بلغارستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
(صدو نهم) | (صدو نهم) | ||
| شاخص توسعه انسانی = 0.799 (هفتادم) | | شاخص توسعه انسانی = 0.799 (هفتادم) | ||
| واحد پول = لِو بلغارستان | |||
| منطقه زمانی = یوتی‌سی ۲+ | |||
یوتی‌سی 3+ (ساعت تابستانی) | |||
| پیش‌شماره تلفنی = ۳۵۹+ | |||
| دین(ها) = مسیحیت 64.7% | |||
بدون دین 15.9% | |||
اسلام 9.8% | |||
| کد ایزو ۳۱۶۶ = BG | |||
| دامنه سطح‌بالا = bg. | |||
}}]] | }}]] | ||
== تاریخ == | == تاریخ == | ||
یکی از اولین جوامع در سرزمین‌های بلغارستان امروزی [[فرهنگ کارانوو]] در [[دوران نوسنگی]] بود که قدمت آن به 6500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. در قرن ششم تا سوم پیش از میلاد، این منطقه میدان نبرد [[تراکیان]]، [[پارس‌ها]]، [[سلت‌ها]] و [[مقدونیان باستان]] بود. ثبات زمانی حاصل شد که [[امپراتوری روم]]، این منطقه را در سال 45 پس از میلاد فتح کرد. پس از انشعاب دولت روم، تهاجمات | یکی از اولین جوامع در سرزمین‌های بلغارستان امروزی [[فرهنگ کارانوو]] در [[دوران نوسنگی]] بود که قدمت آن به 6500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. در قرن ششم تا سوم پیش از میلاد، این منطقه میدان نبرد [[تراکیان]]، [[پارس‌ها]]، [[سلت‌ها]] و [[مقدونیان باستان]] بود. ثبات زمانی حاصل شد که [[امپراتوری روم]]، این منطقه را در سال 45 پس از میلاد فتح کرد. پس از انشعاب دولت روم، تهاجمات قبیله‌ای در منطقه از سر گرفته شد. | ||
در حدود قرن ششم، اسلاوهای اولیه در این مناطق مستقر شدند. در اواخر قرن هفتم بلغارها به رهبری [[آسپاروخ]] از سرزمین بلغارستان بزرگ قدیمی دائماً به [[بالکان]] حمله کردند. آنها اولین امپراتوری بلغارستان را تأسیس کردند که در سال 681 پس از میلاد توسط [[امپراتوری بیزانس]] به رسمیت شناخته شد. این کشور بر بیشتر بالکان تسلط داشت و با توسعه [[خط سیریلیک]] بر فرهنگ‌های اسلاو تأثیر چشمگیری گذاشت. | |||
اولین امپراتوری بلغارستان تا اوایل قرن یازدهم ادامه داشت، زمانی که امپراتور بیزانس [[باسیل دوم]] آن را فتح و از بین برد. یک شورش موفق بلغارها در سال 1185 [[امپراتوری دوم بلغارستان]] را تأسیس کرد که تحت رهبری [[ایوان آسن دوم]] (1218-1241) به اوج خود رسید. پس از جنگ‌های طاقت فرسا و درگیری‌های فئودالی، امپراتوری از هم پاشید و در سال ۱۳۹۶ میلادی به مدت نزدیک به پنج قرن تحت سلطه [[امپراتوری عثمانی]] قرار گرفت. | |||
== دوره معاصر == | |||
[[جنگ روسیه و ترکیه]] در سال‌های 1878-1877 منجر به تشکیل دولت سوم و فعلی بلغارستان شد که در سال 1908 از امپراتوری عثمانی اعلام استقلال کرد. | |||
بسیاری از بلغارها در خارج از مرزهای کشور جدید رها شدند، که باعث تحریک [[احساسات بازپیوندخواه]] شد که منجر به درگیری با همسایگان و اتحاد با [[آلمان]] در هر دو جنگ جهانی شد. در سال 1946، بلغارستان تحت [[بلوک شرق]] به رهبری [[شوروی]] قرار گرفت و به یک [[کشور سوسیالیستی]] تبدیل شد. [[حزب کمونیست بلغارستان]] پس از [[انقلاب‌های 1989]] از انحصار قدرت خود دست کشید و اجازه برگزاری انتخابات چند حزبی را داد. بلغارستان سپس به یک [[دموکراسی]] و اقتصاد مبتنی بر بازار تبدیل شد. بلغارستان از زمان تصویب قانون اساسی دموکراتیک در سال 1991، یک [[جمهوری پارلمانی واحد]] متشکل از 28 استان، با درجه بالایی از تمرکز سیاسی، اداری و اقتصادی بوده است. | |||
== اقتصاد == | |||
بلغارستان یک اقتصاد با درآمد متوسط رو به بالا دارد، اقتصاد بازار آن بخشی از [[بازار واحد اروپا]] است و عمدتاً مبتنی بر خدمات است و بعد از آن صنعت - به‌ویژه ماشین‌سازی و معدن - و کشاورزی قرار دارد. بلغارستان با بحران جمعیتی مواجه است. جمعیت کشور در سال 1989 به 9 میلیون نفر رسید و از آن زمان تا سال 2024 به کمتر از 6.4 میلیون نفر کاهش یافته است. | |||
بلغارستان یکی از اعضای [[اتحادیه اروپا]]، [[منطقه شنگن]]، [[ناتو]] و [[شورای اروپا]] است. این کشور همچنین یکی از اعضای موسس [[سازمان امنیت و همکاری اروپا]] است و سه بار در [[شورای امنیت سازمان ملل]] عضویت داشته است. | |||
[[رده:کشورهای اروپا]] | [[رده:کشورهای اروپا]] | ||
نسخهٔ ۲۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۲۰
