روده بزرگ
روده بزرگ یا فراخروده (Large Intestine) بخش انتهایی دستگاه گوارش در بدن انسان است. در این بخش آب موجود در توده غذا و آب مصرفی بدن جذب شده و تنها مواد دفعی به شکل جامد باقی میمانند.
روده بزرگ از سه بخش مختلف تشکیل شده است که شامل کورروده، کولون یا پسروده و راستروده است.
ساختمان و عملکرد روده بزرگ
روده بزرگ به عنوان مخزن مواد تخلیه شده از روده کوچک به کار میرود. این روده نسبت به روده کوچک قطر بیشتری دارد. قطر روده کوچک تقریباً 2.5 سانتیمتر اندازهگیری شده، درحالی که قطر روده بزرگ 6 سانتیمتر محاسبه شده است.
طول روده بزرگ برابر با 150 سانتیمتر تعیین شده که کمتر از یک چهارم طول روده کوچک محسوب میشود. وظیفه اصلی روده بزرگ جذب آب است. روده بزرگ برای حفظ اسمولالیته یا سطح املاح خون، از دفع و جذب الکترولیتهای (موادی از قبیل سدیم و کلرید، که در محلول بار الکتریکی ایجاد میکنند) کیموس استفاده میکند و این بخش همچنین محلی است برای ذخیره مواد دفعی تا زمانی که برای تخلیه آماده شوند.
روده بزرگ درون حفره شکمی قرار دارد و اطراف روده کوچک را احاطه کرده است. بخش فوقانی روده بزرگ طوری قرار گرفته است که با دیواره زیرین معده در ارتباط است. بخش جلویی آن با پرده صفاقی پوشیده شده است.
سلولهای سطح داخلی روده بزرگ مانند سایر بخشهای لوله گوارشی، مخاط تولید کرده و حرکت و انتقال محتویات روده در حین عبور از آن را تسهیل میکنند. هر روز تقریباً 1.5 تا 2 لیتر از کیموس موجود در لولههای گوارشی از دریچه دراز - کوررودهای به روده بزرگ وارد میشود. این دریچه در محل اتصال روده کوچک با بزرگ قرار گرفته است و کیموس از این دریچه به روده بزرگ تخلیه میشود. حجم کیموس با جذب آبی که در روده بزرگ صورت میگیرد، به حدود 150 میلیلیتر کاهش مییابد. ترکیباتی که باقی میمانند شامل موادی غیرقابل هضم به همراه سلولهای مخاطی مرده، باقیمانده باکتریها و غذای هضم نشده باکتریها است. این مواد در کنار هم مدفوع را تشکیل میدهند.
روده بزرگ شامل تعداد زیادی از باکتریها است که انواع ویتامینهای حیاتی برای واکنشهای متابولیسمی بدن و ویتامینهای مورد نیاز برای سلولهای عصبی را تولید میکنند. از جمله این ویتامینها میتوان به نیاسین (B3)، تیامین (B1) و ویتامین انعقاد خون K اشاره کرد.