درخواست اصلاح

آسیای مرکزی

از دانشنامه ویکیدا
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۶ توسط AlIA (بحث | مشارکت‌ها) (AlIA صفحهٔ آسیای میانه را به آسیای مرکزی منتقل کرد)

آسیای میانه یا آسیای مرکزی به سرزمین پهناوری در میانه قارهٔ آسیا گفته می‌شود که هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد و در حشکی محصور شده است.

نقشه کشورهای آسیای مرکزی یا آسیای میانه
نقشه کشورهای آسیای مرکزی یا آسیای میانه

اگر چه مرزهای دقیقی برای این سرزمین تعریف نشده‌است، ولی به‌طور معمول آن را دربرگیرندهٔ کشورهای ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان می‌دانند. اغلب سرزمین‌های دیگری چون افغانستان، شمال شرق ایران، مغولستان، کشمیر، شمال و غرب پاکستان، و گاه سین‌کیانگ (ترکستان شرقی قدیم) در غرب چین و جنوب سیبری در روسیه نیز شامل آسیای مرکزی می‌شوند.

کشورهای آسیای میانه

کشورهای زیر در محدودیه شناخته شده آسیای مرکزی یا آسیای میانه قرار دارند.

پیشینه آسیای میانه

آسیای مرکزی در طول تاریخ با کوچ‌نشینان و جادهٔ ابریشم یادآوری شده‌است و مانند جاده‌ای برای پیوند مردم، جابجایی کالاها و اندیشه‌ها بین اروپا، آسیای غربی، آسیای جنوبی و آسیای شرقی بوده‌است. آسیای مرکزی در باستان و از آغاز تاریخ از پنج سرزمین مرگیانا (مرو)، غرب (باکتریا)، سغد، خوارزم و سکاستان تشکیل شده‌بود که مردمانشان ایرانی‌تبار بودند و به زبان‌های ایرانی میانه سخن می‌گفتند و این سرزمین‌ها در دوران باستان به مرور بخشی از شاهنشاهی ایران شدند.

زبان‌های آسیای میانه

زبان‌های رایج و رسمی در آسیای میانه فارسی، ترکمنی، ازبکی، روسی، قزاقی، قرقیزی و زبان‌های پامیری هستند. می‌توان زبان روسی را زبان اصلی آسیای مرکزی دانست، زیرا تقریباً تمام مردم این ناحیه قادر به تکلم آن هستند، به غیر از مردم افغانستان. اما تنها ۶ میلیون نفر در آسیای مرکزی زبان روسی را به عنوان زبان مادری صحبت می‌کنند. فارسی‌زبانان در کشورهای افغانستان، ازبکستان و تاجیکستان به سر می‌برند.