جدایی نادر از سیمین

جدایی نادر از سیمین، فیلمی ایرانی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی اصغر فرهادی است که در ژانر درام و محصول سال ۱۳۸۹ تولید شده است. این فیلم که به عنوان پنجمین اثر سینمایی فرهادی شناخته می‌شود، در سال ۲۰۱۲ موفق به کسب جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان شد و از این طریق به جایگاه ویژه‌ای در سینمای جهان دست یافت. جدایی نادر از سیمین با عنوان بین‌المللی "A Separation" شناخته می‌شود و در زمان اکران جهانی خود نزدیک به ۲۰ میلیون دلار فروش داشت که باعث شد در فهرست پرفروش‌ترین فیلم‌های آن دوره قرار گیرد. از دیگر دستاوردهای جهانی این فیلم، قرارگیری آن در لیست ۱۰۰ فیلم برتر نشریه گاردین از سال ۲۰۰۰ میلادی به بعد است. بازیگرانی همچون پیمان معادی، لیلا حاتمی، شهاب حسینی، ساره بیات و مریلا زارعی در نقش‌های اصلی این فیلم حضور دارند.

جدایی نادر از سیمین

اطلاعات
کارگردان(ها):	اصغر فرهادی
نویسنده(ها):	اصغر فرهادی
تهیه‌کننده(ها):	اصغر فرهادی
بازیگران:	پیمان معادی لیلا حاتمی شهاب حسینی ساره بیات سارینا فرهادی بابک کریمی علی‌اصغر شهبازی کیمیا حسینی شیرین یزدان‌بخش مریلا زارعی
تدوین‌گران:	هایده صفی‌یاری
فیلمبردار(ها):	محمود کلاری
آهنگساز:	ستار اورکی
کشور(های) سازنده:	ایران
زبان اصلی:	فارسی
تاریخ انتشار اولیه:	۲۶ بهمن ۱۳۸۹ (برلین) ۲۵ اسفند ۱۳۸۹ (ایران)
هزینه ساخت:	۵۰۰٬۰۰۰ دلار
میزان فروش گیشه:	۳٬۱۰۰٬۰۰۰ دلار (ایران) ۱۹٬۶۸۱٬۶۸۰ دلار (کل فروش جهانی)

جدایی نادر از سیمین موفق به کسب بیش از ۵۲ جایزه بین‌المللی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان، گلدن گلوب بهترین فیلم غیرانگلیسی، جایزه خرس طلایی و جایزه هیئت داوران از جشنواره فیلم برلین شد. این فیلم همچنین توانست جایزه ایندیپندنت اسپیریت، بودیل و سزار را برای بهترین فیلم خارجی زبان از آن خود کند. در داخل کشور نیز این فیلم در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر چندین جایزه به دست آورد. استقبال مثبت منتقدان به حدی بود که برخی از آنها این فیلم را در فهرست ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۱ قرار دادند و نشریاتی همچون گاردین آن را از برترین آثار سینما نامیدند. در وب‌سایت IMDb، جدایی نادر از سیمین در میان ۲۵۰ فیلم برتر تمام دوران‌ها قرار گرفته و در وب‌سایت متاکریتیک نیز جزو ۱۰۰ فیلم برتر قرن ۲۱ شمرده شده است.

شکل‌گیری ایده و خلاصه داستان جدایی نادر از سیمین

اصغر فرهادی درباره ایده شکل‌گیری جدایی نادر از سیمین چنین توضیح می‌دهد که تصویری ذهنی از مرد میانسالی که پدر سالخورده و مبتلا به آلزایمر خود را به تنهایی حمام می‌کند، الهام‌بخش او برای ساخت این فیلم بوده است. وی این تصویر را به مثابه دکمه‌ای می‌بیند که او را برای خلق داستان ترغیب کرد.

