پرتاب چکش

پرتاب چکش نام یک رشته ورزشی و از زیرمجموعه‌های دو و میدانی است.

تصویر یک ورزشکار درحال پرتاب چکش

پرتاب چکش یکی از 4 نوع ورزش پرتابی در زیرمجموعه‌های دو و میدانی است. 3 رشته دیگر عبارتند از: پرتاب نیزه، پرتاب دیسک و پرتاب وزنه.

تاریخچه

قدمت پرتاب چکش بر اساس مطالعات تاریخی به 1800 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. در این مسابقات وزنه‌ای را با یک طناب محکم بسته و سپس به وسیله یک دسته چوبی در دست گرفته و پس از چرخاندن دور سر، پرتاب می‌کردند.

پرتاب چکش تا سال 1887 به شیوه سنتی انجام می‌شد و پس از آن با وضع قوانین و اصولی، استاندارد سازی شد.

پرتاب چکش به عنوان یک رشته ورزشی به صورت رسمی از سال 1900 وارد رشته‌های حاضر در المپیک شد.

پرتاب چکش در ایران

در ایران بیشترین فعالیت و افتخارات در رشته ورزشی پرتاب چکش در اختیار آذربایجان غربی و شهر ارومیه است که به عنوان قطب پرتاب چکش ایران شناخته می‌شوند.

چکش

چکش در رشته ورزشی پرتاب چکش در واقع یک توپ فلزی است که به وسیله یک سیم محکم فولادی به یک دسته محکم متصل شده.

دسته یا دستگیره چکش به شکل مثلث و ازجنش فلز جامد و سخت است. دسته چکش باید صاف و بدون برآمدگی، فرورفتگی و عاج باشد. دسته همچنین نباید منعطف باشد و درطول عملیات ورزشکار برای پرتاب، طول آن کم و زیاد نشود. شعاع دستگیره حدود 110 میلی‌متر است.

سیمی که وزنه را به دسته متصل می‌کند از جنس فولاد است و در دوسر خود حلقه‌ای مخصوص برای اتصال به وزنه و دسته دارد. طول سیم و دستگیره به صورت متصل بین 117 تا 121 سانتی‌متر است که این اندازه در مسابقات زنان بین 116 تا 119 سانتی‌متر می‌باشد. سیم نباید خاصیت کشسانی داشته باشد و طول آن باید کاملا ثابت بماند.

وزن چکش در مسابقات آقایان 7260 گرم است.

وزن چکش در مسابقات بانوان 4 کیلوگرم است.

حداقل قطر سر چکش براى مردان ۱۱۰ و براى زنان ۹۵ ميلى‌متر است.

زمین

زمین و محدوده پرتاب چکش دقیقا مشابه و هم اندازه زمین و محدوده پرتاب در مسابقات پرتاب وزنه و پرتاب دیسک است:

پرتاب چکش توسط ورزشکار از درون یک دایره با قطر 213 سانتی‌متر انجام می‌شود. ورزشکار برای پرتاب چکش ابتدا می‌چرخد تا انرژی جنبشی را افزایش دهد و سپس چکش را به سمت زمین فرود پرتاب می‌کند. ورزشکار در حین پرتاب و تا زمان فرود چکش، نباید از این دایره خارج شود و یا لبه‌های آن را لمس کند.

ورزشکاری که برای پرتاب چکش آماده می‌شود، در مرکز دایره‌ای به قطر 213 سانتی متر قرار می‌گیرد. دایره پرتاب هم‌سطح با زمین است و ممکن است با سیمان، آسفالت و پوشش‌های دیگر پوشانده شده باشد.

محیط این دایره به وسیله یک لبه فلزی از جنس آهن یا فولاد مشخص شده به طوری که لغزنده نباشد و تنها 14 تا 26 میلی‌متر بالاتر از دایره پرتاب است.

کف محوطه پرتاب نباید لغزنده باشد.

چکش پس از پرتاب در زمینی از جنس خاک یا چمن فرود می‌آید، به نحوی که دیسک پس از فرود روی آن جا بگذارد. ناحیه فرود چکش محدوده‌ای با قطاع ۴۰ درجه است که با دو خط یا نوار ۵ سانتی‌متری مشخص می‌شود.

قوانین

1. در مسابقات رسمی پرتاب دیسک، ترتیب پرتاب‌کنندگان، با قرعه کشی مشخص می‌شود.
2. اگر تعداد شرکت‌کنندگان بیش‌تر از 8 نفر باشد، هر پرتاب‌گر، 3 فرصت برای پرتاب در اختیار خواهد داشت، سپس 8 نفر که بهترین نتایج را داشته‌اند انتخاب شده و هرکدام با در اختیار داشتن 3 فرصت پرتاب دیگر، با هم رقابت می‌کنند.
3. اگر تعداد شرکت‌کنندگان کمتر از 8 نفر باشد، هر پرتاب‌گر، 6 فرصت برای پرتاب در اختیار خواهد داشت و رده‌بندی از روی بهترین نتایج هر شرکت‌کننده مشخص می‌شود.
4. اگر پرتاب کننده، در حین مسابقه، از خط دایره پرتاب عبور کرده، یا لبه دایره و پیش‌تخته را لمس کند، مرتکب خطا شده است و پرتاب وی مردود اعلام می‌شود.
5. ورزشکار تا زمان فرود چکش در زمین، حق ترک کردن دایره را ندارد.
6. پس از اعلام نتیجه، ورزشکار باید از نیمه عقبی دایره خارج شود.
7. زاویه مجاز پرتاب باید 40 درجه باشد.
8. پرتاب‌کننده پس از اعلام اجازه پرتاپ، تنها یک دقیقه فرصت دارد که چکش را پرتاب کند.
9. استفاده از دستکش در پرتاب دیسک ممنوع است.
10. پوشاندن انگشت‌ها با چسب، نوار یا بانداژ در مسابقات پرتاب دیسک ممنوع است.
11. ریختن یا پاشیدن هر ماده‌ای اعم از مایع، پودر و... بر کفش‌های ورزشکار یا کف محوطه پرتاب ممنوع است.
12. استفاده از کمربند برای محافظت از ستون فقرات مانعی ندارد.
13. اگر چکش پیش از فرود به زمین، بشکند یا دسته از وزنه جدا شود، پرتاب باید تکرار شود.