زایمان زودرس

زایمان زودرس یا preterm labor، به زایمانی گفته می شود که قبل از رسیدن هفته 37 اتفاق می افتد. اغلب کودکانی که قبل از هفته 24 بارداری به دنیا می آیند زنده نمی مانند اما کودکانی که طی هفته‌های 24 الی 37 به دنیا می آیند اگر تحت مراقبت های ویژه پزشکی قرار گیرند می توانند از شانس بالاتری برای ادامه زندگی برخوردار باشند.

نوزاد نارسی که طی زایمان زودرس متولد شده است.

اطلاعات بیماری
نام های دیگر:	preterm labor
نشانه ها:	انقباض های نامنظم، تغییر در ترشحات واژن، خروج مایع زیاد از واژن، گرفتگی عضلات و...
علت(ها):	بارداری چند قلو، مرگ جنین، کوتاهی دهانه رحم، سابقه زایمان زودرس، عفونت، بیماری های مزمن و...
پیشگیری:	وزن مناسب در بارداری، ارتباط مرتب با پزشک، مصرف زیاد آب، افزایش وعده‌های غذایی در بارداری، مصرف مکمل های ویتامینی و...

علائم زایمان زودرس

طبق مطالعات انجام شده، هشتاد درصد خانم هایی که با علائم زایمان زودرس رو به رو هستند، زایمان زودرس را تجربه نمی کنند. از علائم زایمان زودرس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انقباض های نامنظم: اگر در هر ده دقیقه، انقباض های رحمی احساس می کنید که با تغییر موقعیت بدنی رفع نمی شوند این احتمال وجود دارد که یکی از علائم زایمان زودرس باشد. اگر فرد از قبل انقباض های براکستون هیکس را تجربه کرده باشد، این انقباض ها را با انقباضات اصلی زایمان اشتباه نخواهد گرفت. این انقباضات نظم ندارند و به مرور زمان تشدید نمی شوند و هنگامی که فرد به بغل دراز می کشد، رفع می شوند.
• تغییر ترشح های واژن: اگر فرد در ترشحات واژن خود، خون ببیند و یا به خونریزی واژنی دچار گردد باید آن را نشانه ای از زایمان زودرس بداند و به پزشک مراجعه نماید.
• خارج شدن مایع زیاد از واژن: اگر فرد در زمانی کوتاه میزان زیادی مایع از واژنش خارج گردد، این امکان وجود دارد که کیسه آب پاره شده باشد. مایع را بو کنید اگر بوی ادرار بدهد که مشکلی ایجاد نمی کند اما اگر بوی ادرار ندهد، آن مایع آمنیوتیک می باشد و باید هرچه سریع تر به بیمارستان مراجعه شود.
• گرفتگی عضلات: اگر فرد دچار گرفتگی عضلاتی همانند پریودی در ناحیه تحتانی شکم و یا ناحیه پشت کمر خود گردد باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
• درد مداوم پشت: احساس درد مداوم در قسمت پشت و کمر ممکن است علائمی از زایمان زودرس باشد.
• افزایش فشار لگنی: اگر فرد احساس افزایش فشار در قسمت لگن نماید باید به پزشک مراجعه نماید.

دلایل زایمان زودرس

از دلایل زایمان زودرس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن سابقه زایمان زودرس
• بارداری چند قلو
• کوتاهی دهانه رحم
• مشکلات مربوط به جفت و یا بروز اختلال های رحم
• برخی عفونت ها به خصوص عفونت مایع آمنیوتیک و قسمت های تحتانی مجرای تناسلی
• مصرف سیگار و دارو بدون اطلاع پزشک
• ابتلا به برخی بیماری های مزمن همچون فشار خون بالا، بیماری های خودایمنی، دیابت و یا افسردگی
• اتفاقاتی که موجب بروز استرس در فرد شوند مانند مرگ اطرافیان
• جمع شدن زیاد مایع آمنیوتیک
• خونریزی از واژن
• مرگ جنین
• بین زایمان قبلی تا بارداری جدید کمتر از یک سال فاصله باشد.
• سن پایین خانم بارداری و یا حاملگی در سنین بالا
• دلایل ژنتیکی و نژادی

زایمان در هفته 24

تقریبا نیمی از فرزندانی که در هفته 24 به دنیا می آیند می توانند زنده بمانند. به این نوزاد ها میکروپریم گفته می شود. وزن این نوزادان مقداری از 450 گرم بیشتر می باشد و قد آنان نیز بیش از بیست سانتی متر است. این نوزاد ها پس از تولد باید در یک پوشش گرم قرار گیرند. پوست این نوزادان بسیار نازک و لطیف می باشد. چشمان آنان ممکن است به صورت کامل باز نشود اما مژه و ابرویشان کاملا تکمیل شده است. مجرای هوایی تحتانی در این نوزاد ها به تازگی شکل گرفته پس آن ها برای مدتی به کمک تنفسی احتیاج دارند.