بلغارستان (به بلغاری: България) با نام رسمی جمهوری بلغارستان کشوری در جنوب شرقی اروپا است. بلغارستان در غرب دریای سیاه و جنوب رودخانه دانوب قرار دارد، از جنوب با یونان و ترکیه، از غرب با صربستان و مقدونیه شمالی و از شمال با رومانی همسایه است. بلغارستان 110,994 کیلومتر مربع مساحت دارد و از این حیث، صد و سومین کشور دنیا است. این کشور با جمعیت 6,385,500 نفر، صد و نهمین کشور جهان محسوب می‌شود. صوفیه پایتخت و بزرگترین شهر کشور است. از دیگر شهرهای بزرگ بلغارستان می‌توان به بورگاس، پلوودیف و وارنا اشاره کرد.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری بلغارستان |
| شعار: | یگانگی نیرومندی است |
| پایتخت: | صوفیه |
| زبان(های) رسمی: | بلغاری |
| دین(ها): | مسیحیت 64.7% بدون دین 15.9% اسلام 9.8% |
| نام(های) اهلیت: | بلغاری |
| حکومت: | جمهوری پارلمانی متمرکز |
| مساحت: | 110,993.6 (صد و سوم) |
| جمعیت: | 6,385,500 (2023) (صدو نهم) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.799 (هفتادم) |
| واحد پول: | لِو بلغارستان |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی ۲+ یوتی‌سی 3+ (ساعت تابستانی) |
| پیش‌شماره تلفنی: | ۳۵۹+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | BG |
| دامنه سطح‌بالا: | bg. |
تاریخ
یکی از اولین جوامع در سرزمین‌های بلغارستان امروزی فرهنگ کارانوو در دوران نوسنگی بود که قدمت آن به 6500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. در قرن ششم تا سوم پیش از میلاد، این منطقه میدان نبرد تراکیان، پارس‌ها، سلت‌ها و مقدونیان باستان بود. ثبات زمانی حاصل شد که امپراتوری روم، این منطقه را در سال 45 پس از میلاد فتح کرد. پس از انشعاب دولت روم، تهاجمات قبیله‌ای در منطقه از سر گرفته شد.
در حدود قرن ششم، اسلاوهای اولیه در این مناطق مستقر شدند. در اواخر قرن هفتم بلغارها به رهبری آسپاروخ از سرزمین بلغارستان بزرگ قدیمی دائماً به بالکان حمله کردند. آنها اولین امپراتوری بلغارستان را تأسیس کردند که در سال 681 پس از میلاد توسط امپراتوری بیزانس به رسمیت شناخته شد. این کشور بر بیشتر بالکان تسلط داشت و با توسعه خط سیریلیک بر فرهنگ‌های اسلاو تأثیر چشمگیری گذاشت.
اولین امپراتوری بلغارستان تا اوایل قرن یازدهم ادامه داشت، زمانی که امپراتور بیزانس باسیل دوم آن را فتح و از بین برد. یک شورش موفق بلغارها در سال 1185 امپراتوری دوم بلغارستان را تأسیس کرد که تحت رهبری ایوان آسن دوم (1218-1241) به اوج خود رسید. پس از جنگ‌های طاقت فرسا و درگیری‌های فئودالی، امپراتوری از هم پاشید و در سال ۱۳۹۶ میلادی به مدت نزدیک به پنج قرن تحت سلطه امپراتوری عثمانی قرار گرفت.
دوره معاصر
جنگ روسیه و ترکیه در سال‌های 1878-1877 منجر به تشکیل دولت سوم و فعلی بلغارستان شد که در سال 1908 از امپراتوری عثمانی اعلام استقلال کرد.
بسیاری از بلغارها در خارج از مرزهای کشور جدید رها شدند، که باعث تحریک احساسات بازپیوندخواه شد که منجر به درگیری با همسایگان و اتحاد با آلمان در هر دو جنگ جهانی شد. در سال 1946، بلغارستان تحت بلوک شرق به رهبری شوروی قرار گرفت و به یک کشور سوسیالیستی تبدیل شد. حزب کمونیست بلغارستان پس از انقلاب‌های 1989 از انحصار قدرت خود دست کشید و اجازه برگزاری انتخابات چند حزبی را داد. بلغارستان سپس به یک دموکراسی و اقتصاد مبتنی بر بازار تبدیل شد. بلغارستان از زمان تصویب قانون اساسی دموکراتیک در سال 1991، یک جمهوری پارلمانی واحد متشکل از 28 استان، با درجه بالایی از تمرکز سیاسی، اداری و اقتصادی بوده است.
اقتصاد
بلغارستان یک اقتصاد با درآمد متوسط رو به بالا دارد، اقتصاد بازار آن بخشی از بازار واحد اروپا است و عمدتاً مبتنی بر خدمات است و بعد از آن صنعت - به‌ویژه ماشین‌سازی و معدن - و کشاورزی قرار دارد. بلغارستان با بحران جمعیتی مواجه است. جمعیت کشور در سال 1989 به 9 میلیون نفر رسید و از آن زمان تا سال 2024 به کمتر از 6.4 میلیون نفر کاهش یافته است.
بلغارستان یکی از اعضای اتحادیه اروپا، منطقه شنگن، ناتو و شورای اروپا است. این کشور همچنین یکی از اعضای موسس سازمان امنیت و همکاری اروپا است و سه بار در شورای امنیت سازمان ملل عضویت داشته است.