جام جهانی
جام جهانی فوتبال، بزرگترین و مهمترین رقابت ورزشی فوتبال در سطح جهان است که توسط فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) برگزار می‌شود. این رقابت‌ها هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و تیم‌های ملی فوتبال از سراسر جهان در آن شرکت می‌کنند.
تاریخچه جام جهانی
آغاز کار
ایده برگزاری جام جهانی فوتبال برای اولین بار توسط ژول ریمه، رئیس فیفا، مطرح شد. اولین دوره این مسابقات در سال 1930 در کشور اروگوئه برگزار شد و تیم ملی اروگوئه نیز توانست عنوان قهرمانی را در این دوره کسب کند.
توقف به دلیل جنگ جهانی
پس از برگزاری موفقیت‌آمیز دو دوره اول در سال‌های 1930 و 1934، جنگ جهانی دوم باعث شد که این رقابت‌ها به مدت 12 سال برگزار نشود. بعد از پایان جنگ، مسابقات از سال 1950 دوباره از سر گرفته شد.
ساختار و فرمت مسابقات
مرحله مقدماتی
تیم‌های ملی از سراسر جهان در مسابقات مقدماتی شرکت می‌کنند تا بتوانند مجوز حضور در جام جهانی را کسب کنند. این مسابقات معمولاً دو سال قبل از برگزاری جام جهانی آغاز می‌شوند و شامل بازی‌های گروهی و پلی‌آف‌های منطقه‌ای هستند.
مرحله نهایی
مرحله نهایی جام جهانی شامل 32 تیم است که به 8 گروه 4 تیمی تقسیم می‌شوند. تیم‌ها در این مرحله به صورت گردشی با هم بازی می‌کنند و دو تیم برتر هر گروه به مرحله حذفی راه پیدا می‌کنند. مراحل حذفی شامل یک‌هشتم نهایی، یک‌چهارم نهایی، نیمه‌نهایی و فینال است.
جوایز و افتخارات
تیم‌های قهرمان جام جهانی علاوه بر دریافت جام، جوایز مالی و مدال‌های طلا دریافت می‌کنند. تیم‌های دوم و سوم نیز به ترتیب مدال‌های نقره و برنز می‌گیرند.
قهرمانان برجسته
برزیل
تیم ملی برزیل با 5 عنوان قهرمانی، پرافتخارترین تیم در تاریخ جام جهانی است. این تیم در سال‌های 1958، 1962، 1970، 1994 و 2002 قهرمان شده است.
آلمان و ایتالیا
تیم‌های ملی آلمان و ایتالیا هر کدام با 4 عنوان قهرمانی در رتبه بعدی قرار دارند. آلمان در سال‌های 1954، 1974، 1990 و 2014 و ایتالیا در سال‌های 1934، 1938، 1982 و 2006 قهرمان شده‌اند.
میزبانی مسابقات
میزبانی جام جهانی به کشورهایی داده می‌شود که توانایی برگزاری این رویداد بزرگ را داشته باشند. این کشورها باید زیرساخت‌های لازم از جمله ورزشگاه‌های استاندارد، هتل‌ها، و امکانات حمل و نقل را فراهم کنند. برخی از میزبان‌های برجسته عبارتند از:
- فرانسه 1998: فرانسه با موفقیت میزبان جام جهانی 1998 بود و توانست قهرمان آن دوره نیز بشود.
- آلمان 2006: آلمان به‌خوبی توانست این رویداد را سازمان‌دهی کند و به نیمه‌نهایی رسید.
- آفریقای جنوبی 2010: این اولین باری بود که جام جهانی در قاره آفریقا برگزار شد.
رویدادهای مهم و خاطره‌انگیز
گل دست خدا
یکی از معروف‌ترین اتفاقات تاریخ جام جهانی، گلی است که دیگو مارادونا در بازی یک‌چهارم نهایی جام جهانی 1986 مقابل انگلستان با دست به ثمر رساند. این گل بعدها به "گل دست خدا" معروف شد.
زین‌الدین زیدان
در فینال جام جهانی 2006 بین فرانسه و ایتالیا، زین‌الدین زیدان با ضربه سر به مارکو ماتراتزی، بازیکن ایتالیایی، اخراج شد. این اتفاق یکی از بحث‌برانگیزترین لحظات تاریخ جام جهانی بود.
