و دیگر بخش‌های خدماتی به فعالیت اشتغال دارند. ضمن آن که شمار قابل توجهی گردشگر نیز - همواره به‌ویژه در فصل‌های پاییز و زمستان و تعطیلات نوروزی - وارد جزیره می‌شوند.
زبان و گویش
زبان اصلی مردم قشم، مانند تمام مردم ساکن بنادر و سواحل جنوب کشور و دیگر جزایر، فارسی است ولی با گویش بندری صحبت می‌کنند که برای همه مردم و مسافرانی که به جزیره مسافرت می‌کنند قابل درک و فهم است. لهجهٔ محلی و متداول مردم قشم در شهرها و روستاهای آن تقریباً یکسان است. به‌طور کلی باید گفت زبان محلی قشمی، آمیخته‌ای از زبان‌های عربی، فارسی، بندری، هندی و انگلیسی است.
دین و مذهب
مردم جزیرهٔ قشم (بومیان) مسلمان پیرو مذهب تسنن (شافعی)اند. دین‌داری در میان مردم این جزیره جایگاه خاصی دارد و فرزندان خود را از کودکی تشویق به نماز خواندن و روزه گرفتن و یادگیری قرآن می‌کنند.
اماکن دیدنی
جنگل حرا قشم
همواره جنگل‌ها با وجود مناظر طبیعی شگفت‌انگیز خود توجه گردشگران و علاقه‌مندان به گردشگری طبیعی یا اکوتوریسم را به خود جلب کرده‌اند. جنگل حرا قشم نیز یکی از بهترین نمونه‌های این پدیده جذاب و دیدنی طبیعی است که توصیه می‌شود اگر قرار است راهی تور قشم شوید به‌هیچ‌عنوان از رفتن به آن غافل نشوید. این جنگل که وسعت آن بیش از ۸۲۰۰۰ هکتار تخمین زده شده است، جزو مناطق محافظ شده محیط‌زیست قرار دارد. در این جنگل درختان کهن‌سالی قرار دارند که شاخه‌های بلندشان بر روی قسمت بالایی آن‌ها روییده است و به همین جهت ظاهری متفاوت و خاص به آن‌ها بخشیده است؛ به‌گونه‌ای که از منظر ظاهری این درختان از دیگر درختان جنگلی به‌کلی متمایز هستند. جالب است بدانید که این شاخه‌ها قادرند تا با جذب آب‌های شور و تبدیل آن‌ها به آب شیرین شرایط رشد این درختان زیبا را با وجود ویژگی‌های اقلیمی خاص جزیره فراهم کنند. گفتنی است این جنگل تماشایی یکی از زیستگاه‌های اصلی آبزیان آب‌های خلیج فارس بشمار می‌رود و انواع پرندگان و ماهیان جزیره در آن تجمع کرده‌اند که همین امر هم چشم‌اندازی رؤیایی به این جنگل بخشیده است.
نشانی: استان هرمزگان، جزیره قشم، مابین جزیره قشم و بندر خمیر
روستای برکه خلف
طبیعت جزیره قشم در همه مناطق آن بدون اغراق بسیار شگفت‌انگیز و دیدنی است و جاذبه‌های طبیعی آن نیز به قدری زیاد است که نام بردن از یک مورد به عنوان بهترین گزینه کار دشواری است. بااین‌حال برای یک طبیعت‌گردی جانانه و پیدا کردن بکرترین مناطق طبیعی جزیره بی‌شک یکی از بهترین مکان‌ها روستای برکه خلف است. این روستا در فاصله ۵۰ کیلومتری جزیره محبوب قشم قرار گرفته است و در دسته جاهای دیدنی این جزیره بشمار می‌رود. دلیل نام‌گذاری روستا نیز وجود برکه‌ای به نام خلف است که یکی از چشم‌اندازهای طبیعی جذاب در دل این روستا محسوب می‌شود. فارغ از طبیعت دل‌نشین آن، ویژگی بارزی که این روستا را از دیگر روستاهای گردشگری متمایز کرده است توجه و دقت بی‌اندازه ساکنان روستا در تمیز نگه‌داشتن محیط آن است. به همین جهت هم هست که اغلب از این روستا به عنوان پاکیزه‌ترین روستای ایران نام برده می‌شود. در واقع تمیز کردن محیط روستا آن‌قدر برای مردم آن اهمیت دارد که آن‌ها نظافت و رسیدگی به تمیزی کوچه‌ها و باغ‌های روستا را بخشی از نظافت روزانه منازل خود تلقی می‌کنند. خوب است بدانید که دره ستاره‌های قشم در مجاورت این روستا واقع شده است و ازاین‌رو می‌توان قبل از رسیدن به این روستای خوش‌منظر از این شگفتی طبیعی نیز دیدن کرد.