خلاصه داستان: سیمین (با بازی لیلا حاتمی) قصد مهاجرت به خارج از کشور را دارد و تلاش می‌کند که همسرش نادر (پیمان معادی) و دخترش ترمه (سارینا فرهادی) را نیز همراه خود ببرد. اما نادر به دلیل مراقبت از پدر سالخورده‌اش که مبتلا به آلزایمر است، با این تصمیم مخالفت می‌کند. این اختلاف باعث می‌شود سیمین برای طلاق اقدام کند، اما دادگاه درخواستش را برای حضانت رد می‌کند و او مجبور به بازگشت به خانه پدرش می‌شود. در این میان، نادر برای کمک در نگهداری از پدرش، زن جوانی به نام راضیه (ساره بیات) را استخدام می‌کند. راضیه که باردار است، شغلی را که بدون اطلاع همسرش حجت (شهاب حسینی) پذیرفته، با مشکلاتی روبرو می‌شود. یک روز نادر پدرش را در شرایط نامناسبی پیدا کرده و پس از بروز مشاجره با راضیه، اتفاقات ناخوشایندی رخ می‌دهد که منجر به مرگ جنین راضیه و شروع چالش‌های قانونی و اخلاقی برای نادر و خانواده‌اش می‌شود.

بازیگران فیلم جدایی نادر از سیمین

بازیگر	نقش	شخصیت
لیلا حاتمی	سیمین رفیعی	اصلی
پیمان معادی	نادر لواسانی
شهاب حسینی	حجت صمدی	همسر راضیه
ساره بیات	راضیه اسنقی	مراقب پدر نادر
مریلا زارعی	خانم قهرایی	مدیر مدرسه
سارینا فرهادی	ترمه لواسانی	دختر نادر
بابک کریمی		بازپرس
حمید جانانه		سرباز بازپرسی
علی‌اصغر شهبازی	مرتضی لواسانی	پدر نادر
کیمیا حسینی	سمیه صمدی	دختر راضیه
شیرین یزدان‌بخش	کتایون	مادر سیمین
سهی بانو ذوالقدر	اعظم صمدی	خواهر حجت

اکران و فروش جدایی نادر از سیمین

جدایی نادر از سیمین پس از اکران در سینماهای ایران و کشورهای مختلفی مانند فرانسه، تایلند، آلمان، مجارستان، سوئد، سوئیس، بلژیک، هلند، برزیل، بریتانیا، ترکیه و کانادا، به موفقیت قابل توجهی در فروش دست یافت. این فیلم تنها در ۱۵ روز نخست نمایش خود در تهران توانست به فروشی معادل یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان دست یابد. جدایی نادر از سیمین همچنین رکورد بیشترین فروش روزانه یک فیلم غیرکمدی در سینمای ایران را به دست آورد و تا پایان سال ۱۳۹۰ به سومین فیلم پرفروش ایران تبدیل شد.

پس از دریافت جایزه اسکار، استقبال از این فیلم در آمریکا نیز افزایش یافت و شرکت سونی پیکچرز به تعداد سالن‌های نمایش‌دهنده آن افزود. این موفقیت باعث شد که جدایی نادر از سیمین بهترین عملکرد فروش را در میان فیلم‌های برنده اسکار در آمریکا ثبت کند.

نقدها و بازخوردها از جدایی نادر از سیمین

جدایی نادر از سیمین نقدهای مثبتی از منتقدان سینمای جهان دریافت کرد و موفق شد در وب‌سایت راتن تومیتوز امتیاز ۹۹٪ بر اساس ۱۵۲ نقد به دست آورد. این فیلم همچنین در وب‌سایت متاکریتیک با امتیاز ۹۵ از ۱۰۰ از سوی منتقدان، به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های سال ۲۰۱۱ معرفی شد.

از جمله نظرات قابل توجه در مورد این فیلم، نظر جیک جیلنهال، بازیگر مشهور هالیوود، بود که فیلم را تحسین کرد و آن را یکی از آثار برجسته اصغر فرهادی دانست. راجر ایبرت، منتقد سرشناس سینما نیز، جدایی نادر از سیمین را بهترین فیلم سال ۲۰۱۱ عنوان کرد و آن را به دلیل فیلمنامه پرتعلیق و مسائل پیچیده اخلاقی‌اش ستود.

دیلی تلگراف درباره این فیلم نوشت: "جدایی نادر از سیمین، تصویری دقیق از جامعه ایران ارائه می‌دهد و پیچیدگی‌های طبقاتی، مذهبی و جنسیتی را به‌خوبی به تصویر می‌کشد." روزنامه گاردین این فیلم را در فهرست برترین فیلم‌های دهه اخیر قرار داد و آن را "درامی پیچیده، تاثرآور و پرکشش" توصیف کرد.

