لیبریا
لیبریا با نام رسمی جمهوری لیبریا (به انگلیسی: Republic of Liberia)، کشوری واقع در سواحل غرب آفریقا است که شمال خلیج گینه قرار دارد. این کشور با سیرالئون در شمال غربی، گینه در شمال، ساحل عاج در شرق همسایه است و از جنوب و جنوب غربی به سواحل اقیانوس اطلس می‌رسد. لیبریا دارای جمعیتی حدود ۵.۵ میلیون نفر و مساحتی برابر با ۱۱۱،۳۶۹ کیلومتر مربع است. زبان رسمی لیبریا انگلیسی است، اما بیش از ۲۰ زبان بومی در این کشور صحبت می‌شود که نشان‌دهنده تنوع قومی و فرهنگی آن است. پایتخت و بزرگترین شهر لیبریا، مونروویا نام دارد.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری لیبریا |
| پایتخت: | مونروویا |
| زبان(های) رسمی: | انگلیسی |
| دین(ها): | مسیحیت 85.1%، اسلام 12.2%، بدون دین 1.4% |
| حکومت: | حکومت متمرکز نظام ریاستی جمهوری |
| مساحت: | 111,370 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 5,437,249 نفر (2024) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.487 |
| واحد پول: | دلار لیبریا (LRD) |
| منطقه زمانی: | ساعت گرینویچ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 231+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | LR |
| دامنه سطح‌بالا: | lr. |
تاریخچه لیبریا
لیبریا در اوایل قرن نوزدهم به عنوان یک پروژه انجمن استعمار آمریکا (ACS) آغاز شد که معتقد بود افراد سیاه‌پوست در آفریقا نسبت به ایالات متحده شانس بیشتری برای آزادی و رفاه خواهند داشت. بین سال‌های ۱۸۲۲ و آغاز جنگ داخلی آمریکا در سال ۱۸۶۱، بیش از ۱۵،۰۰۰ آفریقایی-آمریکایی آزاد شده و آزادزاده، همراه با ۳،۱۹۸ آفرو-کارائیبی، به لیبریا نقل مکان کردند. با توسعه تدریجی یک هویت آمریکایی-لیبریایی، مهاجران فرهنگ و سنت خود را با خود آوردند و در حالی که جمعیت بومی را استعمار می‌کردند. به رهبری آمریکایی-لیبریایی‌ها، لیبریا در ۲۶ ژوئیه ۱۸۴۷ استقلال خود را اعلام کرد، که ایالات متحده تا ۵ فوریه ۱۸۶۲ آن را به رسمیت نشناخت.
لیبریا اولین جمهوری آفریقا بود که استقلال خود را اعلام کرد و اولین و قدیمی‌ترین جمهوری مدرن آفریقا است. در کنار اتیوپی، یکی از دو کشور آفریقایی بود که حاکمیت و استقلال خود را در طول استعمار اروپایی «جنگ برای آفریقا» حفظ کرد. در طول جنگ جهانی دوم، لیبریا از تلاش‌های جنگی ایالات متحده علیه آلمان نازی حمایت کرد و در عوض سرمایه‌گذاری قابل توجهی از آمریکا در زیرساخت‌ها دریافت کرد که به ثروت و توسعه کشور کمک کرد. رئیس جمهور ویلیام توبمن تغییرات اقتصادی و سیاسی را ترویج کرد که رفاه و جایگاه بین‌المللی کشور را افزایش داد. لیبریا عضو موسس جامعه ملل، سازمان ملل متحد و سازمان وحدت آفریقا بود.
تنش‌ها و جنگ‌های داخلی
آمریکایی-لیبریایی‌ها با مردم بومی رابطه خوبی نداشتند. شهرک‌های استعماری توسط اقوام بومی کرو و گربو مورد حمله قرار گرفتند. آمریکایی-لیبریایی‌ها به یک نخبگان کوچک تبدیل شدند که قدرت سیاسی نامتناسبی داشتند، در حالی که آفریقایی‌های بومی تا سال ۱۹۰۴ از حق شهروندی در سرزمین خود محروم بودند.
در سال ۱۹۸۰، تنش‌های سیاسی ناشی از حکومت ویلیام آر. تولبرت منجر به یک کودتای نظامی شد که به پایان حکومت آمریکایی-لیبریایی و تصرف قدرت توسط اولین رهبر بومی لیبریا، ساموئل دو منجر شد. دو با ایجاد یک رژیم دیکتاتوری، در سال ۱۹۹۰ همزمان با جنگ داخلی اول لیبریا که از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۷ با انتخاب رئیس جمهور چارلز تیلور ادامه داشت، ترور شد. در سال ۱۹۹۸، جنگ داخلی دوم لیبریا علیه دیکتاتوری تیلور آغاز شد و تیلور در پایان جنگ در سال ۲۰۰۳ سرنگون شد. دو جنگ منجر به مرگ ۲۵۰،۰۰۰ نفر (حدود ۸ درصد از جمعیت)، آوارگی بسیاری و کاهش ۹۰ درصدی اقتصاد لیبریا شد. توافق صلح در سال ۲۰۰۳ منجر به انتخابات دموکراتیک در سال ۲۰۰۵ شد. از آن زمان تاکنون این کشور نسبتاً پایدار بوده است. در حال حاضر ژرژ وه‌آ ستاره سابق فوتبال و مرد سال فوتبال اروپا و جهان در سال 1995، به‌عنوان بیست و پنجمین رئیس‌جمهور لیبریا مشغول به فعالیت است.