سنگال
سنگال (به فرانسوی: Sénégal) با نام رسمی جمهوری سنگال، غربی‌ترین کشور در قاره آفریقا است که در کنار اقیانوس اطلس قرار گرفته است. سنگال مساحتی حدود ۱۹۷ هزار کیلومتر مربع دارد و جمعیت آن حدود ۱۸ میلیون نفر است.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری سنگال |
| شعار: | یک نفر، یک هدف، یک آیین |
| پایتخت: | داکار |
| زبان(های) رسمی: | فرانسوی |
| دین(ها): | اسلام 97.2%، مسیحیت 2.7% |
| حکومت: | حکومت متمرکز نظام ریاستی |
| مساحت: | 196,722 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 18,847,519 نفر (2024) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.517 |
| واحد پول: | فرانک سی‌اف‌ای آفریقای غربی (XOF) |
| منطقه زمانی: | ساعت گرینویچ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 221+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | SN |
| دامنه سطح‌بالا: | sn. |
این کشور از شمال با موریتانی، از شرق با مالی، از جنوب شرقی با گینه و از جنوب غربی با گینه بیسائو همسایه است. همچنین سنگال تقریبا گامبیا را احاطه کرده است، کشوری که نوار باریکی از زمین در امتداد رودخانه گامبیا را اشغال می‌کند. سنگال همچنین دارای مرز دریایی با کیپ ورد است.
داکار پایتخت اقتصادی و سیاسی سنگال به شمار می‌رود. سنگال غربی‌ترین کشور در سرزمین اصلی دنیای قدیم یا آفرو-اوراسیا است. نام این کشور برگرفته از رود سنگال است که مرز شرقی و شمالی آن را تشکیل می‌دهد.
تاریخ
تاریخ سنگال قدمتی طولانی دارد و یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این منطقه از دوران ماقبل تاریخ مسکونی بوده است. پادشاهی تاکرور در قرن ششم و امپراتوری جولوف در قرن سیزدهم و چهاردهم ایجاد شدند. شرق سنگال نیز زمانی بخشی از امپراطوری غنا بوده است.
اسلام از طریق ارتباطات توکولورها و سونینکه‌ها با سلسله الموحدین مغرب وارد سنگال شد. این جنبش با مقاومت برخی از اقوام که پیرو ادیان سنتی به ویژه سرر بودند، روبرو گردید. در قرن‌های سیزدهم و چهاردهم، این منطقه تحت تأثیر امپراتوری‌های شرق قرار گرفت و امپراطوری جولوف سنگال نیز در همین دوره تأسیس شد.
در اواسط قرن پانزدهم، پرتغالی‌ها به سواحل سنگال رسیدند و پس از آنها تجار کشورهای دیگر از جمله فرانسه نیز وارد منطقه شدند. رقابت بر سر تجارت در این منطقه از قرن پانزدهم به بعد میان قدرت‌های اروپایی پرتغال، هلند و بریتانیا در جریان بود.
در اواسط قرن هفدهم، فرانسه کنترل جزیره گوره در نزدیکی داکار امروزی را به دست آورد که به‌عنوان پایگاهی برای خرید بردگان از سران درگیر در جنگ‌های داخلی در سرزمین اصلی استفاده می‌شد. تجارت برده توسط اروپایی‌ها تاثیر مخرب زیادی بر منطقه گذاشت.
مبلغین اروپایی در قرن نوزدهم مسیحیت را به سنگال و کازامانس معرفی کردند. استعمارگران فرانسوی در دهه 1850 پس از لغو برده‌داری، به گسترش قلمرو خود در سرزمین اصلی سنگال روی آوردند. آنها با حمله و تصرف سرزمین‌های بیشتری، بر بسیاری از پادشاهی‌های محلی مانند والو، کایور، باول و جولوف تسلط یافتند. با این حال، پادشاهی‌های سرر یعنی سین و سالوم همچنان مقاومت کردند.
