جنگ ایران و رژیم صهیونیستی
جنگ ایران و اسرائیل در بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (۱۳ ژوئن ۲۰۲۵) با حمله ناگهانی ارتش اسرائیل به خاک ایران آغاز شد. این جنگ یکی از شدیدترین درگیریهای مستقیم بین دو کشور در خاورمیانه محسوب میشود که با حملات هوایی گسترده، ترور فرماندهان نظامی، حمله به مراکز هستهای و پاسخ متقابل ایران با موشک و پهپاد با عنوان عملیات وعده صادق ۳، وارد مرحلهای بیسابقه شد. این جنگ 12 روزه در نهایت با اعلام آتشبس رسمی در صبح روز 3 تیر 1404 (24 ژوئن 2025) پایان یافت.
آغاز جنگ
جنگ با حمله گسترده بیش از ۲۰۰ جنگنده اسرائیلی به حدود ۱۰۰ هدف در ایران کلید خورد. اهداف شامل تأسیسات هستهای (نطنز، فردو و اراک)، پایگاههای نظامی، منازل مقامات و مناطق مسکونی در شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، کرمانشاه و ایلام بود. در این حملات چندین فرمانده ارشد نظامی ایران همچون محمد باقری، حسین سلامی و امیرعلی حاجیزاده به شهادت رسیدند. همچنین شماری از دانشمندان هستهای از جمله فریدون عباسی و محمدمهدی طهرانچی و غیرنظامیان قربانی شدند.
عملیات وعده صادق ۳ (پاسخ ایران)
جمهوری اسلامی ایران در شامگاه همان روز با رمز «یا علی بن ابیطالب(ع)» عملیات تلافیجویانهای را تحت عنوان عملیات وعده صادق ۳ آغاز کرد. در این عملیات صدها موشک و پهپاد به اهداف مهمی در اسرائیل از جمله مؤسسات اطلاعاتی، پایگاههای هوایی و مراکز حساس امنیتی مانند موساد، آمان و مؤسسه وایزمن شلیک شد. حملات سایبری نیز بخش مهمی از این عملیات بود. پیام ایران واضح بود: امنیت ملی خط قرمز جمهوری اسلامی است.
ورود آمریکا به جنگ
در روز دهم جنگ، ارتش آمریکا با حمله مستقیم به تأسیسات هستهای ایران (فردو، نطنز و اصفهان) وارد میدان شد. دولت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ، بهطور آشکار از اسرائیل حمایت کرد. این حملات از سوی بسیاری از کشورها و نهادهای بینالمللی محکوم شد و نقض آشکار قوانین بینالمللی و معاهده عدم اشاعه تسلیحات هستهای (NPT) خوانده شد.
اهداف اسرائیل از جنگ
رژیم صهیونیستی حمله به ایران را «پیشگیرانه» و با هدف «نابودی کامل برنامه هستهای ایران» اعلام کرد. با این حال، تحلیلگران و رسانههایی چون الجزیره، اهداف فراتری چون تغییر نظام سیاسی ایران، انحراف افکار عمومی از شکست در جنگ غزه، و افزایش مشروعیت داخلی برای دولت نتانیاهو را نیز از دلایل اصلی این حمله عنوان کردند.
واکنشهای داخلی و بینالمللی
- مقامات ایرانی، از جمله رهبر انقلاب آیتالله خامنهای، حمله اسرائیل را «خطای استراتژیک» دانسته و وعده «انتقام سخت» دادند.
- مراجع تقلید شیعه و علمای اهلسنت، همچنین احزاب و نهادهای دینی ایران و جهان اسلام، بهطور یکپارچه این حمله را محکوم کردند.
- دولتها و سازمانهای بینالمللی مانند اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی، حزبالله لبنان، انصارالله یمن، و کشورهای متعددی از جمله روسیه، چین، ترکیه، پاکستان، عراق، و حتی برخی دولتهای اروپایی، حمله اسرائیل را تجاوز به حاکمیت ایران خواندند.
- شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با صدور بیانیهای، حملات به تأسیسات هستهای ایران را ناقض حقوق بینالملل دانست.
نقض قوانین بینالمللی
رژیم صهیونیستی در جریان این جنگ، چندین اصل از قوانین بینالمللی را نقض کرد:
- حمله به مناطق غیرنظامی و مراکز درمانی
- استفاده از خاک کشورهای ثالث (مانند عراق) برای تجاوز نظامی
- ترور دانشمندان هستهای و فرماندهان نظامی ایران
- بمباران ساختمان صداوسیمای ایران و مراکز دولتی
خسارات و تلفات
براساس آمار وزارت بهداشت ایران، در این جنگ بیش از ۴۰۰ تن از شهروندان کشته و بیش از ۳۰۰۰ نفر زخمی شدند که ۵۴ تن از قربانیان زن و کودک بودند. همچنین چند تن از فرماندهان ارشد و دانشمندان هستهای به شهادت رسیدند. از سوی دیگر، حملات ایران به اسرائیل نیز خسارات چشمگیری به زیرساختهای امنیتی، نظامی و اقتصادی آن وارد کرد.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
- لغو مذاکرات ایران و آمریکا در پی ورود نظامی واشنگتن به درگیری
- خسارت حدود ۲۸ میلیارد دلاری به اقتصاد اسرائیل و کاهش شدید ارزش سهام در بورسهای این رژیم و ایالات متحده
- افزایش بهای جهانی نفت و طلا و تأثیرات گسترده بر بازارهای جهانی
- مهاجرت صهیونیستها از اسرائیل و شکلگیری موج فرار از سرزمینهای اشغالی
- تعویق بازگشت حجاج ایرانی و اختلال در خطوط هوایی و زمینی کشور
آتشبس
پس از عملیات گسترده ایران و افزایش فشارهای بینالمللی، رئیسجمهور آمریکا پیشنهاد آتشبس داد. ایران اعلام کرد که چون آغازگر جنگ نبوده، در صورت توقف حملات اسرائیل، به جنگ ادامه نخواهد داد. عملیات بشارت فتح از سوی ایران عاملی کلیدی در تحمیل آتشبس به اسرائیل قلمداد شد.
تحریف رسانهای
رسانههای غربی تلاش کردند نقش اسرائیل را در آغاز جنگ کمرنگ کنند و پاسخ ایران را تهاجمی جلوه دهند. در حالی که حملات به مناطق مسکونی، ترور خانوادههای فرماندهان نظامی و حمله به بیمارستانها نشان از نقض آشکار حقوق بشر از سوی اسرائیل دارد، برخی رسانهها روایت را وارونه منتقل کردند.