جوایز و دستاوردهای بین‌المللی جدایی نادر از سیمین

جدایی نادر از سیمین با کسب جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان در ژانویه ۲۰۱۲، به اولین فیلم ایرانی تبدیل شد که این جایزه را دریافت کرد. همچنین، این فیلم موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد و به اولین فیلم تاریخ سینمای ایران تبدیل شد که در مراسم اسکار برنده می‌شود.

این موفقیت‌ها در کنار استقبال بین‌المللی از فیلم، باعث شد تا جدایی نادر از سیمین در حلقه‌های سینمایی جهان به عنوان نمادی از سینمای ایران شناخته شود و مورد توجه شخصیت‌های برجسته‌ای چون آنجلینا جولی، برد پیت و مریل استریپ قرار گیرد.

از نظر کاربران وبگاه IMDb این فیلم یکی از ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینمای جهان و دومین فیلم برتر سال ۲۰۱۱ جهان می‌باشد.

جایزه‌ها
سال	جایزه	بخش	نام برنده	نتیجه
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین کارگردانی	اصغر فرهادی	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین فیلم از نگاه تماشاگران	اصغر فرهادی	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	نامزد
۱۳۹۰	جشن بزرگ سینمای ایران	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۱۳۹۰	جشن بزرگ سینمای ایران	بهترین کارگردانی	اصغر فرهادی	برنده
۱۳۹۰	جشن بزرگ سینمای ایران	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم برلین	خرس طلای بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم دوربان	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم دوربان	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم پولا	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم سیدنی	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم زردآلوی طلایی ایروان	زردآلوی طلایی بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم آمستردام	بهترین فیلم از نگاه مردم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم سن پترزبورگ	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم ملبورن	بهترین فیلم از نگاه مردم	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	جشنواره فیلم سن‌سباستین	بهترین فیلم بخش از نگاه دیگر	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم فوکوئوکا	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم فوکوئوکا	بهترین فیلم از نگاه مردم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم ریگا	جایزه فیپرشی	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	جشنواره فیلم ونکوور	بهترین فیلم از نگاه مردم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم سیدنی	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جایزه فیلم ایندیپندنت اسپیریت بریتانیا	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جوایز سینمایی فیلم چهار بی‌بی‌سی	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک	بهترین دستاورد کارگردانی	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	حلقه منتقدان فیلم نیویورک	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	هیئت ملی بازبینی فیلم	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم هند	بهترین کارگردان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جایزه ستلایت	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو	بهترین فیلم از نگاه تماشاگران	اصغر فرهادی	دوم
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو	بهترین فیلم خارجی زبان	اصغر فرهادی	دوم
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم ابوظبی	بهترین کارگردانی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	انجمن منتقدان فیلم بوستون	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	انجمن منتقدان فیلم دالاس‌فورت وورث	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	انجمن منتقدان فیلم شیکاگو	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	اتحادیه منتقدان فیلم بلژیک	جایزه بشردوستانه	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جشنواره بین‌المللی فیلم ونکوور	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	گلدن گلوب	بهترین فیلم خارجی‌زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جشنواره بین‌المللی فیلم دوبلین	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	انجمن ملی منتقدان فیلم	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	سوم
۲۰۱۲	انجمن ملی منتقدان فیلم	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	انجمن ملی منتقدان فیلم	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	انجمن منتقدان فیلم تگزاس	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	دایره منتقدان فیلم کانزاس سیتی	بهترین فیلم خارجی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جوایز بودیل	بهترین فیلم غیرآمریکایی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	اتحادیه زنان روزنامه‌نگار	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جامعه منتقدان فیلم آنلاین	بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جامعه منتقدان فیلم آنلاین	بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۲	انجمن نویسندگان سینمای ترکیه	بهترین فیلم خارجی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	اسکار	بهترین فیلم خارجی‌زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	اسکار	بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۲	جایزه سزار	بهترین فیلم خارجی‌زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	بفتا	بهترین فیلم خارجی‌زبان	اصغر فرهادی	نامزد
۲۰۱۲	جشنواره فیلم جیپور	بهترین کارگردانی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جایزه ایندیپندنت اسپیریت	بهترین فیلم بین‌الملل	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جایزه اسکرین آسیا	بهترین فیلم	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جایزه اسکرین آسیا	بهترین کارگردانی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جایزه اسکرین آسیا	بهترین فیلم‌نامه	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جایزه دیوید دی دوناتلو	بهترین فیلم خارجی‌زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	انجمن منتقدان جنوب شرق	بهترین فیلم غیر آمریکایی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جشنواره بین‌المللی فیلم پالم اسپرینگز	بهترین فیلم خارجی‌زبان	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۲	جوایز گلدبگ	بهترین فیلم خارجی	اصغر فرهادی	برنده
۲۰۱۱	جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک	بهترین بازیگر مرد	پیمان معادی	نامزد
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش مکمل زن	ساره بیات	دیپلم افتخار
۲۰۱۲	جشنواره فیلم جیپور	بهترین بازیگر زن	ساره بیات	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش مکمل زن	سارینا فرهادی	نامزد
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش مکمل مرد	شهاب حسینی	دیپلم افتخار
۱۳۹۰	جشن بزرگ سینمای ایران	بهترین بازیگر نقش مکمل مرد	شهاب حسینی	برنده
۱۳۹۰	جشن بزرگ سینمای ایران	بهترین پوستر فیلم	علیرضا نصرتی	دیپلم افتخار
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم برلین	خرس نقره بهترین بازیگر زن	گروه بازیگران زن فیلم	برنده
۲۰۱۱	جشنواره بین‌المللی فیلم برلین	خرس نقره بهترین بازیگر مرد	گروه بازیگران مرد فیلم	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش اول زن	لیلا حاتمی	نامزد
۲۰۱۲	جایزه اسکرین آسیا	بهترین بازیگر زن	لیلا حاتمی	نامزد
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین صداگذاری	محمدرضا دلپاک	نامزد
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین صدابرداری	محمود سماک باشی	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین فیلم‌برداری	محمود کلاری	برنده
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین چهره‌پردازی	مهرداد میرکانی	نامزد
۱۳۸۹	جشنواره فیلم فجر	بهترین تدوین	هایده صفی‌یاری	نامزد
۲۰۱۲	جایزه اسکرین آسیا	بهترین تدوین	هایده صفی‌یاری	برنده

