حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ایران
حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ایران در اولین ساعات بامداد روز یکم تیرماه 1404 مصادف با تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵ اتفاق افتاد. ایالات متحده آمریکا در عملیاتی گسترده تأسیسات هستهای ایران در سه سایت فردو، نطنز و اصفهان را هدف حملات نظامی قرار داد. این حمله با هدف نابودی ظرفیتهای غنیسازی اورانیوم ایران و جلوگیری از دستیابی احتمالی به سلاح هستهای انجام شد. بنا بر گزارشها، تأسیسات فردو با شش بمب سنگرشکن ۱۵ تنی توسط بمبافکنهای بی-۲ هدف قرار گرفت و تأسیسات نطنز و اصفهان نیز با موشکهای کروز از زیردریاییهای آمریکایی بمباران شدند. رئیسجمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کرد که این حملات تأسیسات اصلی غنیسازی ایران را بهطور کامل نابود کردهاند.
این حمله در حالی صورت گرفت که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشتر اعلام کرده بود که هیچ مدرکی دال بر تلاش ایران برای تولید سلاح هستهای در اختیار ندارد و برنامه هستهای ایران را صلحآمیز میداند. همچنین، حمله نظامی به تأسیسات هستهای صلحآمیز نقض اصول منشور سازمان ملل متحد، حقوق بینالملل و اساسنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شمار میرود.
زمینه حمله
این عملیات نظامی در دهمین روز از جنگ ایران و اسرائیل انجام شد. اسرائیل که پیشتر به تأسیسات هستهای ایران حملات متعددی انجام داده و دانشمندان هستهای این کشور را هدف ترور قرار داده بود، به دلیل ناتوانی در نابودی کامل ظرفیتهای هستهای ایران، خواستار مداخله مستقیم آمریکا شده بود. آمریکا نیز در حمایت از اسرائیل و با هدف مقابله با آنچه تهدیدی برای امنیت ملی خود و متحدانش میدانست، وارد عمل شد.
واکنشها
حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران واکنشهای گستردهای را در سطح بینالمللی به دنبال داشت. سازمان انرژی اتمی ایران این اقدام را تجاوزی وحشیانه و مغایر با قوانین بینالمللی، به ویژه معاهده منع اشاعه سلاحهای هستهای (NPT)، دانست. کشورهای مختلفی از جمله شیلی، کلمبیا، جنبشهای حماس و انصارالله یمن این حملات را محکوم و نقض قوانین بینالمللی اعلام کردند. دبیرکل سازمان ملل متحد این عملیات را تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی توصیف کرد و پاکستان آن را جنایت جنگی خواند. در مقابل، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل، از اقدام آمریکا حمایت کرد و از رئیسجمهور آمریکا تقدیر نمود.
پیامدها
حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران باعث افزایش تنشها در منطقه و پایان یافتن آتشبس میان آمریکا و انصارالله یمن شد. انصارالله پس از این حملات، توافقهای پیشین با آمریکا را لغو و تهدید به هدف قرار دادن کشتیهای آمریکایی در دریای سرخ و همچنین بستن تنگه بابالمندب کرد که پیامدهای قابل توجهی بر مسیرهای تجاری و امنیت دریایی منطقه خواهد داشت.