بستنی
بستنی نوعی خوراکی است که به صورت منجمد و مزه دار می باشد. به این خوراکی در افغانستان، شریخ و در تاجیکستان، یخ ماس می گویند. بستنی دارای حداقل ده درصد چربی شیر می باشد. این میزان از چربی بین 10 الی 16 درصد متغییر می باشد که اغلب بستنی ها حاوی چهارده درصد چربی شیر می باشند.
بستنی ممکن است دارای دیگر گونه لبنیات مانند خامه نیز باشد. برای تهیه بستنی از انواع طعم دهنده و شیرین کننده ها استفاده می نمایند. اولین کارخانه صنعتی در زمینه بستنی سازی در مریلند در سال 1851 افتتاح گردید. بستنی یکی از معروفترین ترین دسر ها در سطح دنیا می باشد.
تاریخچه
پیشینه بستنی همچنان به صورت کامل مشخص نمی باشد اما برخی افراد آغاز بستنی را از حدود پانصد و پنجاه سال قبل از میلاد در کشور ایران می دانند. اما همچنان داستان‌های مختلفی در این مورد گفته شده است.
انواع بستنی
بستنی انواع مختلفی دارد که برخی از آن ها عبارتند از: بستنی سنتی، بستنی میوه ای، میلک شیک ها، بستنی یخی و...
پیشینه دسرهای یخی در کشور چین به حدود چهار هزار سال قبل باز می گردد. برای تهیه یکی از این دسر ها، سنگ نمک را به همراه برف درون ظرفی با جداره شربت قرار می دهند.
در یک نوع دیگر از این دسرها، برنج را به همراه شیر و انواع مختلف ادویه درون برف قرار می دهند. برای تهیه بستنی یخی نیز از مواردی مانند آب میوه، ادویه و عسل استفاده می گردد. بستنی‌های یخی به مرور از راه‌های تجاری به این ایران راه یافتند.
حدود چهار هزار سال قبل نیز در کشور ایران، دسر یخی فالوده را با مواردی همچون گلاب، یخ، نشاسته، زعفران و... تهیه نمودند.
بستنی در ایران
در کشور ایران یک نوع بستنی وجود دارد که بسیار معروف است و با نام بستنی سنتی شناخته می شود. بستنی سنتی زرد رنگ است و در تهیه آن از زعفران، آرد ثعلب، مغز پسته، خامه و گلاب استفاده می شود. بستنی سنتی در ایران یکی از پرطرفدارترین نوع بستنی به شمار می رود. اکبر مشتی نخستین کسی بود که در کشور ایران دارای بستنی فروشی بوده است. یک نوع بستنی سنتی وجود دارد که به آن بستنی کشی می گویند و علت کش این بستنی به دلیل وجود ثعلب فراوان در آن است.
در ایران بستنی‌های سه رنگی وجود دارد که رنگ زرد آن طعم زعفرانی، رنگ سفید آن طعم وانیلی و طعم قهوه ای آن طعم دارچینی یا شکلاتی دارد.
یکی از ابتدایی ترین انواع بستنی در میان مردم ایران برف و شیره است که با استفاده از برف، شیره، عسل و مربا تهیه می شود.
طرز تهیه بستنی
مواد لازم برای تهیه بستنی سنتی:
- شکر: دو پیمانه
- شیر پرچرب: چهار پیمانه
- خامه: صد گرم
- گلاب: نیم پیمانه
- ثعلب: دو قاشق چایخوری
- پودر هل: به میزان لازم
- زعفران دم کرده: یک قاشق غذاخوری
- خلال پسته: دو قاشق غذاخوری
طرز تهیه بستنی سنتی:
برای تهیه بستنی ابتدا یک سینی مناسب انتخاب نمایید و صد گرم خامه را در کف آن پهن کنید. خامه را باید به شکلی پهن کنید که ضخامت آن حدود دو الی سه میلی متر باشد سپس سینی را در فریزر بگذارید تا خامه به صورت کامل یخ بزند. برای این کار بهتر است از خامه کم چرب استفاده نمایید.
یک قابلمه مناسب انتخاب کنید و چهار پیمانه شیر پرچرب را درون آن بریزید. قابلمه را روی حرارت بگذارید تا شیر گرم شود و به جوش آید سپس حرارت را کاهش دهید و یک قاشق غذاخوری زعفران دم کرده غلیظ و نیم پیمانه گلاب را درون آن بریزید و مخلوط نمایید.
در ظرفی، دو پیمانه شکر و دو قاشق چایخوری ثعلب را با یکدیگر مخلوط نمایید و سپس آن ها را کم کم به شیر اضافه کنید و هم بزنید تا شیر به غلظت برسد. وقتی مایه به غلظت مناسب رسید آن را از روی حرارت بردارید و درون یک کاسه بریزید. یک ظرف را در از یخ کنید و کاسه حاوی مایه بستنی را روی آن بگذارید. مواد را با همزن برقی آنقدر بزنید که حالتی کشدار پیدا نماید.
مایه بستنی را درون فریزر بگذارید و حدود سی دقیقه زمان دهید تا استراحت نماید. پس از گذشت سی دقیقه، مواد را مجدد از فریزر بیرون بیاورید و با همزن برقی بزنید تا کش دار شود. این کار را چهار الی پنج مرتبه تکرار نمایید تا بستنی حالتی منسجم به خود بگیرد.
خامه یخ زده را از فریزر خارج کنید و آن را به صورت مربع های کوچک برش بزنید. بستنی را نیز از فریزر بیرون بیاورید و خامه خرد شده و دو قاشق غذاخوری خلال پسته را درون آن بریزید. مواد را به خوبی زیر و رو کنید تا خامه و پسته به همه قسمت های بستنی برسد. حال مجدد بستنی را دو ساعت درون یخچال بگذارید تا به خوبی آماده شود. پس از گذشت دو ساعت، بستنی سنتی آماده است و می توانید آن را سرو نمایید.