مسعود پزشکیان

مسعود پزشکیان (زادهٔ ۷ مهر ۱۳۳۳) جراح قلب، سیاستمدار و رئیس‌جمهور منتخب ایران است. او از سال ۱۳۸۷ نمایندهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی بوده و در دوره دهم مجلس، به‌عنوان نایب‌رئیس اول انتخاب شد. پزشکیان پیش‌تر از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ سمت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را بر عهده داشت.

مسعود پزشکیان - نهمین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران

اطلاعات شخصی
نام(های):	مسعود پزشکیان
تاریخ تولد:	۷ مهر ۱۳۳۳ ‏(۶۹ سال)
محل تولد:	مهاباد، آذربایجان غربی، ایران
ملیت:	ایرانی
تحصیلات:	دکتری فیزیولوئژی: دانشگاه علوم پزشکی تبریز دانشگاه علوم پزشکی ایران - جراحی قلب - سیاست
پیشه:	سیاست‌مدار - جراح -
همسر(ها):	فاطمه مجیدی
فرزندان:	4

رئیس‌جمهور
آغاز به کار:	16 تیر 1403
پس از:	سید ابراهیم رئیسی

زندگی و تحصیلات

پزشکیان در ۷ مهر ۱۳۳۳ از پدری ترک آذری و مادری کُرد در مهاباد به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش مهاباد طی کرد و سپس به ارومیه رفت و در هنرستان کشاورزی ارومیه، دیپلم صنایع غذایی گرفت. پس از اخذ دیپلم، در سال ۱۳۵۲ جهت انجام خدمت سربازی به شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان منتقل شد و در همین دوره بود که به پزشکی علاقه پیدا کرد و در نتیجه در سال ۱۳۵۴ و پس از اتمام خدمت سربازی، دیپلم دوم خود را در رشتهٔ علوم تجربی اخذ کرد و در سال ۱۳۵۵ در رشتهٔ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پذیرفته شد.

برخی‌ منابع پدر او را اهل قصر شیرین، از توابع کرمانشاه دانسته‌ا‌ند.

پزشکیان دارای فوق‌تخصص جراحی قلب از دانشگاه علوم پزشکی ایران است. او در دوران جنگ ایران و عراق، مسئول اعزام اکیپ‌های پزشکی به جبهه‌ها بود و هم‌زمان به‌عنوان رزمنده و پزشک خدمت می‌کرد. پزشکیان از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰، در کابینه نخست رئیس‌جمهور سید محمد خاتمی، و در زمان وزارت محمد فرهادی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود و در کابینهٔ دوم خاتمی به‌عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مجلس رأی اعتماد گرفت. در دورهٔ وزارتش، او یک بار مورد استیضاح ناموفق مجلس قرار گرفت. در سال ۱۳۸۶، پزشکیان برای نخستین بار به‌عنوان نمایندهٔ آذربایجان شرقی به دورهٔ هشتم مجلس شورای اسلامی راه یافت.

پزشکیان در دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ با قرار گرفتن در جایگاه اول به دور دوم انتخابات راه پیدا کرد و در دور دوم توانست با کسب ۵۷٪ از آرای مأخوذه و شکست سعید جلیلی به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود. او در این انتخابات نمایندهٔ جبههٔ اصلاحات ایران بود و از حمایت سید محمد خاتمی و حسن روحانی، رئیس‌جمهورهای پیشین، برخوردار بود. پزشکیان پیش‌تر در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ شرکت کرد، اما قبل از آغاز بررسی صلاحیت‌ها به علت ثبت‌نام اکبر هاشمی رفسنجانی انصراف داد و در انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۴۰۰ توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد. پزشکیان احیای مذاکرات هسته‌ای ایران برای کاهش تحریم‌های ایالات متحده و رویکرد ملایم در قبال حجاب اجباری و حفظ حجاب از طریق «کار فرهنگی» را از اهداف خود برای ریاست‌جمهوری اعلام کرده است.

