یخ‌نوردی
یخ‌نوردی نام یک رشته تفریحی - ورزشی و از زیرمجموعه‌های کوهنوردی و صخره‌نوردی است. یخ‌نوردی به عمل بالا رفتن از صخره‌های یخی گفته می‌شود.
یخ نوردی شباهت زیادی به صخره‌نوردی دارد و تفاوت اصلی آن در وجود یخ و سرما است.
یخ نوردی فعالیت بالا رفتن از اجسام یخی است که شامل صخره‌های یخی، آبشارهای یخ زده، و تکه‌های یخی در نواحی خیلی سردسیر می‌شود.
یخ‌نوردی معمولا در آبشارها و یخچال‌های طبیعی یا مصنوعی انجام می شود. یخ‌نوردی چند زیرمجموعه نیز دارد که عبارتند از:
- صعود یخچال‌های بلند
- صعود آبشارهای یخی
- صعود مسیرهای سنگی با ابزار
یخ‌نوردی در ایران
در ایران مکان‌های طبیعی متعددی برای انجام یخ‌نوردی وجود دارد. از این جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یخچال‌های یخار
- سیوله و دوبی سل در دماوند
- یخچال‌های هرم
- کسره داغ
- یخچال شمالی در سبلان
- یخچال علم‌چال و اسپیلت در علم کوه
انواع یخ نوردی
یخ‌نوردی علاوه بر زیرمجموعه‌هایی که برای آن نام برده شد، به طور کلی به دو دسته دیگر نیز تقسیم می‌شود:
- یخ‌نوردی کوهستانی: در محل کوهستان انجام می‌شود و هف آن صعود به قله یا نقطه مشخصی در دامنه کوه‌ها یا تپه‌های یخ زده است.
- یخ‌نوردی آبی: معمولا روی تکه یخ‌ها و صخره‌ها اتفاق می‌افتد که آب در زیر آن‌ها درجریان است. یخ‌نوردی آبی ریسک بالاتری دارد و به همین دلیل نیاز به مهارت بالاتری دارد.
لوازم و تجهیزات
ورزش یخ‌نوردی مستلزم همراه داشتن لواز و تجهیزاتی است که در برخی موارد اشتراکاتی با تجهیزات کوهنوردی و صخره‌نوردی دارد اما برخی تجهیزات نیز منحصر به این رشته است. در ادامه به تجهیزات مهم و ضروری یخ‌نوردی اشاره می‌شود:
کلنگ
کلنگ مورد استفاده در یخ‌نوردی معمولا اندازه‌ای بین ۶۵-۷۵ سانتی‌متری دارد و وزن آن سبک است. از کلنگ برای شکافتن یخ و ایجاد جای دست یا باز کردن بخشی از مسیر استفاده می‌شود. صعود‌های بزرگ می‌توان از کلنگ بزرگتر نیز استفاده کرد.
کرامپن
وسیله‌ای است که در زیر کفش ورزشکار بسته می‌شود که باعث می‌شود وی در حین صعود روی یخ‌ها سر نخورد. جنس کرامپن معمولا از فلز و دارای تیغه است. کرامپون بسته به کاربردی که دارند در سه نوع پیاده‌روی، کوهنوردی، صعود آبشارهای یخی و یخ‌شکن موجود هستند.
لنگر برف
وسیله‌ای است که در ظاهر به لنگر کشتی شباهت دارد. ورزشکار از لنگر برف برای بالا رفتن از صخره‌های عمودی استفاده می‌کند. به لنگر یم سیم ضخیم و مقاوم به نام سیم بوکسل وصل می‌شود که توانایی تحمل وزن‌های بسیار بالا را دارد. معمولا زمانی از لنگر برف استفاده می‌شود که میخ و پیچ کارایی چندانی نداشته باشند.
تبر یخ
وسیله‌ای شبیه به چکش و کلنگ است با این توضیح که نوک آن شبیه کلنگ و ته آن شبیه چکش است. اندازه تبر یخ معمولا بین 55 تا 60 سانتی‌متر است و وزن آن در حدود 700 گرم می‌باشد. از تبریخ برای صعود از دیواره‌های یخی استفاده می‌شود.
طناب و قلاب
هر ورزشکار که در زمینه کوهنوردی، صخره‌نوردی یا یخ‌نوردی فعالیت دارد، باید مقداری طناب و چند قلاب به همراه خود داشته باشد. همچنین مهارت ایجاد گره‌های مختلف یکی از مهارت‌های لازم برای ورزش‌های در حوزه صعود است.
کفش و لباس
لباس و کفش منااسب یکی از اساسی‌ترین نیازهای یخ‌نوردی است. لباس یخ‌نوردی، باید مناسب حضور در فضاهای سرد باشد و بدن ورزشکار را در مقابل سرما و برودت حفظ کند. علاوه بر آن لباس باید سبک باشد و نباید حرکات دست و پا را با محدودیت مواجه کند.
استفاده از کلاه ایمنی مخصوص برای محافظت از سر در هنگام سقوط یا فروریختن صخره‌ها و... الزامی است.
کفش سنگ‌نوردی نیز باید پا و مچ را به خوبی محافظت کند و توسط کرامپون مناسب تجهیز شده باشد.