شیرینی
شیرینی یک نوع مادهی غذایی است که دارای محبوبیت بالایی میباشد. شکر و پودر قند یا انواع قندهای مصنوعی، از تار و پودهای جدا نشدنی یک شیرینی است. البته ممکن است در تهیه برخی از شیرینیهای خاصی، از عسل به جای شکر استفاده کنند. شیرینی شاخه گستردهای دارد و شکلاتها زیر مجموعه شیرینیها محسوب میشوند. در تهیه اکثر شیرینیها، از تخممرغ و آرد نیز استفاده میشود.
از شیرینیهای اصیل ایرانی میتوان به گز و سوهان اشاره داشت.
انواع شیرینی
نوع شیرینیها را میتوان بر اساس ساختار آنها، دسته بندی کرد:
- شیرینی پوسته کوتاه: از شیرینیهای ساده و محبوب به شمار میرود که تنها با آرد، روغن و شکر ساخته میشود. این شیرینی در بیشتر مواقع در تهیه کیک پای سیب، مورد استفاده قرار میگیرد.
- خمیر هزار برگ: این شیرینی پس از پخت، به دلیل ساختار و تعداد لایهها، متورم میشود.
- خمیر پفدار: این شیرینی که در ایران به شیرینی دانمارکی معروف است، دارای لایههای بیشتری نسبت به خمیر هزار برگ میباشد. برای تهیه این شیرینی از موادی مثل آرد نول، کره مارگارین، استیک اسید، نمک (برای تقویت شبکه گلوتن)، شربت گلوکز، شیر، تخممرغ، طعم دهنده و آب استفاده میشود.
- شیرینی فیلو: این شیرینی معمولاً دارای چند لایه نازک خمیر و کره میباشد. این نوع شیرینی بسیار ظریف و حساس بوده و به راحتی خرد میشود.
شیرینیها را میتوان بر اساس مواد تشکیل دهنده نیز دسته بندی کرد:
- کیکها: از محبوبترین نوع شیرینیها به شمار میروند. در بیشتر مهمانیها و جشنهای مختلف از جمله جشن تولدها و جشنهای عروسی، مورد استفاده قرار میگیرند. کیکها خود به دو نوع کلی، اسفنجی و کرهای، تقسیم میشوند. تقریباً تمام کیکها دارای آرد و تخم مرغ میباشند.
- تارتها: یک شیرینی بینالمللی است که در تهیه آن از خمیره بریزه استفاده میشود. روی تارتها را میتوان با میوهجات یا شکلاتها، تزئین نمود.
- شکلاتها: ماده اصلی این شیرینی، کاکائو، شکر و روغن است. در تهیه برخی از نوعهای خاص این شیرینی، از آرد نیز استفاده میشود.
- اسلایسها: اسلایسها (به فارسی: تکه برش) به طور معمول، دو لایه زیرین و رویین دارند که معمولاً لایه زیرین و رویین از آرد تشکیل شدهاند. همچنین لایه رویین میتواند شامل موادی باشد که به شیرینی، ظاهری زیبا و طعمی دلنشین میدهند. دلیل اصلی نامگذاری این شیرینی، این است که آن را به شکل تکههای مربعی یا مستطیلی، از یک تکه بزرگتر برش میدهند.
شیرینی در ایران
شیرینی در ایران، به دو دسته اصلی شیرینی خشک و شیرینیتر تقسیم میشود. شیرینیهای خشک به شیرینیهایی گفته میشود که در ساختار آنها، از خامه استفاده نشده باشد. این شیرینیها نسبت به شیرینیهای تر، ماندگاری بیشتری دارند. از شیرینیهای محبوب در ایران میتوان به شیرینی زبانی، کشمشی، دانمارکی، مربایی، خامهای و رولت اشاره کرد. تنوع شیرینی تر در ایران، بیانگر خلاقیت و ظرافت طبع ایرانی میباشد.
ایران در شیرینی جات تاریخچهای طولانی دارد. بستنی (نه به شکل فعلی) برای اولین بار 2400 سال پیش در ایران ساخته شد. البته ایرانیان در تحول بستنی نقشی نداشتند.
ریشه تاریخی شیرینیهای غربی به کلوچه ایرانی که 1300 سال پیش ابداع شدند، میرسد.