ناصرخسرو
ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی، معروف به ناصرخسرو یکی از شاعران معروف فارسی زبان است که در حدفاصل سالهای ۳۹۴ تا ۴۸۱ هجری قمری زندگی می‌کرده. او شاعر، حکیم و فیلسوف معروفی در زمانه خود بود. ناصرخسرو همچنین به جهانگردی مشغول بود و در تبلیغ مذهب اسماعیلی نیز می‌کوشید.
ناصرخسرو ۱۲ شهریور ۳۸۳ خورشیدی در قبادیان که از توابع بلخ (در تاجیکستان کنونی) بود به دنیا آمد. او علاوه بر فلسفه و حکمت و شعر، به علومی همچون حساب و طب و موسیقی و نجوم و کلام نیز تسلط داشت. درمیان شعرای معروف علاوه بر حافظ و رودکی، ناصرخسرو نیز حافظ کل قرآن بود.
ناصرخسرو بخش زیادی از عمر خود را در سفر به نقاط مختلف بود و از برخی از این سفرها، سفرامه نیز تالیف کرده‌است.
او در ۴۶۷ خورشیدی درحالی از دنیا رفت که بیش از بیست سال از عمرش را در یمگان که از توابع بدخشان (در افغانستان امروزی) است ساکن بود.
آثار ناصر خسرو
ناصرخسرو همه عمر خود درحال تالیف و خلق آثار مختلف بود. معروف‌ترین اثر ناصر خسرو سفرنامه ایست که گزارش مشاهدات مسافرت هفت ساله ناصر خسرو است. سفرنامه ناصرخسرو به زبان‌های مختلفی ترجمه شده. برخی دیگر از آثار ناصرخسرو به مرور زمان از بین رفته و از دسترس خارج شده اند. اثار معروف و شناخته شده ناصرخسرو عبارتند از:
- دیوان اشعار فارسی
- دیوان اشعار عربی
- روشنایی‌نامه
- سعادت‌نامه
- دلیل‌المتحرین
- دیوان ناصر خسرو قبادیانی
- جامع‌الحکمتین
- خوان‌الاخوان
- زادالمسافرین
- گشایش و رهایش
- وجه دین
- بستان‌العقول
- سفرنامه ناصرخسرو
- سعادت‌نامه
علاوه بر اینها برخی کتابها و رسالات منصوب به ناصرخسرو شده اند. اما از آنجایی که برخی نسبت به این موضوع تردید دارند، فهرست این آثار را به صورت جداگانه خواهید خواند:
اکسیر اعظم، المستوفی، دستور اعظم، رساله در علم یونان، کنزالحقایق، سرالاسرار.