کاردانی
کاردانی، از بین همه مقاطع تحصیلی، اولین و کوتاه‌ترین مقطع دانشگاهی است که داوطلبان بعد از دوره دبیرستان می‌توانند به آن وارد شوند. این دوره به دو صورت پیوسته و ناپیوسته در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.
مقطع تحصیلی کاردانی درواقع همان فوق‌دیپلم است. مدت مجاز تحصیل در این مقطع دو سال و نیم و در برخی دانشگاه‌ها و بعضی شرایط سه سال است؛ اما اکثراً دانشجویان این مقطع را طی چهار ترم (دو سال) به پایان می‌رسانند.
تعداد واحد
دانشجویان این مقطع تحصیلی باید چیزی در حدود 70 تا 85 واحد درسی را پاس کنند که 15 واحد آن دروس عمومی و بقیه واحدها شامل دروس تخصصی، پایه و اصلی است.
تفاوت کاردانی پیوسته و ناپیوسته
نیاز به مدرک پیش‌دانشگاهی
می‌توان گفت مهم‌ترین تفاوت کاردانی پیوسته و ناپیوسته در شرایط پذیرش آن‌هاست. حداقل مدرک تحصیلی موردنیاز برای کاردانی پیوسته دیپلم است، یعنی شما می‌توانید حتی بدون گذراندن دوره پیش‌دانشگاهی برای کاردانی پیوسته ثبت‌نام کنید؛ اما در ناپیوسته حتماً باید دوره پیش‌دانشگاهی را گذرانده و یا دارای مدرک دیپلم نظام قدیم باشید.
تطابق رشته دیپلم با رشته دانشگاهی
تفاوت دیگر این است که در کاردانی پیوسته باید بین رشته دیپلم و رشته انتخابی‌تان تطابق وجود داشته باشد، به‌جز رشته تربیت‌بدنی. شما با هر مدرکی می‌توانید رشته تربیت بدنی را برای ادامه تحصیل انتخاب کنید.
پذیرش با کنکور یا از طریق سوابق تحصیلی
کاردانی پیوسته کنکور ندارد و شما برای ورود به این مقطع تحصیلی نیازی به شرکت در کنکور ندارید و پذیرش در کلیه دانشگاه‌ها بر اساس معدل انجام می‌شود. پذیرش کاردانی ناپیوسته هم از طریق کنکور میسر است و هم بدون کنکور.
رشته‌های دانشگاهی
دومین تفاوت این دو دوره در رشته‌هایی است که در آن‌ها پذیرش وجود دارد. ممکن است بعضی از رشته‌ها برای کاردانی پیوسته پذیرش داشته باشند اما در ناپیوسته پذیرش نکنند، برعکس این مطلب نیز صادق است.
گرفتن مدرک معادل کاردانی در دوره کارشناسی
در تمامی دانشگاه‌ها، حتی دانشگاه‌هایی که مقطع کاردانی را تدریس نمی‌کنند و حتی در رشته‌هایی که این مقطع را ندارند شما می‌توانید با گذراندن حداقل ۶۸ واحد که ۱۰ واحد آن عمومی باشد با معدل کل ۱۲، از تحصیل در مقطع کارشناسی پیوسته انصراف داده و مدرک کاردانی بگیرید.
کاردانی و سربازی
از آنجاکه حداکثر مدت مجاز تحصیل در مقطع کاردانی ناپیوسته ۲ سال و نیم است، مدت معافیت تحصیلی برای دانشجویان این مقطع تحصیلی نیز ۲ سال و نیم است.
درصورتی‌که شما حین خدمت سربازی باشید و برای دانشگاه ثبت‌نام کنید، چنانچه در مقاطع تحصیلی کارشناسی و بالاتر پذیرفته شوید –در صورتی که غیبت نداشته باشید- می توانید معافیت تحصیلی گرفته و تحصیلاتتان را ادامه دهید. اما برای سربازان حین خدمت برای مقطع کاردانی معافیت تحصیلی صادر نمی‌شود.
فرق کاردانی و کارشناسی
تحصیل در مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته 2 سال است اما کارشناسی پیوسته 4 سال طول دوره تحصیل دارد.
دانش آموختگان مقطع کاردانی مدرک فوق دیپلم را دریافت می کنند اما دانش آموختگان مقطع کارشناسی مدرک لیسانس دریافت می کنند. البته امکان دریافت لیسانس برای فارغ‌التحصیلان دوره کاردانی وجود دارد.
در مقاطع مختلف کاردانی و کارشناسی نحوه پذیرش دانشجوی بدون کنکور و با کنکور با یکدیگر متفاوت است و آزمون هایی که برای دانش آموختگان هر یک از مقاطع برگزار می شوند، فرق می کنند.
رشته هایی که در مقاطع کاردانی و کارشناسی ارائه می شوند، متفاوت هستند و بیشترین تنوع رشته تحصیلی را مقطع کارشناسی پیوسته دارد.