تولد نوزاد در هفته 35

زایمان پیش از هفته 37 زودرس به حساب می آید و ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد:

• زردی: کودکانی که در هفته 35 متولد می شوند، اندام هایشان هنوز به طور کامل تکمیل نشده است. یکی از این اندام ها، طحال می باشد که قادر نمی باشد به خوبی گلبول های قرمز فرسوده را شناسایی نماید و از جریان خون نوزاد حذف کند و این موضوع می تواند موجب بروز زردی گردد.
• عفونت: کودکانی که به صورت زودرس متولد می شوند نمی توانند از مادر خود آنتی بادی دریافت نمایند و این موضوع موجب می شود که در برابر انواع ویروس و باکتری ضعیف باشد. وزن این نوزادان پایین تر است و این حالت، خطر ابتلا به عفونت را بالا می برد.
• مشکلات تنفسی: بچه‌هایی که در هفته 35 متولد می شوند، ریه های کاملی ندارند و فاقد مایع سورفاکتانتی می باشند. این مایع سطح داخلی ریه را پوشش می دهد و از چسبیدن دیواره‌های مخاطی به یکدیگر جلوگیری می نماید پس تنفس در این نوزادان دشوار می باشد و این امکان وجود دارد که به کمک تنفسی احتیاج داشته باشند.
• مشکلات تغذیه: مکییدن پستان مادر و خوردن شیر جزو کارهای غیرارادی و رفلکسی می باشد اما این امکان وجود دارد که نوزادانی که قبل از 37 هفته متولد می شوند در انجام آن با مشکل مواجه شوند.
• مشکلات مربوط به وزن نوزاد: نوزادانی که در هفته 35 متولد می شوند، وزن آنان اغلب کمتر از دو کیلوگرم می باشد. وزن پایین آن ها و مشکلات تغذیه ای می تواند موجب بروز مشکلات متعدد دیگر شود.
• ناپایداری دمای بدن: وزن طبیعی و درصد چربی بدن به پایداری دمای بدن کمک بسیاری می کند. کمبود چربی در نوزادهایی که قبل از هفته 37 متولد می شوند می تواند باعث کاهش دمای بدن شود و از همین رو آنان به تشک های الکتریکی گرم کن نیاز پیدا نمایند.

عوارض زایمان در هفته 37

زایمان با گذشت از هفته 37 دیگر زایمان زودرس به حساب نمی آید اما باز هم ممکن است با برخی عوارض همراه باشد:

• فرزندانی که در هفته 37 به دنیا می آیند در مقایسه با نوزادانی که در هفته‌های سی و نه الی چهل و یک متولد می گردند، احتمال ابتلا به بیماری های مزمن در آنان ده درصد بیشتر می باشد. احتمال ابتلا به آسم در این نوزادان، ده درصد بیشتر است.
• احتمال اینکه این نوزادان در سن پنج سالگی از اسپری آسم استفاده کنند حدود چهل درصد بیشتر از دیگر فرزندانی است که در هفته‌های سی و نه الی چهل و یک متولد شده اند.

پیشگیری از زایمان زودرس

برای پیشگیری از زایمان زودرس به نکات زیر توجه نمایید:

• کمتر از هجده ماه پس از زایمان، باردار نشوید.
• به صورت مرتب با پزشک در ارتباط باشید.
• از مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر و دارو بدون نسخه خودداری نمایید.
• وزن مناسب در بارداری
• استفاده از مکمل های ویتامینی تحت نظر پزشک
• تغذیه مناسب در دوران بارداری
• افزایش تعداد وعده‌های غذایی در دوران بارداری
• مصرف زیاد آب
• رسیدگی به بهداشت دهان و دندان
• عدم نگهداری ادرار به مدت طولانی