سیرجان
سیرجان در جنوب ایران، در استان کرمان و در 960 کیلومتری تهران و 175 کیلومتری کرمان واقع شده است. سیرجان با جمعیت حدود 200 هزار نفر، دومین شهر پرجمعیت استان کرمان بعد از کلانشهر کرمان است. سیرجان به‌دلیل پسته، قالی و بادگیرهایش معروف است. بادگیرهای سیرجان که به بادگیرهای چپوقی معروف هستند، از جاذبه‌های منحصر به فرد این شهر به شمار می‌روند.
سیرجان، شهری صنعتی، تاریخی و راهبردی در جنوب غربی استان کرمان است. این شهر با توجه به قرار گرفتن در تقاطع محورهای مواصلاتی شمال به جنوب (تهران-بندرعباس) و گذرگاه رسیدن به خلیج فارس و شرق به غرب (کرمان-شیراز)، از گذشته تاکنون از اهمیت استراتژیک برخوردار بوده است.
نام‌شناسی
ریشه نامگذاری سیرجان همواره مورد بحث و گمانه‌زنی بوده است. پژوهشگران بر این باورند که در دوره ساسانیان، به دلیل وجود قنات‌های فراوان در این منطقه، سیرجان را سیرگان یا سیرکان به معنی سیرآب از قنات یا پر از قنات نامیده‌اند. عده‌ای دیگر معتقدند که گان یا کان به معنی معدن، به دلیل وجود معادن گوناگون در این منطقه، ریشه نامگذاری سیرجان بوده است. با تسلط اعراب بر ایران، نام سیرگان به سیرجان تغییر یافت.
آب و هوا
سیرجان در جنوب ایران و در منطقه‌ای کویری واقع شده است. اقلیم این شهر نیمه‌بیابانی و بیابانی است. میزان رطوبت متوسط در سیرجان 36 درصد و میانگین بارندگی سالانه 160 میلی‌متر است.
تابستان‌های سیرجان نسبتاً گرم هستند، اما شب‌های خنکی دارد. زمستان‌های این شهر سرد است. به دلیل ارتفاع زیاد سیرجان از سطح دریا، آب و هوای این شهر معتدل‌تر از سایر شهرهای هم اقلیم خود در ایران است.
اقوام و زبان‌ها
مردم سیرجان از چهار قوم اصلی فارس، لر، ترک و عرب تشکیل شده‌اند. اکثریت مردم سیرجان فارس هستند و به زبان فارسی با لهجه سیرجانی صحبت می‌کنند. ایل افشار و بچاقچی دو ایل ترک‌تبار ساکن در سیرجان هستند که به زبان ترکی افشاری تکلم می‌کنند. ایل سهراب خانی و میرزاحسنی که بزرگ این ایل خانواده های امانی لری هستند، قوم لر را در سیرجان تشکیل می‌دهند.
طوایف عرب اصیلی در سیرجان زندگی می‌کنند که از جمله آنها می‌توان به رضوی‌ها (طایفه حاج رشید)، موید محسنی‌ها، احسایی، سادات سیرجانی و بنی اسدها اشاره کرد. بنی اسدها جمعیت قابل توجهی دارند و خود شامل خانواده‌هایی از جمله نجمی، اسدی، بنی اسدی، عزت آبادی، آزادی و ... هستند. پیغمبر دزدان منسوب به این طایفه است.
علاوه بر این، اعراب دیگری با جمعیت قابل توجهی در منطقه سیرجان می‌زیستند که از جمله آنها می‌توان به عرب حاج حسینی، لوبومحمدی، شاه سون، عرب بدویی، عرب خراسانی، عرب پاریزی و عرب قهستانی اشاره کرد.
اقتصاد
سیرجان به دلیل وجود معادن مختلف، از جمله بزرگ‌ترین معدن سنگ آهن خاورمیانه (گل گهر) و معادن مس، گارنت قرمز، خاک‌های صنعتی، و ...، یکی از مهم‌ترین مراکز صنعتی ایران به شمار می‌رود.
همچنین سیرجان یکی از سه قطب تولید پسته در ایران است.
گردشگری
جاذبه‌های گردشگری
- بادگیر چپقی
- قلعه سنگ
- مسجد سید سیرجان
- مسجد جامع عضدی
- مسجد قلعه سنگی
- آرامگاه شاه فیروز
- آرامگاه میر زبیر
- باغ بمید
- کفه نمک
- باغ سنگی
- یخدان‌های دوقلو
- خانه خلعتی (صدرزاده)
- خانه علی اصغر شوکت سعیدی