نشانی: استان هرمزگان، جزیره قشم، شهر سوزا، روستای برکه خلف
جزایر ناز قشم
جزایر ناز از زیباترین و بی‌نظیرترین جاهای دیدنی قشم محسوب می‌شوند که در قسمت جنوب شرقی این جزیره واقع شده‌اند. این جزایر که در واقع از سایت‌های مهم ژئوپارک جزیره قشم بشمار می‌روند، متشکل از دو جزیره هستند که روی‌هم‌رفته مساحت آن‌ها تقریباً به سه هکتار می‌رسد. این دو جزیره در میان افراد بومی جزیره به دو کره معروف هستند به این معنا که نیمی از این جزایر در آب و نیم دیگر در خشکی است. در حقیقت زمانی که آب‌های خلیج‌فارس بالا می‌روند خاک دو جزیره به‌طور مشخص از یکدیگر مجزا می‌شود و زمانی که آب پایین می‌رود مسیر خشکی باریکی در میان آن دو ظاهر می‌شود که رهگذران می‌توانند از آن عبور کنند. تماشای این پدیده طبیعی شگفت‌انگیز بسیاری از گردشگران را به وجد می‌آورد. لازم به ذکر است که اگر با هدف تماشای این پدیده به جزایر ناز می‌روید بهتر است از قبل زمان جزر و مد دریا را در نظر بگیرید. هرچند سواحل این جزایر از امکانات مطلوب بی‌بهره است اما بااین‌حال امکان تماشای طلوع و غروب خورشید به همراه انجام فعالیت‌های لذت‌بخشی نظیر ماهیگیری، شترسواری یا اسب‌سواری، پیاده‌روی بر روی ساحل شنی و آفرود سواری منجر شده است تا تعداد زیادی از گردشگران با پرواز قشم به این جاذبه دیدنی بروند. علاوه بر آن مناظر ساحلی و دریای این جزایر سوژه‌ای رؤیایی و زیبا برای عکاسی بشمار می‌روند.
نشانی: استان هرمزگان، قشم، جنوب شرق جزیره قشم
دره تندیس ها قشم
در میان انواع جاذبه‌های طبیعی رنگارنگ و جذابی که در جزیره قشم قرار گرفته‌اند، دره‌ها از جمله مواردی هستند که به‌وفور پیدا می‌شوند. این دره‌ها اغلب تنها یک دره ساده نیستند بلکه پدیده‌های طبیعی طی گذر زمان منجر به تغییر شکل آن‌ها و تبدیل آن‌ها به دره‌هایی با چشم‌انداز خاص و متمایز شده‌اند؛ ازاین‌رو هر یک از دیگری دیدنی‌تر و جذاب‌ترند. یکی از این دره‌های چشم‌نواز را می‌توان دره تندیس‌ها قشم دانست. این دره که با نام دره مجسمه‌ها قشم نیز شناخته می‌شود، یک پدیده طبیعی شگفت‌انگیز در جزیره محسوب می‌شود. همان‌طور که از اسمش هم پیدا است، این دره دارای صخره‌هایی است که به طرز جالب و عجیبی به شکل تندیس‌هایی دیدنی درآمده‌اند. این تندیس‌ها به‌گونه‌ای اعجاب‌انگیز شکل گرفته‌اند که کمتر کسی باور می‌کند که این اشکال را بتوان بدون دخالت دست انسان و بدون بکار گیری حکاکی بر روی صخره به وجود آورد. بااین‌حال باید گفت که این دره صرفاً به دلیل پدیده فرسایش و آن‌هم طی مدت میلیون‌ها سال به شکل کنونی‌اش درآمده است. گفتنی است ازآنجاکه این دره در جنوب شرقی جنگل حرا قرار دارد، می‌توانید پس از بازدید از این جاذبه از جنگل سرسبز و سرزنده حرا نیز دیدن کنید.
