سرطان تخمدان
سرطان تخمدان که در انگلیسی به آن ovarian cancer میگویند، به رشد بیش از حد سلول‌های غیرطبیعی در تخمدان گفته می‌شود. دستگاه تولید مثل در خانم‌ها دارای دو غده تولید مثل می‌باشد که به آنان تخمدان میگویند. تخمدان‌ها در دو سمت رحم قرار گرفته اند که هر یک به اندازه بادام می‌باشند و مسئولیت آنان تولید تخمک و همینطور هورمون‌های زنانه را که پروژسترون و استروژن نام دارند، می‌باشد. وقتی در نقطه‌ای از بدن سلول‌های غیرطبیعی، زیاد رشد می‌نمایند موجب بروز سرطان می‌گردند.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نام های دیگر: | ovarian cancer |
| نشانه ها: | کمر درد، نفخ، سیری زود هنگام، تکرر ادرار و... |
| گونه ها: | تومورهای اپیتلیان، تومورهای استروما و تومور سلول های جنینی |
| علت(ها): | جهش سلول و... |
| روش تشخیص: | معاینه لگن، سونوگرافی، لاپاراسکوپی، آزمایش خون، کولونوسکوپی، بیوپسی و... |
سرطان تخمدان معمولا در مراحل پایانی و تا وقتی که درون لگن و شکم گسترش پیدا کند، مورد تشخیص واقع نمی‌شود. این سرطان در مراحل پایانی درمان سخت‌تری دارد اما اگر در مراحل اولیه که این سرطان تنها در تخمدان‌ها وجود دارد، درمان بهتر و موفق‌تری خواهد داشت. درمان این سرطان اغلب به کمک انجام عمل جراحی و شیمی درمانی انجام می‌گیرد.
تومور خوش خیم تخمدان
اغلب کیست‌های تخمدان سرطانی نمی‌باشند و جزو تومورهای خوش خیم به شمار می‌روند. کیست تخمدان به دلیل جمع شدن مایع در فضای اطراف تخمدان بروز مینماید در اغلب موارد کیست‌های تخمدان بخشی کاملا طبیعی از مراحل تخمک گذاری و آزادسازی تخمک هستند که ایجاد می‌گردند. این کیست‌ها با نشانه‌های خفیفی همچون نفخ همراه هستند که بدون نیاز به درمان از بین می‌روند.
وقتی عمل تخمک گذاری متوقف می‌گردد، موجود بودن این کیست‌ها نگران کننده می‌باشد. اگر بعد از بروز یائسگی، کیست تخمدان به وجود آید معمولا پزشک انجام آزمایش‌های متعددی را برای علت بروز این کیست تجویز مینماید به ویژه اگر اندازه کیست افزایش یابد و با گذشت چند ماه از بین نرود.
علائم سرطان تخمدان
سرطان تخمدانی که در مراحل نخستین خود قرار دارد معمولا موجب بروز نشانه‌ای نمی شود اما این سرطان در مراحل پیشرفته‌تر می‌تواند سبب بروز برخی علائم گردد. اغلب سرطان‌های تخمدان موجب درگیری اپیتلیوم و پوشش خارجی تخمدان میشوند. نشانه‌های این بیماری می‌تواند مشابه برخی دیگر از بیماری‌ها همچون سندروم پیش از قاعدگی، سندروم روده تحریک‌پذیر و... باشد. تفاوت علائم این بیماری با دیگر بیماری‌ها در پایداری و وخیم‌تر شدن آنان می‌باشد.
نشانه‌های اولیه سرطان تخمدان:
- درد در نواحی مانند شکم، پایین شکم و اندام‌های تحتانی
- بروز درد در کمر
- ایجاد نفخ در شکم
- بروز سوء هاضمه
- سوزش سر دل
- احساس درد در موقع رابطه جنسی
- سیری زود هنگام در موقع صرف غذا
- تکرر ادرار
- مشکلات مربوط به روده مثل یبوست
علائم سرطان تخمدان پیشرفته:
نشانه‌های مهم سرطان تخمدان:
- بروز نفخ
- احساس درد در ناحیه شکم و لگن
- احساس سیر بودن
- تکرر ادرار
علائم عود سرطان تخمدان:
- بروز نفخ
- حالت تهوع و استفراغ
- درد در ناحیه شکم
- تغییر یافتن الگوی دفع
علائم کیست تخمدان
علائم کیست تخمدان در برخی مواقع مشابه سرطان تخمدان است که همین موضوع سبب اشتباه افراد می‌شود. کیست تخمدان با علائم زیر همراه است:
- ورم و نفخ در قسمت شکم
- بروز درد در ناحیه لگن
- درد در موقع رابطه جنسی
- ایجاد یبوست
- اضطرار در ادرار
- ایجاد پریودهای سخت و سنگین
علل بروز سرطان تخمدان
درست است که نشانه‌های این بیماری همچنان به شکلی دقیق مشخص نمی‌باشد اما متخصصان به عواملی دست یافتند که می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را بالا ببرد. در حالت کلی، سرطان زمانی به وجود می‌آید که دی ان ای سلول با جهش مواجه گردد. جهش موجب می‌شود که سلول‌ها با سرعت بالایی رشد نمایند و تومور از سلول‌های غیرطبیعی به وجود آید. سلول‌های غیرطبیعی باقی می‌مانند و این در شرایطی است که سلول‌های سالم نابود میشوند. این سلول‌ها قابلیت آن را دارند که همچنان به بافت‌های دیگر حمله نمایند و در نقاط دیگر بدن فرد نیز گسترش پیدا کنند که در اصطلاح به آن متاستاز میگویند.
انواع سرطان تخمدان
با در نظر گرفتن نوع سلول و نقطه‌ای که درگیر شده است می‌توان نوع سرطان تخمدان را تشخیص داد. از انواع سرطان تخمدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تومورهای اپیتلیال: این نوع از سرطان تخمدان موجب درگیری لایه نازک بافتی که در خارج از تخمدان موجود می‌باشد می‌شود. تقریبا نود درصد سرطان‌های تخمدان از این نوع می‌باشد.
- تومور استروما: این نوع تومور از بافت تخمدانی به وجود آمده است که دارای سلول‌های تولید کننده هورمون می‌باشد. این تومور در مقایسه با دیگر تومورها در مراحل نخستین مورد تشخیص واقع میشوند. تقریبا هفت درصد از تومورهای تخمدان مربوط به این نوع می‌باشد.
- تومور سلول‌های جنینی: این نوع از سرطان تخمدان نادر می‌باشد و اغلب در خانم‌های جوان به چشم می‌خورد.
تشخیص سرطان تخمدان
سرطان تخمدان را می‌توان از راه‌های مختلفی تشخیص داد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
معاینه لگن
- انجام سونوگرافی
- آزمایش خون
- کولونوسکوپی
- لاپاراسکوپی
- بیوپسی
- آسپیراسیون مایع شکم