مجمع عمومی سازمان ملل متحد
مجمع عمومی سازمان ملل متحد مهمترین رکن و به عبارتی رکن اصلی، جهانی و مشورتی سازمان ملل متحد است. همهی کشورهای عضو سازمان ملل در مجمع این سازمان شرکت دارند. فصل چهارم منشور سازمان ملل متحد، در خصوص مجمع است.
مجمع عمومی سازمان ملل مسئول بودجه این سازمان بین المللی، انتخاب و انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد، انتصاب اعضای غیردائم شورای امنیت، دریافت گزارشها از سایر ارکان و سیستم سازمان ملل متحد، و ارائه توصیههایی از طریق قطعنامهها است.
تاریخچه
نخستین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ دهم ژانویه ۱۹۴۶ در سالن مرکزی کلیسای متدیست لندن برگزار شد که در آن نمایندگان ۵۱ کشور موسس سازمان ملل شرکت داشتند. در دسامبر ۱۹۸۸ ملل متحد برای شنیدن سخنرانی یاسر عرفات بیست و نهمین اجلاس خود را در کاخ ملل ژنو در سوئیس برگزار کرد. این اجلاس در سال دوم در نیویورک و سال سوم در پاریس برگزار شد. این اجلاس در ۱۴ اکتبر ۱۹۵۲ در هفتمین اجلاس سالانه خود به مقر دائم آن در نیویورک منتقل شد.
وظایف و اختیارات
مجمع عمومی سازمان ملل متحد میتواند راجع به هر یک از موضوعات مندرج در منشور سازمان ملل متحد، بحث و اظهار نظر نماید. البته این مجمع حق دخالت در مسائل مربوط به صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل متحد را ندارد. با این حال در مواردی که شورای امنیت به دلیل استفاده از حق وتوی اعضای دائم آن، قادر به تصمیمگیری در مسالهای نباشد، با درخواست اکثریت اعضاء مجمع یا دبیرکل یا خود شورای امنیت (با رای موافق ۹ عضو، بدون حق وتو) مجمع عمومی به جای شورای امنیت تصمیم گیری میکند، مثل تصمیم مجمع عمومی در برخوردهای انگلیس و فرانسه و اسرائیل بر علیه مصر در سال ۱۹۵۶، که مدام با وتوی اعضای دائم شورای امنیت مواجه میشد، به طرفین متخاصم، دستور آتش بس داده و نیروی امداد ملل متحد را ایجاد کرد تا بر آتش بس نظارت نماید.
شورای امنیت میتواند در هر زمان هر مسالهای را که ضروری بداند، جهت رسیدگی به مجمع عمومی واگذار نماید بدون آنکه ملزم باشد قبلا به آن رسیدگی کند.
از نظر قوانین سازمان ملل متحد، محدودیتهای وارده به صلاحیت مجمع عمومی عبارتند از:
- عدم مداخله در اموری که اساسا دخالت در آن در صلاحیت داخلی دولتها است.
- عدم مداخله در مورد اختلاف یا وضعیتی که شورای امنیت در حال رسیدگی به آن است، مگر آنکه تقاضای مداخلهی مجمع عمومی از جانب خود شورای امنیت باشد.
- ارجاع تمام مسائل مربوط به حفظ صلح و امنیت بینالمللی که نیاز به اقدام عملی دارند به شورای امنیت زیرا فقط شورای امنیت است که میتواند در مورد اقدامات عملی تصمیم بگیرد.
قطعنامهها
مجمع عمومی سازمان ملل روی بسیاری از قطعنامههایی عرضه شده توسط دولتها، رایگیری میکند. این موارد بیانیههایی هستند که احساس بینالمللی دربارهی یک مسئله خاص جهانی را منعکس میکنند. مجمع عمومی اختیار تصمیمگیری در مورد بسیاری از مسائل مهم از جمله بودجه را دارد.