ساعت‌های بازدید: شبانه‌روزی
نشانی: استان هرمزگان، قشم، جنوب شرق جزیره قشم
تنگه چاکاویر
تنگه چاکاویر یکی از جاهای دیدنی قشم و زیبای ایران است که در نزدیکی روستای گوران واقع شده است. بهترین وقت برای بازدید از این تنگه فصل زمستان و اوایل بهار است. در این دو فصل به علت اینکه هوا هنوز زیاد گرم نشده است، می‌توانید تجربه لذت‌بخشی از گردش در این منطقه داشته باشید. پیشنهاد می‌کنیم هنگام بازدید از تنگه چاکاویر از روستای گوران و جنگل حرا قشم نیز دیدن کنید. اگر اهل عکس گرفتن و ثبت لحظات ناب و به یاد ماندنی هستید پس حتما بازدید از تنگه چاکاویر را از دست ندهید.
آدرس تنگه چاکاویر: ایران، استان هرمزگان، قشم، نزدیکی روستای گوران، تنگه چاکاویر
درخت معابد قشم
درخت معابد یکی از رستنی‌های منحصربه‌فردی است که بیشتر در مناطق گرمسیری از جمله مناطق جنوبی ایرانی رشد می‌کند. این درخت که به درخت لور نیز شهرت دارد در مناطق محدودی دیده می‌شود. نمونه‌های این درخت را می‌توان در مناطقی از کشور هند و همچنین جنوب شرق آسیا دید. برای اولین بار بذر این درخت در دوران ایلخانان و یا تیموریان از کشور هندوستان به ایران آورده شد و ازاین‌رو به نام انجیر هندی نیز شهرت دارد. در حال حاضر نمونه‌های این درخت را می‌توان در مناطقی از کیش، بندرعباس، قشم و چابهار پیدا کرد. در جزیره چشم‌نواز قشم نیز این گیاه خارق‌العاده به چشم می‌خورد. درخت معابد قشم از جمله دیدنی‌هایی است که به گردشگران تور قشم توصیه می‌شود تا در طول سفرشان فرصت دیدن آن از نزدیک را از دست ندهند. گفتنی است این درخت عمری نزدیک به ۶۰۰ سال دارد و شاخه‌های آن با شکل و شمایل متمایزی که دارند نظر هر رهگذری را به خود جلب می‌کنند.
نشانی: استان هرمزگان، قشم، منطقه تم سنیتی
ساعت‌های بازدید: شبانه‌روزی
پارک کروکدیل نوپک قشم
اگر می‌خواهید در سفر به جزیره قشم با بازدید از کروکدیل‌ها کمی سفرتان را هیجان‌انگیزتر کنید پیشنهاد می‌کنیم حتماً از پارک کروکدیل نوپک قشم دیدن کنید. در این پارک همانند یک باغ وحش بزرگ امکان مشاهده انواع کروکدیل‌ها از فاصله نزدیک برای بازدیدکنندگان فراهم است. به‌طورکلی در این مجموعه تعداد محدودی از آبزیان، خزندگان و پرندگان نگهداری می‌شوند. گفتنی است از میان این گونه‌ها نوع خاصی از کروکدیل‌ها به نام کروکدیل پروسوس وجود دارند که به عنوان نمونه‌های کمیاب در سطح جهانی موردتوجه هستند و در این مجموعه پرورش داده می‌شوند. از جمله گونه‌های جانوری که با رفتن به این مجموعه می‌توان از تماشای آن‌ها لذت برد می‌توان ایگوانا، طاووس و شتر مرغ را نام برد. ازآنجاکه به‌طورمعمول دیدن چنین حیواناتی در محیط‌های طبیعی امکان‌پذیر نیست، بازدید از این پارک می‌تواند این فرصت استثنایی را در اختیار گردشگران قرار دهد تا در محیطی امن از نزدیک این جانوران خاص را ببینند و با نحوه تغذیه و تخم‌گذاری آن‌ها آشنا شوند.
نشانی: استان هرمزگان، ۴ کیلومتری جزیره قشم، مابین بزرگراه قشم درگهان
ساعت‌های بازدید: همه‌روزه بعدازظهرها از ساعت ۱۵ تا ۲۰ شب