لیست قهرمانان کل تاریخ جام جهانی فوتبال
جام جهانی فوتبال از زمان آغاز خود در سال 1930، شاهد قهرمانی تیم‌های مختلفی بوده است. در زیر لیست قهرمانان هر دوره آمده است:
- 1930 - اروگوئه نخستین دوره جام جهانی در اروگوئه برگزار شد و تیم ملی اروگوئه توانست در فینال آرژانتین را 4-2 شکست دهد.
- 1934 - ایتالیا ایتالیا در دومین دوره این مسابقات که در کشور خودشان برگزار شد، با پیروزی 2-1 مقابل چکسلواکی قهرمان شد.
- 1938 - ایتالیا ایتالیا موفق شد برای دومین بار متوالی قهرمان شود و در فینال با نتیجه 4-2 مجارستان را شکست دهد.
- 1950 - اروگوئه پس از توقف مسابقات به دلیل جنگ جهانی دوم، جام جهانی دوباره در سال 1950 برگزار شد و اروگوئه با پیروزی 2-1 مقابل برزیل در فینال معروف "ماراکانا" قهرمان شد.
- 1954 - آلمان غربی آلمان غربی با نتیجه 3-2 مجارستان را شکست داد و اولین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 1958 - برزیل برزیل در سوئد قهرمان شد و با پیروزی 5-2 مقابل تیم میزبان، اولین عنوان خود را به دست آورد.
- 1962 - برزیل برزیل در شیلی برای دومین بار متوالی قهرمان شد و با نتیجه 3-1 مقابل چکسلواکی پیروز شد.
- 1966 - انگلستان انگلستان در خانه خود موفق به کسب قهرمانی شد و با پیروزی 4-2 مقابل آلمان غربی در فینال ویمبلی، اولین و تنها عنوان خود را به دست آورد.
- 1970 - برزیل برزیل با پیروزی 4-1 مقابل ایتالیا در مکزیک، سومین قهرمانی خود را جشن گرفت و به اولین تیمی تبدیل شد که سه بار قهرمان جام جهانی شده است.
- 1974 - آلمان غربی آلمان غربی با پیروزی 2-1 مقابل هلند قهرمان شد.
- 1978 - آرژانتین آرژانتین در خانه خود با پیروزی 3-1 مقابل هلند، اولین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 1982 - ایتالیا ایتالیا با پیروزی 3-1 مقابل آلمان غربی در اسپانیا، سومین قهرمانی خود را کسب کرد.
- 1986 - آرژانتین آرژانتین با هدایت دیگو مارادونا و پیروزی 3-2 مقابل آلمان غربی در مکزیک، دومین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 1990 - آلمان غربی آلمان غربی با پیروزی 1-0 مقابل آرژانتین در ایتالیا، سومین قهرمانی خود را کسب کرد.
- 1994 - برزیل برزیل در آمریکا با پیروزی در ضربات پنالتی مقابل ایتالیا، چهارمین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 1998 - فرانسه فرانسه در خانه خود با پیروزی 3-0 مقابل برزیل، اولین قهرمانی خود را کسب کرد.
- 2002 - برزیل برزیل با پیروزی 2-0 مقابل آلمان در کره جنوبی و ژاپن، پنجمین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 2006 - ایتالیا ایتالیا با پیروزی در ضربات پنالتی مقابل فرانسه در آلمان، چهارمین قهرمانی خود را کسب کرد.
- 2010 - اسپانیا اسپانیا با پیروزی 1-0 مقابل هلند در آفریقای جنوبی، اولین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 2014 - آلمان آلمان با پیروزی 1-0 مقابل آرژانتین در برزیل، چهارمین قهرمانی خود را کسب کرد.
- 2018 - فرانسه فرانسه با پیروزی 4-2 مقابل کرواسی در روسیه، دومین قهرمانی خود را جشن گرفت.
- 2022 - آرژانتین آرژانتین با پیروزی در ضربات پنالتی مقابل فرانسه در قطر، سومین قهرمانی خود را کسب کرد.