پزشکیان از مدافعان ولایت فقیه، و آیت‌الله خامنه‌ای و سپاه پاسداران است. او اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و خیزش ۱۴۰۱ ایران را محکوم کرد و آن‌ها را به سود «منافقان و دشمنان ایران» دانست، هرچند انتقاداتی دربارهٔ «مدیریت» اعتراضات توسط دولت مطرح کرد.

فعالیت دانشگاهی

پزشکیان دورهٔ پزشکی عمومی خود را در سال ۱۳۶۴ به پایان رساند و در سمت مربی فیزیولوژی شروع به تدریس در دانشکدهٔ پزشکی نمود. در سال ۱۳۶۹ تخصص خود در رشتهٔ جراحی عمومی را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز اخذ کرد و سپس در سال ۱۳۷۲ فوق‌تخصص جراحی قلب را از دانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت نمود و در بیمارستان قلب شهید مدنی تبریز استخدام شد که بعدها رئیس این بیمارستان شد. پزشکیان استاد جراحی قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تبریز است. او در طی سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۹، ریاست این دانشگاه را عهده‌دار بود. او سردبیر مجلهٔ تحقیقات قلب و عروق و قفسهٔ سینه است که در مرکز تحقیقات قلبی-عروقی دانشگاه علوم پزشکی تبریز منتشر می‌شود. او از سال ۱۳۸۹ عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی ایران است.

وزارت بهداشت

پزشکیان مابین ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰ در دورهٔ وزارت محمد فرهادی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کابینهٔ اول سید محمد خاتمی بود. پیش از سال ۱۳۸۰ و تشکیل کابینهٔ دوم محمد خاتمی، پزشکیان در میان فعالان سیاسی ایران شناخته شده نبود.

پزشکیان در کابینهٔ دوم سید محمد خاتمی به‌عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مجلس رأی اعتماد گرفت. انتصاب او به وزارت بهداشت باعث استعفای بعضی از مدیران وزارتخانه شد. او در دورهٔ تصدی وزارت، پس از گذراندن دو سال از این سمت، به خاطر مشکلات دارو، تعرفه‌های پزشکی و سفرهای خارجی، مورد استیضاح مجلس قرار گرفت که رأی نیاورد و با کسب اعتماد مجدد مجلس وزیر ماند. در دورهٔ وزارت او طرح مجلس برای واگذاری دانشگاه علوم پزشکی به وزارت علوم به نتیجه‌ای نرسید.

نمایندگی مجلس شورای اسلامی

با آغاز به کار دولت احمدی‌نژاد، پزشکیان دو سال از سیاست دوری کرد. سپس در سال ۱۳۸۶ موفق شد در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نماینده آذربایجان شرقی با کسب ۱۰۵٬۶۳۹ رأی برای اولین بار راهی مجلس شود.

پزشکیان در دوره نهم مجلس شورای اسلامی، با کسب ۱۵۹٬۵۰۱ رأی و در دوره دهم با کسب ۲۶۱٬۶۰۵ رأی مجدداً از حوزه انتخابیه آذربایجان شرقی وارد مجلس شد و در هر دو دوره عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بود.

در دوره دهم، اصلاح‌طلبان پذیرفتند به شرط نایب‌رئیسی پزشکیان و علی مطهری، از علی لاریجانی برای ریاست مجلس حمایت کنند. پزشکیان در انتخابات هیئت رئیسه به‌عنوان نامزد فراکسیون امید شرکت کرد و با کسب ۱۵۸ رأی نایب‌رئیس اول مجلس شد که این سمت را تا سال ۱۳۹۹ عهده‌دار بود. در همین دوره، او طرح عرضه مواد مخدر توسط دولت را برای مقابله با اعتیاد مطرح کرد و خواستار «خارج شدن اعتیاد از جرم‌انگاری و معرفی آن به‌عنوان یک بیماری» شد که این موضع با مخالفت پلیس مواجه شد.

