سورنا ستاری
سورنا ستاری، فرزند منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۳۵۱ به دنیا آمد. او دربارهٔ کودکی خود میگوید:
"در زمان جنگ ایران و عراق ۷ تا ۸ سال داشتم و همه چیز را درک میکردم. جنگ ظاهری تلخ دارد که همه آن را احساس میکنند و زیر پوست آن تلختر است که شاید خانوادههای نظامی و فرزندان آنها که در پایگاهها زندگی میکنند بیشتر احساس میکنند. زمانی که پدرم به شهادت رسید، ۲۲ ساله و دانشجوی ترم اول کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شریف بودم و تمام دوران کودکیم را در این پایگاههای نظامی گذراندم. "سورنا" نام مستعار پدرم بود که به عنوان نام خودم انتخاب شد. در مجلات مختلف، مقالات و ترجمههایی از ایشان با نامهای مختلف از قبیل منصور ستاری، م ص، سورنا و غیره، به چاپ میرسید و دلیلش هم این بود که میگفتند اگر همه مقالات از یک نفر باشد خوب نیست."
دوران دانشجویی
سورنا ستاری مدارج کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی مکانیک را در دانشگاه صنعتی شریف گذراند. از سال ۱۳۸۷ عضو هیئت علمی این دانشگاه شد و همچنان به عنوان دانشیار مشغول تدریس و تحقیق در دانشکده مهندسی انرژی و پژوهشکده علوم و فناوری انرژی دانشگاه صنعتی شریف است. او پژوهشهایی در حوزه انرژیهای نو و کارایی انرژی داشته و عضو هیئت علمی و سرپرست گروه مدیریت و بهینهسازی انرژی پژوهشکده علوم و فناوری انرژی دانشگاه صنعتی شریف است.
عدم تحصیل در آمریکا به خواست پدر
سورنا ستاری عنوان کرده که اگرچه توانست از سوی دانشگاهی در آمریکا بورس تحصیلی بگیرد، اما به خواست پدرش منصور ستاری، به آمریکا نرفت و در دانشگاه صنعتی شریف ادامه تحصیل داد. او در اینباره میگوید: "بعد از گذراندن دوره کارشناسیام چون در دانشگاه شریف شاگرد اول دوره لیسانس شده بودم، بورس دانشگاهی در آمریکا را گرفته بودم و تقریباً تمام کارهایم را انجام داده بودم و در آخر شاید صحبت من با پدر ۵ دقیقه هم طول نکشید که ایشان گفتند: "نرو، چون اگر بروی ممکن است برنگردی و این نه به نفع تو و نه به نفع من است."
انتخابات ریاست جمهوری دهم
در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، ستاری طی نشستی که در دانشگاه شریف برگزار شد، از میرحسین موسوی حمایت کرد و دولت محمود احمدینژاد را مورد انتقاد قرار داد. وی همچنین در این نشست بیان کرد که از سهمیه شاهد برای ورود به دانشگاه استفاده نکردهاست.
دوران کاری
معاونت علمی و فناوری و ریاست بنیاد ملی نخبگان
سورنا ستاری در سال ۱۳۹۲ با پیروزی حسن روحانی در انتخابات دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران، به عنوان معاون علمی و فناوری رئیسجمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان منصوب شد. او جوانترین عضو کابینه یازدهم بود و به دلیل نگاه جدی و مخالفت سرسختانه با اقتصاد مبتنی بر منابع نفتی و خامفروشی شناخته شد.
ادامه کار در دولت دوازدهم
حسن روحانی با انتخاب دوباره به عنوان رئیسجمهور دولت دوازدهم، ستاری را برای چهار سال دیگر به عنوان معاون علمی و فناوری رئیسجمهور معرفی کرد.
سوابق اجرایی
- مشاور عالی امور توسعه دانشگاه صنعتی شریف
- معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری و رئیس بنیاد ملی نخبگان
- مدیر جلسات شورای عالی فضایی در دولت یازدهم
- عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی
- نایب رئیس هیئت امنای صندوق نوآوری و شکوفایی
- عضو هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی
- نایب رئیس هیئت امنای پارک فناوری پردیس
- رئیس هیئت امنای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران
- عضو هیئت امنای مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی
- رئیس پژوهشگاه صنعت نفت
- مدیرعامل شرکت بهینهسازی مصرف سوخت
- رئیس پژوهشکده نانوتکنولوژی پژوهشگاه صنعت نفت
- رئیس گروه انرژی مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی
دستاوردها و افتخارات
ستاری دو اختراع داخلی و خارجی را به ثبت رسانده است و در کنارش، تالیف 14 جلد کتاب و نگارش مقالات متعدد علمی را نیز حاصل کرده است. این تلاشها به دریافت نشان درجه یک هنری از سید علی خامنهای، ختم شد.
تحقق اقتصاد دانشبنیان
سورنا ستاری در طول مسئولیت خود در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان، تلاش کردهاست تا فرهنگ اقتصاد ایران را از یک اقتصاد منبعمحور به سوی اقتصاد مبتنی بر دانش، خلاقیت و نوآوری که پایه و اساس آن نیروی انسانی تحصیلکردهاست، سوق دهد. او در اجراییسازی قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان نقش مهمی ایفا کرد و تعداد شرکتهای دانشبنیان را به ۵۳۰۰ شرکت افزایش داد. این شرکتها توانستهاند محصولات و خدمات دانشبنیان خود را به ارزش ۱۲۰ هزار میلیارد تومان به فروش برسانند و ۴۱ شرکت دانشبنیان وارد بورس شدهاند.
