فارغ‌التحصیل
فارغ‌التحصیل یا دانش‌آموخته که در انگلیسی با واژه‌های alumnus (/əˈlʌmnəs/; مذکر، جمع: alumni /əˈlʌmnaɪ/) یا alumna (/əˈlʌmnə/; مؤنث، جمع: alumnae /əˈlʌmniː/) شناخته می‌شود، به محصل، دانش‌آموز یا دانشجوی پیشین یک مدرسه، مؤسسه آموزشی یا دانشگاه گفته می‌شود.
همچنین در زبان انگلیسی، واژه Alumnus، می‌تواند به معنی عضو یا کارمند پیشین یک گروه یا سازمان، شریک یا هم‌بندی سابق هم به کار رود. بهتر است که این واژه متفاوت از «فارغ‌التحصیل (در انگلیسی: Graduate)» تعریف شود؛ چرا که فردی می‌تواند دانش‌آموخته یک مرکز فرهنگی باشد، اما از آنجا فارغ‌التحصیل نشده باشد. با این وجود، این دو واژه گاهی جای یکدیگر به کار می‌روند.
شرایط و مراحل فارغ التحصیلی
مراحل فارغ التحصیلی و شرایط دریافت مدرک پایان تحصیلات:
زمان فراغت از تحصیل دانشجویان و آخرین ترم تحصیلی دانشجو
آخرین ترم تحصیلی دانشجو، نیمسالی است که حتی با کمترین واحد درسی (بارعایت سقف مجاز سنوات تحصیلی) مانده، واحدهای درسی خود را انتخاب و ثبت نموده و به صورت رسمی و حضوری اشتغال به تحصیل داشته و در پایان ترم در امتحانات شرکت و موفق به گذراندن کلیه واحدهای درسی خود گردیده است.
براساس آیین نامه آموزشی دوره‌های کاردانی و تاریخ فارغ التحصیلی زمانی است که آخرین نمرۀ درسی دانشجو(اعم از تک درس، پروژه و کارآموزی) توسط استاد به اداره آموزش تحویل داده می شود.
دانشجویانی که دروس پروژه و کارآموزی آنان بیش از یک نیمســال (بعد از آخرین ترمی که رسماً انتخاب واحد کرده و در کلاس حضور داشته اند) ادامه پیدا می کند برای دروس مذکور کلمۀ حذف آموزشی درج می شود که در صورت داشتن سنوات بایستی در ترم بعد مجدد آن درس اخذ و حداکثر تا پایان نیمسال تحصیلی بعد به نمرۀ قطعی تبدیل شود.
فارغ التحصیلان گرامی اگر برای تکمیل پرونده، تسویه حساب و پیگیری مراحل اتمام تحصیل و مشخص نمودن وضعیت تحصیلی خود اقدام ننمایید عواقب ناشی از آن برعهده شخص شما می‌باشد.
ضمناً تأخیر در این امر شما را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد که بخشی از آن‌ها عبارت است از:
- ورود با غیبت به نظام وظیفه و مشمول اضافه خدمت خواهند شد.
- منع ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
- به تعویق افتادن صدور مدارک تحصیلی
- معافیت تحصیلی شما (صادره از ناجا) بلافاصله بعد از اتمام آخرین ترم تحصیلی، ابطال و به ناجا اعاده می‌گردد.
