سید محمدمهدی میرباقری
سید محمدمهدی میرباقری (زاده ۱۳۴۰ قم) یک روحانی شیعه ایرانی است که ریاست فرهنگستان علوم اسلامی قم و نمایندگی استان سمنان در مجلس خبرگان رهبری را بر عهده دارد. محمدمهدی میرباقری همچنین از مدرسان درس خارج فقه به‌شمار می‌رود و از نظریه‌پردازان برجسته در زمینه رابطه علم و دین است. محمدمهدی میرباقری معتقد است که علوم جهت‌دار هستند و بر این اساس، می‌توان علوم را به دینی و غیردینی تقسیم کرد. او یکی از مدافعان اصلی اسلامی‌سازی علوم و مخالف سرسخت علوم غربی است.
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| نام(های): | سید محمدمهدی میرباقری |
| تاریخ تولد: | 1340 |
| محل تولد: | قم، ایران |
| ملیت: | ایرانی |
| تحصیلات: | حوضوی |
| پیشه: | فقیه، فیلسوف |
| شروع فعالیت: | 1354 |
| نماینده مجلس خبرگان رهبری دوره ششم | |
|---|---|
| آغاز به کار: | ۱ خرداد ۱۴۰۳ |
| پس از: | سید محمد شاهچراغی |
| نماینده مجلس خبرگان رهبری دوره پنجم | |
|---|---|
| آغاز به کار: | ۴ خرداد ۱۳۹۵ |
| پس از: | سید محمد شاهچراغی |
| پایان کار: | ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ |
زندگی و تحصیلات محمدمهدی میرباقری
محمدمهدی میرباقری در سال ۱۳۴۰ در قم متولد شد. خانواده او به دلیل ارادت به اهل‌بیت به این شهر مهاجرت کرده بودند. از مهم‌ترین استادان وی در فقه و اصول دین می‌توان به میرزا جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، محمدتقی بهجت، سید موسی شبیری زنجانی و جعفر سبحانی اشاره کرد. وی همچنین در زمینه منطق و فلسفه تحت آموزش اساتیدی چون حسن حسن‌زاده آملی و محمدتقی مصباح یزدی قرار گرفت.
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی محمدمهدی میرباقری
میرباقری یکی از فعالان مذهبی و سیاسی است که به ویژه پس از انقلاب اسلامی ایران به مقابله با جریان‌های سکولار و غیردینی پرداخت. او در دهه‌های گذشته در برابر جریان‌های غیراسلامی و به نفع اسلام حداکثری نظریه‌پردازی کرده است و از حامیان جدی انقلاب اسلامی و نظام ولایت فقیه است. وی همچنین در انتخابات‌های مختلف از کاندیداهایی مانند محمود احمدی‌نژاد، سعید جلیلی و ابراهیم رئیسی حمایت کرده است.
اندیشه‌ها و نظریات محمدمهدی میرباقری
میرباقری یکی از مدافعان اسلامی‌سازی علوم است و معتقد است که علم باید با اصول و معارف دینی هماهنگ باشد. او همچنین نظریه‌ای خاص در مورد نسبت بین علم و دین دارد که به باور او، هماهنگی این دو به صورت طبیعی رخ نمی‌دهد و نیاز به مقید کردن معارف نقلی و عقلی به روش‌های تحقیق دینی دارد. او به شدت مخالف عرفان مولوی است و مثنوی مولوی را منبع مناسبی برای حکمت عملی مسلمانان نمی‌داند. وی همچنین معتقد است که عرفان مولوی با اصول انقلاب اسلامی سازگار نیست و نمی‌تواند به ساختارهای اجتماعی و سیاسی اسلام کمک کند.
نقش محمدمهدی میرباقری در مجلس خبرگان رهبری
میرباقری برای نخستین بار در سال ۱۳۹۵ به عنوان نماینده استان البرز در مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد و در انتخابات اسفند ۱۴۰۲ به عنوان نماینده استان سمنان در مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد. او در سخنرانی‌های خود بارها بر اهمیت نقش مجلس خبرگان به عنوان بازوی تکمیلی برای نهاد ولایت فقیه تأکید کرده است.
دیگر دیدگاه‌های محمدمهدی میرباقری
میرباقری از طرفداران ولایت مطلقه فقیه است و معتقد است که دولت باید تحت امر و دستور ولی فقیه عمل کند. وی همچنین محدودیت فضای مجازی را یکی از ضروریات حکمرانی اسلامی می‌داند و اینترنت را بساط شیطان توصیف کرده است.
میرباقری به واسطه فعالیت‌های خود در زمینه اسلامی‌سازی علوم، نقش ویژه‌ای در فرهنگستان علوم اسلامی قم دارد و تلاش‌های او برای تعریف چارچوب‌های علمی مبتنی بر دین همچنان ادامه دارد.
کتاب‌شناسی
- رویکردی نو در پایگاه وضع و دلالت‌های زبانی (۱۳۸۱)
- جهت‌داری علوم از منظر معرفت‌شناختی (مناظره) (۱۳۸۷)
- گفتارهایی پیرامون تحول در علوم انسانی (۱۳۸۹)
- بینش تمدنی، تقریری از کلام اجتماعی سید محمدمهدی میرباقری ۱۳۹۳)
- جستارهایی در معانی ولایت فقیه (۱۳۹۴)
- نسبت اخلاق و فناوری اطلاعات (۱۳۸۶)
- کالبدشکافی فرهنگی فتنه ۸۸ (۱۳۹۲)
- هنر، دین، تجدد (۱۳۹۴)
- مشکات ولاء (۱۳۹۶)
- انقلاب اسلامی و تداول قدرت: تحلیل و آسیب‌شناسی جریان‌های سیاسی و دولت‌ها در جمهوری اسلامی، تدوین کارگروه تدوین حکمت، قم: تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۷.
- مباحثی پیرامون امام‌شناسی، ۲ج، قم: دارالمعارف، ۱۴۰۲.
- جستاری در مبانی نظری ولایت فقیه، قم: تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۴.
- مجموعه «تأملات قرآنی در پرتو معارف اهل بیت» در تفسیر سوره‌های قرآن (۱۳۹۵)
- تربیت ولایی (۱۴۰۲)
- نهر عظیم، درباره با شیوه حدیث خوانی و ارتباط با حدیث طلاب علوم دینی
گفت‌وگو
- سید منیرالدین هاشمی، مدرنیته و تنزل منزلت انسانی: آخرین گفت و گوی علمی مرحوم استاد سید منیرالدّین حسینی‌شیرازی با استاد سید محمدمهدی میرباقری، قم: تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۴.
درباره میرباقری
- در شناخت غرب: تحول‌خواهی مذهبی در میانه اسلام و تجدد، تحقیق، تقریر و تألیف حسین مهدیزاده؛ تقریری آزاد از نظریه غرب‌شناسی سید محمدمهدی میرباقری، قم: تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۶.