پونه

پونه یا پودینه، با نام علمی: Mentha pulegium، گیاهی از خانواده‌ی نعناع است که دارای اسانس روغنی فرار یا روغن منتول، حاوی مقدار زیادی ویتامین A، B، C، کلسیم، مقداری تانن و مواد رزینی می باشد.

گیاه پونه همراه با گل‌های سفید رنگِ خود

اطلاعات
نام های محلی:	پودینه (فارسی افغانستان)
طبع در طب سنتی:	طبع پونه گرم و خشک است.
فرمانرو:	گیاهان
شاخه:	گیاهان گلدار
رده:	دولپه‌ای‌های‌نو
راسته:	نعناسانان
تیره:	نعنائیان
گونه:	M. pulegium
نام علمی:	Mentha pulegium

این گیاه در فصل گرما و در خاک‏‌های مرطوب و غنی از مواد آل،ی مانند کود برگ، به خوبی رشد می ‌کند. پونه کوهی نوع دیگری از این گیاه است. مرغوب‌ترین نوع پونه وحشی در کنار چشمه‌ها و آب ذوب شده برف‌ها می‌روید. بهترین زمان برای چیدن این نوع پونه، اوایل فروردین تا اواسط اردیبهشت است.

طعم پونه در ابتدا گرم، گس و تلخ است؛ اما پس از مدتی در دهان حس خنکی ایجاد می کند. همچنین، پونه دارای بوی مطبوع و قابل تشخیصی است که فضای خانه را مطبوع و حشرات موذی را دور می‌کند. این گیاه را می‌توان در گلدان کاشته و در بالکن قرار داد. پونه را می توان از طریق ریشه تکثیر کرد.

طبع پونه

طبع پونه گرم و خشک است.

بنابراین پونه برای سرد مزاجان مناسب بوده و گرم مزاجان می‌بایست در مصرف آن دقت نموده و حتما آن را با مصلحاتش مصرف کنند.  

خواص پونه

مفید برای سرما خوردگی و آنفولانزا:

پونه از محتویات بالای منتول تشکیل شده است و در طی سالیان متمادی به دلیل ویژگی‌های تحریک کننده و توانایی آن در تسکین علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا مورد استفاده قرار می‌گرفت. این گیاه ممکن است به تنفس کمک کند و به عنوان یک عامل تقویت کننده‌ی دستگاه تنفسی و ریه‌ها عمل نماید. طبق گفته طرفداران این گیاه، خاصیت خلط آور در پونه، سبب شل شدن مخاط یا خلط می‌شود و آن را از سیستم تنفسی شما پاک می‌کند.

مفید برای گوارش و درد معده:

با رجوع به نسل‌های گذشته، در می‌یابیم که از پونه برای بهبود سلامت عمومی دستگاه گوارش و برای درمان چندین اختلال شایع در گوارش استفاده شده است. برای کمک به معالجه نفخ، گاز یا درد معده می‌توانید مقدار کمی چای پونه بنوشید. این گیاه همچنین دارای خواص ضد اسپاسم است که می‌تواند به تسکین درد معده یا گرفتگی معده کمک کند. بسیاری از طرفداران معتقدند که این گیاه را می‌توان برای بهبود عملکرد کبد و تولید صفرا برای کمک به هضم غذا، در حد اعتدال مصرف نمود.

مؤثر در درد عضلات و مفاصل:

روغن پونه از کیفیت گرم و بی حس کننده برخوردار است و در ماساژ برای کمک به درمان درد عضلات و مفاصل استفاده می‌شود. همچنین، به دلیل ویژگی‌های قابض، پونه درمان خوبی برای روماتیسم و آرتریت می‌باشد؛ زیرا می‌تواند به ریشه کن کردن اسید اوریک از سیستم گردش مواد در پا کمک کند.

آرامبخش:

پونه ممکن است خواص آرام بخش داشته باشد. در گذشته برای مقابله با صرع استفاده می‌شد و ممکن است به آرامش اعصاب کمک کرده و به افراد در رفع مشکلات خود در خواب کمک کند. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد پونه فراتر از این ویژگی‌ها باشد و گزینه‌های طبیعی مطمئن تر و بهتر برای مقابله با استرس و بی‌خوابی وجود دارد.

مضرات پونه

• پونه هرگز نباید توسط زنان باردار یا مادران شیرده استفاده شود. این گیاه می‌تواند سبب انقباضات رحم و افزایش جریان قاعدگی شود و خطر سقط را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
• پونه در افزایش شدت سردرد، فشار خون و پمپاژ قلب مؤثر است و مصرف بیش از حد آن سبب مسمومیت می‌شود.

• اگر دچار تشنج یا صرع هستید، و کسانی که مبتلا به بیماری کبد یا کلیه هستند، از مصرف این گیاه خودداری کنند.

مصلحات پونه

با توجه به طبع گرم پونه، توصیه می‌شود که گرم مزاجان آن را با مصلحاتش که شامل کتیرا می‌شود مصرف کنند تا طبع و مزاج پونه اصلاح شود.