شرایط فارغ التحصیلی
کامل بودن پرونده شامل
- موجود بودن اصل مدرک مقطع قبلی یا گواهی موقت در پرونده
- کاردانی: اصل یا گواهی موقت دیپلم به همراه ریزنمرات، تاییدیه تحصیلی، شناسنامه ( همه صفحات)، کارت ملی هوشمند و عکس
- کارشناسی پیوسته: اصل یا گواهی موقت دیپلم و پیش دانشگاهی بهمراه ریزنمرات هردو مقطع، تاییدیه تحصیلی، شناسنامه ( همه صفحات)، کارت ملی هوشمند و عکس
- کارشناسی ناپیوسته: اصل گواهینامه موقت یا اصل مدرک فوق دیپلم، تاییدیه تحصیلی فوق‌دیپلم و ریزنمرات، شناسنامه ( همه صفحات) ، کارت ملی هوشمند و عکس
- کارشناسی ارشد: اصل یا گواهی موقت مدرک لیسانس، تاییدیه تحصیلی مقطع لیسانس و ریزنمرات ، شناسنامه ( همه صفحات) ، کارت ملی هوشمند و عکس
- فارغ التحصیلی – نداشتن مشکل آموزشی شامل:
- گذراندن کلیه واحدهای درسی
- داشتن معدل کل ۱۲ به بالا برای کاردانی و کارشناسی
- داشتن معدل کل ۱۴ به بالا برای کارشناسی ارشد
- دریافت موافقت ادامه تحصیل از کمیسیون موارد درصورت افزایش سنوات
- دریافت موافقت ادامه تحصیل از کمیسیون موارد خاص درصورت مشروطی
- نداشتن بدهی شهریه و تسویه حساب با کلیه قسمت‌های مندرج در گردش تسویه حساب بصورت سیستمی.
فلسفه لباس فارغ‌التحصیلی
هنگامی که دانشجویان به اخذ مدارج دانشگاهی (لیسانس، فوق لیسانس، دکترا) مفتخر می‌شوند، در روز فارغ‌التحصیلی لباس خاص آن روز را می‌پوشند
لباس بلندی شبیه قبا، عبا و یا ردایی که معمولاً رنگ آن مشکی است. بند جلوی آن را هم می‌بندند و سپس روی سر یک کلاه چهار گوش می‌گذارند.
در دانشگاه‌های خارجی روی سر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تا دکترا یک کلاه چهار گوش و از دکترا به بالا یک کلاه شش گوش می‌گذارند که منگوله‌ای از پشت سر این کلاه آویزان است که بند آن از مرکز کلاه شروع شده و هنگامی که لوح فارغ‌التحصیلی دانش‌آموخته قرائت می‌شود اساتید آن دانش‌آموخته این منگوله را از پشت سر او به جلوی سرش می‌آورند به عنوان علامتی از دانش‌آموخته شدن او می‌باشد. آن‌ها به احترام «آوی سنّا» كه همان «ابن سینا»ی ماست كه لباس بلند رِدا گونه می پوشیده، این لباس را تن دانشمندان خود میكنند. آن كلاه هم نشانه همان دَستار است (کمی فانتزی شده)
تاریخچه کلاه و منگوله
این کلاه سمبل دستار خراسانی (عمامه) بوده که ابن سینا همواره به دور سر خود می‌بسته و اضافه دستاری (تحت الحنک) هم داشته. خراسانی‌ها هنوز این سنت را در کشور ما محفوظ داشته‌اند و اضافه دستار خود را موقع کار بر پشت شانه می‌اندازند.
ابوعلی سینا نیز در تمام مدتی که مشغول پژوهش علمی بوده، اضافه دستارش بر پشت شانه او آویزان بوده و هنگامی که به نتیجه می‌رسیده، این اضافه را از پشت شانه خود به جلوی سینه می‌انداخته تا نیل به هدف علمی خود را به اطلاع پژوهشگران همکار خود برساند.
اکنون نیز در کل زمان جشن باید منگوله پشت سر باشد و هنگامی که برای اخذ مدرک و لوح تقدیر می‌روند منگوله را به جلوی شانه منتقل می‌کنند.
در راستای بها دادن به دانشمندان این سرزمین، هرگاه دستگاه جدیدی اختراع و به بازار عرضه می‌شود، از کلمه Magic در زبان انگلیسی و یا Magique در زبان فرانسه که برگرفته از کلمه Mage به معنای مغ و دانشمند ایرانی است بهره می‌جویند.