شوربا
شوربا به انواع آش های نمکدار به خصوص آش ساده ای که در تهیه آن از برنج و سبزی استفاده می شود، می گویند. آش شوربا یکی از آش های ایرانی است که از آن برای درمان انواع بیماری ها و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می کنند. برای تهیه این آش دستور های متفاوتی وجود دارد که در هر یک از مواد غذایی مختلفی استفاده می گردد.
واژه شناسی
واژه (با) در زبان فارسی به معنای خورش می باشد که این واژه در ترکیب های مختلفی مانند: شوربا، کدو با، غوره با، زیره با و... آماده است.
در زبان ترکی به افرادی که پاچه خواری می کنند شوربا می گویند. در گذشته در زبان فارسی به شوربا، خوردی نیز می گفتند.
طرز تهیه شوربا
مواد لازم برای تهیه آش شوربا به تعداد هشت نفر:
- گوشت گوسفندی: ششصد گرم
- سبزی آش: پانصد گرم
- دنبه گوسفندی: صد گرم
- پیاز: پنج عدد
- برنج: یک و نیم پیمانه
- عدس: یک سوم پیمانه
- نخود و لوبیا: نیم پیمانه
- ماش: یک سوم پیمانه
- بلغور گندم: یک سوم پیمانه
- زردچوبه و فلفل سیاه: به میزان لازم
- نمک: به میزان لازم
طرز تهیه شوربا:
در مرحله اول از تهیه آش شوربا ابتدا از شب قبل نیم پیمانه نخود و لوبیا چیتی را به خوبی بشویید و درون یک ظرف مناسب بریزید. روی مواد مقداری آب بریزید و اجازه دهید به مدت یک شب خیس بخورند. در این مدت چندبار آب آن ها را عوض کنید تا نفخشان به خوبی گرفته شود.
یک سوم پیمانه عدس، یک و نیم پیمانه برنج نیم دانه، یک سوم پیمانه بلغور گندم و یک سوم پیمانه ماش را به خوبی بشویید و درون یک کاسه بزرگ بریزید و اجازه دهید به مدت دو ساعت خیس بخورند. در ادامه کار ششصد گرم گوشت گوسفندی و صد گرم دنبه را به خوبی بشویید و اجازه دهید آب اضافیشان خارج شود. گوشت و دنبه را به همراه لوبیا و نخودی که از قبل خیس کرده بودید درون یک قابلمه بریزید و به آن مقداری آب اضافه نمایید.
سه عدد پیاز را پوست بگیرید و بشویید. پیاز ها را به صورت خلالی یا نگینی خرد نمایید و درون قالبمه بریزی. قابلمه را روی حرارت بگذارید تا به جوش آید. وقتی آب درون قابلمه به جوش آمد حرارت را کم کنید و درب قابلمه را بگذارید تا حبوبات به همراه گوشت پخته شوند.
در مرحله بعد مخلوط عدس، برنج، ماش و بلغور گندم را نیز درون یک قابلمه بزرگ بریزید و به آن مقداری آب اضافه کنید. پانصد گرم سبزی آش که شامل تره، جعفری، اسفناج، گشنیز و در صورت دلخواه چغندر است را با دقت پاک کنید و به خوبی چند مرتبه بشویید و درون آبکش بریزید تا آب اضافیشان خارج شود. سبزی آش را به ابعاد دلخواه خرد کنید و به مواد اضافه نمایید. قابلمه را روی حرارت زیاد بگذارید تا به جوش آید. وقتی آب به جوش آمد حرارت را کمی کمتر کنید تا مواد به خوبی پخته شوند.
پس از پخت نخود، لوبیا، دنبه و گوشت، مواد را به دو قسمت تقسیم کنید. نیمی از آن را درون قابلمه حاوی سبزی بریزید و نیم دیگر آن را با گوشتکوب برقی یا غذاساز کاملا میکس کنید تا به صورت پوره در آید. پوره را نیز درون قالبمه بریزید و آش را به صورت مداوم مخلوط کنید تا کشدار و غلیظ گردد.
حال دو عدد پیاز دیگر را نیز پوست بگیرید و بشویید. پیاز ها را به صورت خلالی خرد کنید و درون یک تابه مناسب بریزید. درون تابه کمی روغن بریزید و آن را روی حرارت قرار دهید. پیاز ها را تفت دهید تا سبک و طلایی شوند. در آخر به میزان مورد نظر زردچوبه و فلفل سیاه و به صورت دلخواه کمی پودر فلفل قرمز و پودر سیر را درون تابه بریزید و کمی دیگر تفت دهید.
پیاز داغ آماده شده را نیز به شوربا اضافه کنید و مخلوط کنید تا آش به صورت یکدست در آید. وقتی آش شوربا کاملا جا افتاد آن را درون ظرف مورد نظر بریزید و با موارد مختلفی مانند پیاز داغ، نعناع داغ، سیر داغ و... تزیین نمایید.