هپاتیت دی
هپاتیت دی که به آن ویروس هپاتیت دلتا نیز می گویند یک نوع نوع عفونت است که موجب التهاب کبد می گردد. این عفونت قادر است در عملکرد کبد اختلال ایجاد نماید و موجب بروز مشکلات طولانی مدت در کبد مانند: سرطان، زخم های کبدی و سیروز شود.
این بیماری به وسیله ویروس هپاتیت دی یا همان HDV بروز می کند. شیوع هپاتیت دی در مناطقی مانند روسیه، غرب آفریقا، آسیای مرکزی، آمریکا جنوبی، جزیره های اقیانوس آرام و مناطق مدیترانه بیشتر می باشد. برخلاف انواع دیگر هپاتیت، هپاتیت دی نمی تواند به صورت خود به خودی انتقال باید زیرا ویروس این بیماری قدرت ابتلای مستقل افراد را ندارد و فقط افرادی را مبتلا می سازد که از پیش به هپاتیت ب مبتلا شده اند.
هپاتیت دی به صورت حاد یا مزمن است که اغلب ناگهانی بروز می کند و با علائم شدیدی همراه است. عفونت این بیماری ممکن است پس از چند هفته به صورت خود به خودی بهبود پیدا کند اما اگر این عفونت بیش از شش ماه به طول انجامد، هپاتیت دی را با عنوان هپاتیت دی مزمن می شناسند. وقتی بیماری پیشرفت می کند و به صورت مزمن در می آید، عوارض نیز افزایش می یابند و اگر درمان به موقع انجام نشود احتمال بروز زخم های کبدی، نارسایی کبد و سیروز بالا می رود.
علائم هپاتیت دی
هپاتیت دی معمولا با علائم خاصی همراه نیست اما اگر علائم ظاهر گردند به صورت زیر می باشند:
- خستگی
- درد در مفاصل
- زردی پوست و چشم که به آن یرقان می گویند.
- درد در ناحیه شکم
- استفراغ
- کاهش اشتها
- ادرار با رنگ تیره
علائم این نوع از هپاتیت بسیار با هپاتیت ب مشابه می باشد و تشخیص اینکه فرد علائم کدام یک را دارد تنها با تشخیص پزشک امکان پذیر است. در برخی مواقع ابتلا به هپاتیت دی موجب تشدید نشانه های هپاتیت ب می شود.
راه های انتقال هپاتیت دی
هپاتیت دی به وسیله ویروس هپاتیت دی ایجاد می گردد. این عفونت مسری است و از راه تماس مستقیم با مایعات بدن شخص بیمار به فرد دیگر انتقال می یابد. مانند:
فردی که به هپاتیت دی مبتلاست می تواند پیش از ظهور علائم نیز ویروس را به افراد دیگر انتقال دهد اما با این حال احتمال ابتلا به هپاتیت دی فقط در صورتی وجود دارد که شخص قبلا به هپاتیت ب مبتلا شده باشد. طبق اطلاعات به دست آمده حدود پنج درصد اشخاص مبتلا به هپاتیت ب به هپاتیت دی نیز مبتلا می شوند.
چه افرادی در معرض ابتلا به هپاتیت دی قرار دارند؟
در موارد زیر احتمال ابتلا به این بیماری بالا می رود:
- افرادی که مواد مخدر را به صورت تزریقی استفاده می کنند.
- اشخاصی که به هپاتیت ب مبتلا هستند.
- مردان همجنس گرا
- افرادی که به صورت مرتب خون دریافت می نمایند.
تشخیص هپاتیت دی
اگر علائم هپاتیت دی در فردی ظاهر شود باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نماید. برای تشخیص دقیق این بیماری، پزشک معالج انجام آزمایش خون را تجویز می نماید تا آنتی بادی‌های ضد هپاتیت دی را بررسی نماید.
اگر آنتی بادی مشاهده گردد و جواب آزمایش هپاتیت مثبت باشد به این معنا است که فرد در معرض ویروس قرار دارد. اگر پزشک به آسیب کبدی نیز مشکوک باشد، آزمایش آنزیم های کبدی را نیز تجویز می نماید. در آزمایش خون برای بررسی سلامت کبد، انواع مختلف پروتئین، آنزیم های کبدی و همینطور میزان بیلی روبین را مشخص می نمایند.
عوارض هپاتیت دی مزمن
هپاتیت دی اگر مزمن باشد این امکان وجود دارد که موجب بروز سیروز، سرطان و یا نارسایی کبد گردد. اشخاصی که به صورت همزمان به هپاتیت ب و دی مزمن مبتلا هستند بیش از دیگران مبتلا به هپاتیت ب با عوارض شدید می گردند. عوارض هپاتیت دی مزمن عبارتند از:
- سیروز: وقتی فرد دچار سیروز می شد، بافت کبد به آهستگی شروع به تجزیه می کند و دیگر قادر نمی باشد که وظایف خود را به خوبی انجام دهد. در این حالت، بافت اسکار به آرامی جایگزین بافت سالم می گردد و می تواند جریان خون در کبد را نیز با اختلال مواجه سازد. در مراحل آغازین سیروز ممکن است علائم زیادی مشاهده نشود و کبد به عملکرد طبیعی خود ادامه دهد اما با شدید تر شدن سیروز، کبد با مشکلات متعددی مواجه می شود.
- نارسایی کبد: در مراحل آخر که کبد با آسیب های زیادی رو به رو شده است، نارسایی کبد به وجود می آید. این عارضه به صورت ناگهانی رخ نمی دهد بلکه طی ماه ها و یا حتی سال ها پیشروی ویروس در بدن بیمار به وجود می آید. در این حالت کبد دیگر نمی تواند وظایف طبیعی خود را ایفا نماید.
- سرطان کبد: احتمال ابتلا فرد به بدخیمی کبد با ابتلای هم زمان به هپاتیت ب و دی مزمن بالا می رود. پزشک با کمک آزمایش خون، سونوگرافی و دیگر آزمایش ها می تواند سرطان کبد را تشخیص دهد. اگر این سرطان در مراحل آغازین تشخیص داده شود به درمان آن کمک بسزایی خواهد کرد.
درمان هپاتیت دی
همچنان درمان و یا داروی خاصی برای درمان هپاتیت دی در دسترس نمی باشد. برخلاف دیگر انواع هپاتیت، داروهای ضد ویروس فعلی بر درمان این بیماری موثر نمی باشند. البته دز های مناسبی از داروی اینترفرون می تواند به کاهش هپاتیت دی کمک نماید. اینترفرون یک نوع پروتئین می باشد که می تواند از انتشار ویروس این بیماری در بدن فرد پیشگیری نماید.
با این حال، حتی بعد از درمان با این دارو نیز احتمال بروز ویروس در خون فرد و انتقال آن به دیگر اشخاص نیز وجود دارد و این موضوع به معنای آن است که همچنان پیشگیری بهتر از درمان می باشد. اگر فرد مبتلا دچار سیروز یا نارسایی کبدی شود ممکن است به پیوند کبد نیاز پیدا کند.