در نهایت سنگال در سال 1960 به استقلال از فرانسه دست یافت. لئوپلد سدار سنگهور، اولین رئیس جمهور سنگال شد که طرفدار نوعی از سوسیالیسم آفریقایی بود. پس از استقلال، درگیری‌هایی نیز برای کسب قدرت وجود داشت.
سنگال از معدود کشورهای باثبات در آفریقاست و به طور کلی به تعهد خود به دموکراسی و حقوق بشر پایبند بوده است. با این حال، درگیری‌هایی نیز مانند درگیری با جدایی‌طلبان در منطقه کازامانس وجود داشته است. در انتخابات ریاست جمهوری سال 2024، نامزد مخالفان سیاسی، باسیرو دیومای فای، به عنوان جوانترین رئیس جمهور تاریخ سنگال انتخاب شد.
جغرافیا
سنگال عمدتا از دشت های شنی روان غرب ساحل تشکیل شده است که در جنوب شرقی به تپه‌های کوهستانی منتهی می‌شود. رودخانه سنگال مرز شمالی را تشکیل می‌دهد و رودهای گامبیا و کازامانس از دیگر رودهای مهم این کشور هستند.
آب و هوای سنگال گرمسیری است و در طول سال گرم و خشک است. این کشور دارای دو فصل خشک و مرطوب مجزا است که تحت تاثیر بادهای زمستانی شمال شرقی و بادهای تابستانی جنوب غربی شکل می گیرد. فصل خشک (دسامبر تا آوریل) تحت تاثیر بادهای گرم و خشک هارماتان قرار دارد. در داکار، بارش سالانه بین ماه‌های ژوئن تا اکتبر اتفاق می‌افتد. در این ماه‌ها دما به‌طور متوسط 30 درجه سانتیگراد در روز و 24 درجه سانتیگراد در شب است. در ماه‌های دسامبر تا فوریه، میانگین دما در روز 25 درجه سانتیگراد و در شب 18 درجه سانتیگراد است. در جنوب بارندگی بیشتر می‌شود و در برخی مناطق از 1500 میلی متر در سال نیز فراتر می‌رود.
تغییر اقلیم تأثیر گسترده ای بر زندگی در سنگال خواهد داشت. این تغییرات باعث افزایش میانگین دما در غرب آفریقا و همچنین کاهش بارندگی و افزایش طوفان های شدید خواهد شد. پیش بینی می شود سطح آب دریا در غرب آفریقا سریعتر از حد متوسط جهانی بالا بیاید. خشکسالی شدید بر کشاورزی تأثیر می گذارد و امنیت غذایی و شغلی را تهدید می کند.
اقتصاد
سنگال به عنوان یک کشور فقیر با بدهی بالا طبقه بندی می شود و در شاخص توسعه انسانی (رتبه ۱۷۰ از ۱۹۱) جایگاه نسبتا پایینی دارد. سنگال عضو اتحادیه آفریقا، سازمان ملل متحد، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (ECOWAS)، سازمان بین المللی کشورهای فرانسوی زبان، سازمان همکاری اسلامی و جامعه کشورهای ساحل و صحرا است. در دنیای ورزش‌های موتوری، سنگال به دلیل رالی داکار-پاریس شناخته شده است.
اقتصاد سنگال بر پایه معدن، ساخت و ساز، گردشگری، ماهیگیری و کشاورزی است. با وجود منابع طبیعی فراوان مانند آهن، زیرکونیوم، گاز، طلا، فسفات و اکتشافات اخیر نفت، بخش کشاورزی همچنان مهمترین منبع درآمد در مناطق روستایی به شمار می‌رود. درآمد ارزی سنگال عمدتا از ماهی، فسفات، بادام زمینی، توریسم و خدمات به دست می‌آید. بخش کشاورزی که یکی از ارکان اصلی اقتصاد این کشور است، به شدت تحت تاثیر شرایط محیطی مانند تغییرات بارندگی، تغییرات آب و هوایی و همچنین نوسانات قیمت جهانی کالاها قرار دارد.