نگرش نسبت به اقتصاد ایران
ستاری بارها در نشستهای خبری و دولتی نسبت به اقتصاد مبتنی بر خامفروشی و تکیه بر درآمد حاصل از نفت انتقاد کرده و راه رهایی از آن را در اقتصاد مقاومتی و تحقق اقتصاد دانشبنیان میداند. او تلاش برای معرفی استخدام دولتی به عنوان راهکار اشتغال جوانان را نشان از فرهنگ غلط و خیانت به جوانان میداند و معتقد است که باید کار و کارآفرینی در جامعه را با اقداماتی چون استارتآپها فرهنگسازی کنیم.
گفتمان زیستبوم نوآوری
ستاری معتقد است که تحول اقتصاد ایران نیازمند شکلگیری یک زیستبوم نوآوری است. او باور دارد که ورود دستاوردهای حوزه آموزش به اقتصاد دانشبنیان با شکلگیری زیستبوم مساعد کارآفرینی و نوآوری ممکن میشود.
پدیده فرار مغزها
ستاری معتقد است که دربارهٔ معضل فرار مغزها از ایران اغراق شدهاست و ایران اکنون کشور دارای رتبه نخست مهاجر فرست دنیا نیست. او اظهار کرده که در بحث مهاجرت به خاطر آمارهای نادرست، ظلم بزرگی به کشور شدهاست. او باور دارد که بحث فرار مغزها از آن کلاههای گشادی است که بر سر کشور گذاشتهاند و معتقد است که این یک حرکت سازماندهی شده است.
بازگشت نخبگان به کشور
سورنا ستاری به عنوان رئیس بنیاد ملی نخبگان نیز تلاشهایی برای معکوس کردن روند مهاجرت نخبگان ایرانی انجام داده که منجر به بازگشت تعدادی از آنان در سالهای اخیر شده است. در مردادماه سال ۱۳۹۹ میزان بازگشت نخبگان به ایران در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نزدیک ۲ برابر افزایش یافته است. بیشتر این افراد در شرکتهای دانشبنیان مشغول فعالیت هستند و بخشی نیز به عنوان هیئت علمی جذب دانشگاهها میشوند.
ملاقات سران کشورهای خارجی
- دیدار با ولادیمیر پوتین: سورنا ستاری در جریان دومین روز سفر خود به روسیه در مراسم افتتاحیه نمایشگاه هوافضای ماکس ۲۰۱۵ با ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری فدراسیون روسیه دیدار کرد.
- دیدار با رئیسجمهوری وقت اتریش: در دومین روز حضور خود در وین پایتخت اتریش، ستاری با هاینتس فیشر رئیسجمهور اتریش دیدار کرد و با وی دربارهٔ همکاریهای علمی و فناوری به گفتوگو پرداخت.
- ملاقات با نخبگان ایرانی مقیم آمریکا: سورنا ستاری در سفرهای خود به آمریکا، ضمن دیدار و گفتوگو با نخبگان ایرانی مقیم این کشور، به بررسی ایجاد زمینههای حمایت و تعامل برای بهرهمندی از ظرفیت آنان میپردازد.
- واکنش نسبت به منع ورود پژوهشگر ایرانی به آمریکا: در پی صدور فرمان مهاجرتی منع صدور ویزای آمریکا از سوی دونالد ترامپ و دستگیری محسن دهنوی پژوهشگر ایرانی در فرودگاه بوستون آمریکا، سورنا ستاری در پیامی به این مسئله واکنش نشان داد و ابراز امیدواری کرد که مراکز علمی و پژوهشی کشور نسبت به پژوهشگرانی که از این قبیل مشکلات برایشان پیش آمده، احساس وظیفه کنند و تمامی پشتیبانی لازم برای ادامه فعالیتهای علمی این عزیزان را فراهم کنند.
مبارزه با شیوع کرونا
ستاری به عنوان معاون علمی و فناوری دولت روحانی، همزمان با همهگیری کرونا در ایران، ستادی را برای مبارزه با این بیماری ایجاد کرد. او پیشرفت و استقامت برای مقابله با این بیماری را حاصل سرمایهگذاریها روی زیستبوم نوآوری و فناوری عنوان کردهاست. او از ساخت کیت تشخیصی، دارو، تجهیزات تنفس مصنوعی و تختهای آی سی یو، تجهیزات ساخت ماسکهای بهداشتی نانو، ماسک و مواد ضدعفونی کننده توسط شرکتهای دانشبنیان و استارتاپها نام برد و رونمایی از سامانه تشخیص بیماری کووید۱۹ با استفاده از هوش مصنوعی را به عنوان یکی از جدیدترین روشها برای تشخیص بیماری کرونا معرفی کرد.
آثار سورنا ستاری
- توجیه فنی - اقتصادی CNG در ایران
- ممیزی انرژی در سیستمهای ساختمانی: یک رهیافت مهندسی
- کارایی انرژی در تأسیسات حرارتی
- راهکارهای مدیریت و بهینهسازی مصرف انرژی در کشور از دیدگاه اصلاح الگوی مصرف
- جنبههای کلی مدیریت و ممیزی انرژی
- کارایی انرژی در تجهیزات و سیستمهای تأسیساتی
- کارایی انرژی در تأسیسات الکتریکی
ستاری بیش از ۴۰ مقاله علمی دارد که در نشریات بینالمللی و داخلی به چاپ رسیدهاند. از جمله مقالات علمی او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- A mathematical model for the optimal operation of nested energy hubs towards economic and technical perspectives
- Technology selection for Iran’s gas flare recovery system
- Experimental assessment of convective heat transfer coefficient enhancement of nanofluids prepared from high surface area nanoporous graphene
- Multi-objective Optimization for Design and Operation of Distributed Energy Systems through the Multi-energy Hub Network Approach