هپاتیت سی
هپاتیت سی یک نوع بیماری کبدی مسری می باشد که قادر است موجب بروز سیروز کبد، سرطان کبد و نارسایی کبدی گردد. تشخیص به موقع این بیماری بر جلوگیری از آسیب های جدی موثر می باشد اما عدم درمان به موقع می تواند خطر مرگ را به همراه داشته باشد.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نشانه ها: | کاهش اشتها، احساس خستگی، کبودی بدون دلیل، ورم در ناحیه شکم و پا، کاهش وزن، زردی پوست و چشم و... |
| عوارض: | سیروز کبدی، سرطان کبد، نارسایی کبد و بیماری‌های کلیوی و... |
| گونه ها: | هپاتیت سی حاد و مزمن |
| عوامل خطرناک: | مردان همجنس گرا، رابطه جنسی محافظت نشده، رابطه جنسی با افراد مختلف، کار در مراکز درمانی و بیمارستان ها و... |
ویروس HCV دلیل به وجود آمدن هپاتیت سی می باشد. این ویروس به سلول های کبد حمله می کند موجب بروز التهاب، درد و اختلال های مختلف در عملکرد کبد می شود.
این بیماری با حدود 2.4 میلیون نفر مبتلا، جزو شایع ترین عفونت ویروسی خون در ایالات متحده شناخته شده است. اغلب افرادی که به این عفونت دچار هستند از وجود آن در بدنشان بی اطلاع می باشند. ویروس هپاتیت سی از راه تماس خونی انتقال می یابد. طبق تحقیقات به دست آمده، استفاده از سرنگ دست دوم یا سرنگ اشتراکی در اشخاصی که سو مصرف دارند بیشترین علت ابتلا افراد به هپاتیت سی می باشد.
از دیگر عوامل ابتلا به این بیماری میتوان به تماس اتفاقی با خون آلوده در اماکن پزشکی و بیمارستان ها اشاره کرد. هپاتیت سی می تواند حاد و یا مزمن باشد. علائم هپاتیت سی حاد تا شش ماه در بدن فرد بیمار باقی می ماند. البته در نیمی از مواقع، عفونت حاد به مزمن تبدیل می گردد.
علائم هپاتیت سی
از نشانه های شایع بیماری هپاتیت سی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- احساس خستگی
- کبودی بدون دلیل
- خونریزی راحت و بی دلیل
- کم شدن اشتها
- زردی پوست و چشم
- زخم در پوست
- تجمع مایعات در ناحیه شکم و ورم شکم
- ورم در ناحیه پا
- لاغری و کاهش وزن
- گیجی و سر گیجه
- رگ های خونی پوست به صورت عنکبوتی در می آیند.
انواع هپاتیت سی
ویروس هپاتیت سی یا همان HCV دارای انواع متعددی است که شایع ترین آنان 1a و 1b می باشد که حدود 60 درصد عفونت ویروسی هپاتیت سی در سراسر جهان را تشکیل می دهد و اغلب در شمال اروپا، شرق و جنوب اروپا، شمال آمریکا و ژاپن به چشم می خورد.
ژنوتیپ دو در مقایسه با نوع یک رواج کمتری دارد و ژنوتیپ سه بومی جنوب آسیا می باشد. هپاتیت سی به دو صورت هپاتیت حاد یا مزمن موجود است.
هپاتیت سی حاد:
عفونت حاد بعد از گذشت شش ماه از تماس اولیه فرد با ویروس اتفاق می افتد. نشانه های هپاتیت سی حاد بین دو الی دوازده هفته بعد از قرار گفتن فرد در معرض ویروس به وجود می آید. علائم و نشانه های هپاتیت سی عبارتند از:
- حالت تهوع
- تب
- احساس خستگی طولانی
- کاهش اشتها
- درد در ناحیه معده
- کدر شدن ادرار
- مدفوع کم رنگ
- زردی پوست و چشم
این علائم معمولا ملایم هستند و حداکثر تا چند هفته باقی می مانند. در برخی مواقع بدن می تواند خود با عفونت مقابله نماید و هپاتیت سی حاد به درمان نیازی نداشته باشد.
هپاتیت سی مزمن:
اگر هپاتیت سی در بدن باقی بماند از حاد به مزمن تبدیل می گردد. افرادی که بین 55 تا 85 سال سن دارند، اگر با ویروس هپاتیت سی تماس پیدا کنند در آخر به هپاتیت سی مزمن دچار می شوند. هپاتیت سی مزمن به صورت خود به خودی از بین نمی رود و اگر درمان به موقع انجام نشود ممکن است شدید تر نیز شود و عوارض بلند مدتی را به همراه داشته باشد.
نوع مزمن این بیماری می تواند عوارضی مانند آسیب کبدی دائم، سرطان کبد و... را به همراه داشته باشد. علائم هپاتیت سی مزمن عبارتند از:
- خستگی به صورت مداوم
- درد مفاصل و عضلانی
- حس بیماری
- لاغری بدون دلیل
- تغییر مزاج فرد مانند حس افسردگی و یا اضطراب
- بروز اختلال در تمرکز یا حافظه فرد بیمار
راه های انتقال هپاتیت سی
ویروس هپاتیت سی از راه خون منتقل می شود و اغلب از راه های زیر انتقال می یابد:
- استفاده مجدد از وسایل پزشکی بدون استریل کردن آن ها در مراکز بهداشتی و بیمارستان ها به خصوص سرنگ و سوزن‌های دست دوم
- انتقال خون و فرآورده های خونی غربال نشده
- استفاده از مواد مخدر به صورت تزریقی از راه سرنگ های مشترک
اچ سی وی از راه مادر آلوده به این ویروس به فرزندش و از راه رابطه جنسی که احتمال تماس خونی وجود دارد نیز انتقال می یابد مانند رابطه جنسی با افراد مختلف و مردان همجنس گرا.
این بیماری از راه شیردهی، غذا، آب، آغوش گرفتن، بوسه و... انتقال نمی یابد.
عوارض هپاتیت سی
عفونت اچ سی وی مزمن عوارض شدیدی را به همراه دارد و موجب بروز بیماری‌های کبدی می گردد.
- زخم کبدی یا سیروز: التهاب ناشی از این بیماری موجب سیروز کبدی می شود و سبب بروز اختلال در عملکرد کبد می گردد.
- سرطان کبد: احتمال ابتلا به سرطان کبد در افرادی که به نوع مزمن هپاتیت سی دچار هستند بیشتر می باشد.
- نارسایی کبد: نارسایی کبد حاد حالتی می باشد که کبد قادر به انجام وظایف خود نیست. در صورتی که فرد به نارسایی کبد دچار باشد برای ادامه حیات باید پیوند کبد انجام دهد.
- بیماری‌های کلیوی و التهاب عروق خونی
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت سی قرار دارند؟
- نوزادانی که از مادران آلوده متولد می شوند.
- شریک جنسی مبتلا به ویروس عفونی
- رابطه جنسی با افراد مختلف
- مردان همجنس گرا
- رابطه جنسی محافظت نشده
- مصرف مواد مخدر از راه تزریق
- کار در مراکز درمانی و بیمارستان ها
- افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی و انجام همودیالیز
- شیمی درمانی به دلیل سرطان
- ابتلا به اچ آی وی
- زنان در دوران بارداری
- و...