واکنش‌های داخل ایران و بازتاب‌های اجتماعی جدایی نادر از سیمین

در داخل ایران، موفقیت‌های جدایی نادر از سیمین واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشت. این فیلم از سوی برخی چهره‌های فرهنگی و هنری کشور مورد تحسین قرار گرفت و شخصیت‌هایی چون محمد خاتمی، علی نصیریان، علی کریمی، محمدرضا شجریان، گوگوش و دیگر هنرمندان و ورزشکاران ایرانی از موفقیت فیلم ابراز خرسندی کردند.

در عین حال، برخی از جناح‌های تندرو به فیلم انتقاد داشتند و آن را همسو با اهداف غرب قلمداد کردند. جمال شورجه، کارگردان سینما، و فرج‌الله سلحشور از جمله منتقدان فیلم بودند که آن را ناهماهنگ با فرهنگ ایرانی-اسلامی دانستند. وزارت ارشاد اسلامی نیز به‌رغم تقدیر از فیلم در جشنواره فیلم فجر، پس از مطرح شدن برخی مسائل سیاسی، محدودیت‌هایی برای برگزاری مراسم تقدیر از اصغر فرهادی اعمال کرد.

تاثیر بین‌المللی و رتبه‌بندی‌ها جدایی نادر از سیمین

فیلم جدایی نادر از سیمین در عرصه جهانی مورد توجه و تحسین هنرمندان و سیاستمداران قرار گرفت. نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهور وقت فرانسه، و دولت آمریکا نیز برای دستاوردهای این فیلم تبریک‌هایی ارسال کردند. این فیلم در نظرسنجی منتقدان و نویسندگان به عنوان یکی از ۱۰ فیلم برتر دهه اخیر سینمای جهان شناخته شد و بی‌بی‌سی در نظرسنجی خود از ۱۷۷ منتقد، آن را در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر از سال ۲۰۰۰ به بعد قرار داد.