داکار، پایتخت سابق غرب آفریقای فرانسه، همچنین میزبان بانک‌ها و سایر موسساتی است که به کل غرب آفریقای فرانسوی زبان خدمات رسانی می‌کنند. این شهر همچنین قطب حمل و نقل و کشتیرانی در منطقه به شمار می‌رود.
سنگال همچنین یکی از توسعه‌یافته‌ترین صنایع گردشگری را در آفریقا دارد. با این حال، اقتصاد این کشور به کمک‌های خارجی وابسته است. سنگال عضو سازمان تجارت جهانی است. موانع اصلی توسعه اقتصادی این کشور شامل فساد گسترده همراه با دستگاه قضایی ناکارآمد، بروکراسی بسیار کند و ضعف در بخش آموزش است.
سیاست
این کشور یک جمهوری ریاست جمهوری واحد است و از زمان تأسیس در سال ۱۹۶۰، به عنوان یکی از باثبات ترین کشورهای قاره آفریقا شناخته شده است. در شاخص‌های دموکراسی V-Dem سال ۲۰۲۳، سنگال از نظر دموکراسی انتخاباتی در سطح جهان در رتبه ۵۲ و در آفریقا در رتبه چهارم قرار دارد. سنگال یکی از معدود کشورهای آفریقایی است که هرگز کودتای نظامی یا دیکتاتوری خشن را تجربه نکرده است.
سنگال به شفافیت در امور دولتی شهرت دارد. سطح فساد اقتصادی که باعث آسیب به توسعه اقتصادی در سایر نقاط جهان شده در این کشور بسیار پایین است. امروزه سنگال دارای یک فرهنگ سیاسی دموکراتیک است و یکی از موفق ترین گذارهای دموکراتیک در آفریقا را پشت سر گذاشته است.
سیستم سیاسی سنگال بر اساس یک جمهوری دموکراتیک ریاستی بنا شده است. رئیس جمهور سنگال هم رئیس دولت و هم رئیس حکومت به شمار می رود و قدرت اجرایی به طور عمده در دستان اوست. اگرچه قدرت قانونگذاری به طور مشترک بر عهده دولت و مجلس است، اما به ندرت پیش می‌آید که مجلس طرح قانونی ارائه دهد و یا لوایح پیشنهادی دولت را رد کند. همچنین قوه قضاییه به طور نظری مستقل از قوه مجریه و مقننه است، اما به نظر می رسد قوه مجریه کنترل نامناسبی بر قوه قضاییه اعمال می‌کند.
جمعیت‌شناسی
این کشور به عنوان بخشی از استقلال آفریقای غربی فرانسه از استعمار فرانسه شکل گرفت. به همین دلیل، زبان فرانسه زبان رسمی است، اما تنها اقلیت مردم آن را درک می‌کنند. بیش از ۳۰ زبان در سنگال صحبت می‌شود. زبان ولوف پرکاربردترین زبان است و ۸۰ درصد از مردم آن را به عنوان زبان اول یا دوم صحبت می‌کنند و در کنار زبان فرانسه به عنوان زبان میانجی سنگال عمل می‌کند. سنگال مانند سایر کشورهای آفریقایی، جوامع قومی و زبانی متنوعی دارد که بزرگترین آنها مردم ولوف، فولا و سرر هستند.
دین و اعتقادات جایگاه مهمی در زندگی روزمره مردم سنگال دارد. اکثر مردم این کشور مسلمان (عمدتا سنی مذهب) هستند. بر اساس آمار سال ۲۰۱۳، ۶ درصد از جمعیت پیرو باورهای سنتی (عمدتا قوم سرر) و ۲ درصد مسیحی (عمدتا کاتولیک) هستند. قانون اساسی این کشور آزادی عقاید دینی و خودمختاری گروه‌های مذهبی را بدون دخالت خارجی تضمین می‌کند.