پزشکیان در مجلس دهم، به‌عنوان رئیس فراکسیون ترک‌زبانان قرار گرفت. این فراکسیون هدف خود را استفاده از ظرفیت نمایندگان ترک‌زبان در جهت رفع مشکلات و توسعه متوازن مناطق ترک‌نشین اعلام کرد. پزشکیان در پاسخ به انتقاداتی که از تشکیل چنین فراکسیونی وجود داشت، گفت هدف آن‌ها این بوده که نمایندگان ترک‌زبان دور هم جمع شوند تا بتوانند در چارچوب قانون وظایف خود را از حاکمیت پیگیری کنند.

به نقل از برخی اعضای هیئت‌رئیسه مجلس در سال ۱۳۹۸، پزشکیان در حاشیه جلسات هیئت‌رئیسه، در واکنش به نقدهای اصولگرایان به دولت روحانی، با اشاره به اینکه بیشتر امکانات کشور به‌جای دولت در دست نهادهای انتصابی منتسب به اصولگرایان است و این نهادها پاسخگو و مسئولیت‌پذیر نیستند، پیشنهاد حذف مقام ریاست‌جمهوری و جایگزینی آن با قائم‌مقام اجرایی رهبر را مطرح کرده‌است.

او با شروع اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و قطع سراسری اینترنت در ایران، از نحوه برخورد با اعتراضات انتقاد کرد و خطاب به مسئولان و معترضان، خواستار «شنیدن حرف یکدیگر» و کاهش تنش‌ها شد. در جریان شیوع کرونا در ایران، پزشکیان از وزیر بهداشت خواستار ارائه گزارش صادقانه به مردم شد و بر ضرورت استفاده از تجربه کشورهای دیگر تأکید کرد.

او مدافع برجام و مذاکره با آمریکا بود و مشکلات اقتصاد ایران را ناشی از سیاست‌های داخلی دانست که برجام نمی‌تواند آن‌ها را حل کند. در جریان بحران بی‌آبی و خشک شدن دریاچه ارومیه، پزشکیان از راه‌اندازی ستاد احیای دریاچه ارومیه توسط دولت حسن روحانی استقبال کرد و احیای دریاچه را دارای اهمیت ملی خواند.

پزشکیان در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ ایران، با انتقاد از نحوه برخورد دولت با معترضان، آن را نامناسب دانست و خطاب به مسئولان گفت که باید «مسائل کشور را در چارچوب قانون» حل کنند. او در عین حال اعتراضات را به سود «دشمنان ایران» دانست و خواستار «گفتگوی بین‌المللی» برای رفع تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی کشور شد.

پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ با حمایت جبهه اصلاحات ایران و در نهایت با کسب ۵۷٪ آرا به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. او وعده داده است که مذاکرات هسته‌ای را از سر بگیرد و به تحریم‌ها پایان دهد.

تاریخچه انتخاباتی

سال	انتخابات	آرا	٪	رتبه	نتیجه
۱۳۸۶	مجلس شورای اسلامی	۱۰۵٬۶۳۹	۲۷٫۶۱	اول	پیروزی
۱۳۹۰	مجلس شورای اسلامی	۱۵۹٬۵۰۱	۲۷٫۱۱	دوم	پیروزی
۱۳۹۴	مجلس شورای اسلامی	۲۶۱٬۶۰۵	۳۶٫۲۷	اول	پیروزی
۱۳۹۸	مجلس شورای اسلامی	۱۱۲٬۲۳۱	~۲۵	اول	پیروزی
۱۴۰۰	ریاست‌جمهوری	—			رد صلاحیت
۱۴۰۲	مجلس شورای اسلامی	۹۵٬۹۹۳	۲۳٫۰9	دوم	پیروزی
۱۴۰۳	ریاست‌جمهوری	۱۰٬۴۱۵٬۹۹۱	۴۳٫۵۴	اول	راه‌یابی به دور دوم
	دور دوم ریاست‌جمهوری	۱۶٬۳۸۴٬۴۰۳	۵۳٫۷	اول	پیروزی